Chế độ ăn của người mắc bệnh gan như viêm gan và xơ gan phải cân bằng, đủ chất dinh dưỡng vì đây là một phần của liệu pháp điều trị.
1. Tầm quan trọng của gan
Gan là nơi diễn ra quá trình trao đổi chất trong cơ thể. Kích thước lớn của gan tương xứng với sự phức tạp về chức năng và sự tham gia đa dạng của cơ chế điều tiết. Bất kỳ thực phẩm nào chúng ta ăn, sau khi tiêu hóa sẽ đi qua gan và xử lý thực phẩm thành nhiều thành phần khác nhau.
Gan khỏe mạnh tạo ra glycogen từ carbohydrate. Glycogen sau đó bị phân hủy khi cơ thể cần năng lượng. Gan bị tổn thương không thể làm được điều này. Nếu không có glycogen, cần nhiều carbohydrate hơn từ chế độ ăn để đảm bảo cơ thể có đủ năng lượng.
Viêm gan gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không sớm điều trị.
Khoảng 85-90% máu rời khỏi dạ dày và ruột mang các chất dinh dưỡng quan trọng đến gan, nơi protein được xử lý và phân hủy thành acid amin, carbohydrate thành phân tử glucose và chất béo thành acid béo.
Các vitamin và khoáng chất được sử dụng trong nhiều phản ứng hóa học của enzyme để phân hủy và chuyển hóa thức ăn thành dạng có thể sử dụng được. Các tế bào gan sử dụng nhiều loại enzyme khác nhau để thực hiện các chức năng này. Ngoài ra, chúng ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn và virus vào cơ thể.
2. Nhu cầu dinh dưỡng của người bị bệnh viêm gan
Theo Cơ quan Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), viêm gan là thuật ngữ chỉ tình trạng viêm gan, thường là kết quả của nhiễm trùng do virus hoặc tổn thương gan do uống rượu. Có một số loại viêm gan khác nhau một số loại sẽ khỏi mà không có vấn đề nghiêm trọng nào, trong khi những loại khác có thể kéo dài (mạn tính) và gây sẹo gan (xơ gan), mất chức năng gan và trong một số trường hợp nặng hơn là ung thư gan.
Các bệnh về gan như viêm gan và xơ gan có thể thay đổi cách cơ thể chúng ta sử dụng chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Một chế độ ăn nhiều protein, nhiều carbohydrate, vừa phải chất béo được chia thành 6-8 bữa ăn được khuyến cáo để phục hồi nhanh chóng.
Chế độ ăn nhiều protein là cần thiết cho quá trình phục hồi mô. Protein giúp sửa chữa tế bào gan bị tổn thương, đồng thời ngăn ngừa tình trạng tích mỡ quá mức ở gan. Nên hạn chế lượng chất béo hấp thụ vì nó ảnh hưởng đến quá trình huy động chất béo trong gan.
Các bệnh về gan như viêm gan và xơ gan có thể thay đổi cách cơ thể sử dụng chất dinh dưỡng từ thực phẩm.
Hầu hết bệnh nhân bị xơ gan (tế bào gan bị tổn thương thay thế bằng mô sẹo xơ) đều bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng và cần chế độ ăn nhiều calo, nhiều protein. Quá nhiều protein sẽ dẫn đến tăng lượng amoniac trong máu; quá ít protein có thể làm chậm quá trình chữa lành gan. Lượng protein cần cung cấp cho bệnh nhân phụ thuộc vào khả năng chuyển hóa của gan.
Một chế độ ăn uống phù hợp chứa khoảng 2000 kcal, có thể được cung cấp bởi 20-25 g chất béo lành mạnh, 80-90 g protein và 400 g carbohydrate.
Cổ trướng là giai đoạn cuối của bệnh xơ gan, khi chất lỏng tích tụ trong khoang bụng do gan không tổng hợp được albumin huyết tương, một loại protein trong máu. Đối với những bệnh nhân như vậy, chế độ ăn nhiều protein, ít natri sẽ phù hợp nhất.
3. Thực phẩm giúp tăng cường chức năng gan
Methionine và cysteine (lòng đỏ trứng, ớt đỏ, tỏi, hành tây, bông cải xanh, cải Brussels, hạt vừng, ngũ cốc nguyên hạt và đậu) là những protein chứa lưu huỳnh được biết đến với tác dụng bảo vệ gan và hỗ trợ chuyển hóa các chất độc hòa tan trong chất béo thành các chất hòa tan trong nước có thể đào thải qua nước tiểu.
Choline (đậu nành, lòng đỏ trứng, men dinh dưỡng, cá, đậu phộng, súp lơ, rau diếp, bắp cải, đậu lăng, đậu gà và gạo lứt) là cần thiết để chuyển hóa chất béo trong cơ thể. Vitamin nhóm B (men dinh dưỡng, hạt hướng dương, hạnh nhân, đậu phộng, hạt vừng và gạo lứt) cũng rất quan trọng đối với gan.
Thực phẩm chứa vitamin C (rau cải xanh, súp lơ, bắp cải tím, dâu tây, đu đủ, rau bina, xoài, ớt chuông, bông cải xanh, cải Brussels, cải xoăn) và vitamin E (hạnh nhân, hạt hướng dương, quả óc chó, cà chua, ngũ cốc nguyên hạt và rau lá xanh) rất quan trọng như chất chống oxy hóa để bảo vệ và điều trị gan bị tổn thương.
Dương Chung (Theo suckhoedoisong.vn)