Nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi, ngày 28/9/2020, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2422 phê duyệt kế hoạch hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2021 - 2023. Sau hơn 3 năm triển khai, việc sử dụng chế phẩm sinh học trong chăn nuôi đã khẳng định hiệu quả rõ rệt, mở ra hướng đi mới, nâng cao thu nhập cho người dân; đồng thời, góp phần đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) và vệ sinh môi trường, phát triển kinh tế theo hướng bền vững.
Gia đình ông Vũ Văn Chung, thôn Viên Du Hòa, xã Thanh Vân (Tam Dương) sử dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi gà giúp nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ môi trường. Ảnh: Nguyễn Lượng
Những năm gần đây, lĩnh vực chăn nuôi của tỉnh ngày càng phát triển, trở thành ngành quan trọng, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong sản xuất nông nghiệp của tỉnh với mức tăng trưởng bình quân giai đoạn 2013 - 2022 đạt 3,63%/năm, chiếm 56,8% trong giá trị sản xuất của ngành nông nghiệp (năm 2022).
Cùng với sự gia tăng về số lượng tổng đàn, tình trạng ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi gia tăng bởi quy mô sản xuất chủ yếu là chăn nuôi nông hộ, nằm xen kẽ trong khu dân cư; chưa có công nghệ xử lý chất thải triệt để; tiềm ẩn nguy cơ phát sinh, lây lan dịch bệnh và mất ATVSTP.
Nhằm góp phần giúp ngành chăn nuôi phát triển bền vững, tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ ngành chăn nuôi, góp phần giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường. Tiêu biểu như Quyết định số 2422/2020 của UBND tỉnh về việc ban hành kế hoạch hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021- 2023.
Theo kế hoạch, tỉnh hỗ trợ các hộ chăn nuôi gà 50% chi phí mua chế phẩm để làm đệm lót sinh học xử lý chất thải; mức hỗ trợ tương ứng 1.000 đồng/con, nhưng không quá 5 triệu đồng/hộ (dành cho các hộ chăn nuôi gà có quy mô từ 500 con/lứa trở lên).
Đồng thời hỗ trợ 50% chi phí mua chế phẩm sinh học để xử lý chất thải trong chăn nuôi lợn cho các hộ có quy mô từ 10 con trở lên. Ngoài ra, tỉnh còn hỗ trợ 50% chi phí mua chế phẩm sinh học và nguyên liệu làm đệm lót để xử lý chất thải trong chăn nuôi bò cho các hộ có quy mô từ 5 con trở lên, 50% chi phí mua chế phẩm sinh học để xử lý chất thải trong chăn nuôi bò sữa cho các hộ có quy mô từ 3 con trở lên.
Triển khai thực hiện chương trình, Trung tâm Khuyến nông tỉnh (Sở NN&PTNT) thường xuyên phối hợp với các Trạm Khuyến nông, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện, Phòng Kinh tế thành phố, UBND các xã, phường, thị trấn chỉ đạo, đôn đốc, kiểm tra, theo dõi việc triển khai thực hiện; tổ chức 29 hội nghị triển khai, tham quan, tổng kết để tuyên truyền các hoạt động của chương trình hỗ trợ chế phẩm sinh học để xử lý môi trường.
Từ năm 2021 đến nay, đã hỗ trợ 267.100 kg chế phẩm sinh học và 2.520 tấn đệm lót để xử lý môi trường chăn nuôi cho 15.363 hộ gia đình trên địa bàn 9/9 huyện, thành phố với quy mô 21,5 triệu con gà, 350 nghìn con lợn, 5.000 con bò sữa và 2.800 con bò thịt.
Thực tế cho thấy, việc hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi đã tác động tích cực đối với phát triển sản xuất, làm giảm mùi hôi trong chuồng trại, tiết kiệm nước tưới và công lao động, góp phần tăng năng suất và chất lượng sản phẩm chăn nuôi.
Hiệu quả kinh tế khi sử dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi gà lông màu thương phẩm tăng hơn 13%, nuôi lợn thịt tăng hơn 9%, nuôi vỗ béo bò tăng hơn 14% so với không sử dụng chế phẩm sinh học.
Là một trong số các hộ tham gia mô hình hỗ trợ trên địa bàn xã Thanh Vân (Tam Dương), ông Vũ Văn Chung - chủ trang trại nuôi gà đẻ tại thôn Viên Du Hòa chia sẻ: "Với quy mô nuôi hơn 2.700 con gà đẻ, dù thường xuyên dọn dẹp song chuồng trại vẫn khó tránh khỏi mùi hôi.
Sau khi được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ sử dụng đệm lót sinh học từ năm 2021, nhờ đó chuồng trại sạch sẽ, sức đề kháng của đàn gà trong trang trại tăng lên rõ rệt, năng suất trứng của gà tăng 20%; đồng thời, gia đình có thêm một khoản thu từ việc bán phân gà.
Tham gia mô hình từ những ngày đầu triển khai, anh Nguyễn Văn Cháng - một hộ chăn nuôi bò sinh sản, bò thịt thâm niên ở thôn Phú Cường, xã Tứ Yên (Sông Lô) đánh giá cao việc ứng dụng mô hình này tại các hộ chăn nuôi.
Thay vì nuôi trên nền xi măng, tham gia mô hình, gia đình anh Cháng đã chuyển sang sử dụng nền đệm lót sinh học từ trấu và mùn cưa sử dụng men vi sinh EM để phối trộn. Nhờ đó, nền chuồng luôn khô ráo, giảm thiểu các loại bệnh tật phát sinh trên đàn bò; tiết kiệm được nước và công lao động.
Chương trình hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, giai đoạn 2021- 2023, giúp các hộ chăn nuôi và các địa phương giải quyết tốt được vấn đề ô nhiễm môi trường. Mặt khác, thông qua chương trình nâng cao kiến thức khoa học kỹ thuật chăn nuôi cho người dân, từng bước thúc đẩy quá trình “xanh, sạch hóa” chuồng trại, phát triển kinh tế tuần hoàn...
Tuy nhiên, vấn đề xử lý ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi ở các địa phương trong tỉnh vẫn còn nan giải, cần tiếp tục nhân rộng mô hình chăn nuôi sử dụng chế phẩm sinh học, tạo tiền đề cho chăn nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa, mang lại hiệu quả kinh tế cao, theo hướng bền vững.
Trên cơ sở kết quả đạt được của chương trình hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2023, Sở NN& PTNT kiến nghị, đề xuất UBND tỉnh cho phép triển khai tiếp chương trình trong giai đoạn 2024 - 2025 giúp các hộ chăn nuôi trên địa bàn tỉnh giải quyết được vấn đề ô nhiễm môi trường, góp phần phát triển chăn nuôi hiệu quả, bền vững.
Lưu Nhung