Để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người tiêu dùng, thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) ngày càng đa dạng về chủng loại, mẫu mã sản phẩm, giá cả. Tuy nhiên, việc lựa chọn, sử dụng TPCN cần sự cân nhắc kỹ lưỡng và tham vấn của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Những ngày qua, sự việc 1 viên kẹo rau củ Kera được hàng loạt người nổi tiếng quảng cáo là có hàm lượng dinh dưỡng tương đương một đĩa rau xanh được nhiều người quan tâm nhưng theo kết quả kiểm nghiệm của cơ quan chức năng thì chỉ có 0,51g chất xơ trong cả hộp 30 viên.
Ngay sau khi sự việc xảy ra, cơ quan chức năng đã vào cuộc và xử phạt hành vi quảng cáo sai sự thật về sản phẩm. Tuy nhiên, sự việc này khiến người tiêu dùng hoang mang về tính chính xác trong việc quảng cáo, giới thiệu sản phẩm và chất lượng thực sự của các loại TPCN.
Nhân viên y tế thôn hướng dẫn, tư vấn người dân xã Phú Xuân (Bình Xuyên) cách đọc bảng thành phần, kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ TPCN. Ảnh: Dương Chung
Chị Nguyễn Thu Trang, phường Tích Sơn (Vĩnh Yên) cho biết: “Để bổ sung thêm một số vitamin, các chất thiết yếu cho cơ thể, tôi và gia đình thường xuyên sử dụng nhiều loại TPCN như viên uống bổ sung canxi cho người già, trẻ em; viên uống chống lão hóa, chăm sóc da, tóc cho phụ nữ trung niên, protein cho nam giới…
Để lựa chọn TPCN, tôi thường tìm hiểu qua nhiều nguồn như xin ý kiến tư vấn của bác sĩ, nhờ sự tư vấn của dược sĩ tại hiệu thuốc hoặc xem review (đánh giá) của người nổi tiếng trên các trang mạng xã hội. Tuy nhiên, sau vụ việc về chất lượng của kẹo rau củ vừa qua, tôi sẽ cẩn thận hơn khi tìm hiểu và mua TPCN”.
Theo khoản 23, Điều 2, Luật An toàn thực phẩm 2010, TPCN bao gồm 3 loại: Thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm dinh dưỡng y học (thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt), thực phẩm bổ sung. Tuy nhiên, theo Nghị định số 181/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quảng cáo, chỉ thực phẩm bảo vệ sức khỏe và thực phẩm dinh dưỡng y học mới bắt buộc phải đăng ký với cơ quan chức năng về nội dung quảng cáo. Đối với thực phẩm bổ sung, đơn vị sản xuất tự công bố, tự chịu trách nhiệm về chất lượng và nội dung quảng cáo. Đây chính là kẽ hở mà những người có sức ảnh hưởng, người nổi tiếng lách luật để quảng cáo “thổi phồng” chức năng, hiệu quả của sản phẩm.
Không chỉ kẹo rau củ Kera, trước đó, nhiều sản phẩm, TPCN cũng từng bị phát hiện “thổi phồng” công dụng khi quảng cáo, giới thiệu thông qua hình thức livestream hay review (đánh giá) trên các sàn thương mại điện tử.
Dù nhiều vụ việc đã bị cơ quan chức năng xử phạt, tuy nhiên, điều này không thể thay đổi được những hậu quả mà người tiêu dùng phải gánh chịu khi tin tưởng mù quáng vào quảng cáo, tốn kém chi phí, đối mặt với những rủi ro sức khỏe không lường trước. Vì vậy, để lựa chọn TPCN phù hợp với cơ thể, an toàn, hiệu quả, người tiêu dùng cần trang bị kiến thức, cẩn trọng khi tìm hiểu và sử dụng.
Bác sĩ Khổng Thị Thúy Lan, Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Đa khoa tỉnh cho biết: “Nhiều bệnh nhân khi đến khám, tư vấn dinh dưỡng tại khoa, khi được hỏi đều cho biết đã và đang sử dụng các loại TPCN. Tuy nhiên, chỉ một số ít bệnh nhân sử dụng thuốc theo kê đơn hoặc đã có sự tham vấn của bác sĩ, còn lại phần lớn bệnh nhân sử dụng TPCN theo quảng cáo trên mạng xã hội hoặc được tư vấn mua trực tiếp tại hiệu thuốc.
Có người cứ nghe thấy ai giới thiệu loại TPCN nào tốt là mua uống, thậm chí không ngần ngại mua số lượng nhiều, trong cùng một thời điểm uống nhiều loại có công dụng giống nhau. Sử dụng TPCN như vậy thực sự là “lợi bất cập hại”.
Bởi TPCN bản chất là để chăm sóc sức khỏe, rất tốt cho sức khỏe, bổ sung những chất dinh dưỡng thiếu hụt của người bệnh, có tác dụng tốt cho hệ miễn dịch và giảm cảm giác khó chịu trong một số trường hợp. Tuy nhiên, khi sử dụng không đúng, không đủ sẽ gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe, chưa kể nếu sử dụng TPCN không đảm bảo chất lượng có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng”.
Để lựa chọn và sử dụng TPCN đúng cách, hiệu quả, bác sĩ Khổng Thị Thúy Lan khuyến cáo, trước khi quyết định chọn mua và sử dụng bất kỳ loại TPCN nào, người tiêu dùng nên tìm hiểu kỹ các thông tin: Thành phần mang lại hiệu quả chức năng của sản phẩm là gì, có sẵn tự nhiên trong thực phẩm hay do bổ sung vào; hiệu quả của sản phẩm ra sao, có nghiên cứu nào xác nhận lợi ích này không; uy tín của nhà sản xuất; hàm lượng các thành phần có trong thực phẩm; đặc điểm dinh dưỡng của thực phẩm chức năng có phù hợp với mục tiêu sức khỏe mà người sử dụng mong muốn không…
Người tiêu dùng nên lựa chọn, mua TPCN có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, các sản phẩm đã được cơ quan chức năng kiểm nghiệm, cấp phép, nên chọn mua TPCN tại các hệ thống nhà thuốc uy tín hoặc nhà phân phối chính hãng.
Thùy Linh