Nhằm giảm thiểu nguy cơ tử vong và tiến tới không còn người chết vì bệnh Dại, UBND tỉnh vừa ban hành văn bản chỉ đạo, yêu cầu các cấp, ngành, địa phương thực hiện quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh dại; lập sổ theo dõi, quản lý đàn chó, mèo nuôi; đặc biệt, xây dựng vùng an toàn dịch bệnh dại, nhất là tại những khu du lịch, khu vực thành phố Vĩnh Yên, Phúc Yên, khu đông dân cư.
Nguy cơ lây lan bệnh dại
Toàn tỉnh hiện có gần 97 nghìn con chó, mèo. Năm 2023, trên địa bàn tỉnh có 2.316 người phải đi điều trị dự phòng bệnh dại do động vật cắn, đặc biệt có 1 người tử vong vì bệnh Dại do không đi điều trị dự phòng kịp thời sau khi bị chó cắn.
Nhân viên thú y phường Định Trung (Vĩnh Yên) tuyên truyền các dấu hiệu nhận biết động vật mắc bệnh dại cho hộ nuôi chó, mèo. Ảnh: Nguyễn Lượng
Từ đầu năm 2024 đến nay, có 1 trường hợp tử vong do bệnh dại (tại thôn Xuân Phong, xã Xuân Hòa, huyện Lập Thạch) và có hơn 400 người phơi nhiễm phải tiêm phòng vắc xin dại, huyết thanh kháng Dại. Ngày 29/3/2024, trên địa bàn huyện Sông Lô có trường hợp trẻ em bị chó becgie cắn phải nhập viện.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng gia tăng nguy cơ bùng phát bệnh dại là do người dân chưa thực hiện đăng ký nuôi chó với chính quyền địa phương dẫn đến khó khăn trong việc quản lý; sự vào cuộc của các cấp chính quyền chưa quyết liệt và chưa áp dụng các chế tài xử phạt vi phạm hành chính đối với các hộ chăn nuôi không chấp hành tiêm phòng vắc xin; nạn chó thả rông vẫn diễn ra phổ biến ở nhiều nơi; việc trưng tập lực lượng tham gia, hỗ trợ bắt giữ chó, mèo trong quá trình triển khai tiêm phòng gặp nhiều khó khăn.
Nhận thức của nhiều hộ dân nuôi chó, mèo về mức độ nguy hiểm của bệnh dại, tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo còn hạn chế. Năm 2023, tỷ lệ tiêm vắc xin dại cho đàn chó, mèo chưa đạt 30% tổng đàn.
Triển khai nhiều biện pháp phòng làm trọng tâm
Để kiểm soát dịch bệnh dại trên đàn chó, mèo và tiến tới không còn người chết vì bệnh dại, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh đã tham mưu Sở NN&PTNT trình UBND tỉnh ban hành Văn bản số 1861 ngày 21/3/2024 về việc thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh dại trên động vật.
Nhân viên thú y huyện Sông Lô tiêm phòng vắc xin dại cho đàn chó trên địa bàn. Ảnh: Nguyễn Lượng
Theo đó, Chi cục Chăn nuôi và Thú ý đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức, nhất là qua hệ thống đài truyền thanh cơ sở để người nuôi có trách nhiệm thực hiện nghiêm các quy định về quản lý chó nuôi; chấp hành tiêm vắc xin phòng bệnh dại cho đàn chó, mèo; nắm bắt các biện pháp xử lý khi phát hiện chó, mèo nghi mắc bệnh dại…
Từ ngày 12 - 28/3/2024, chi cục đã tổ chức 16 lớp tập huấn kỹ thuật phòng, chống bệnh dại động vật cho 1.120 hộ dân nuôi chó, mèo trên địa bàn 9 huyện, thành phố.
Cùng với đó, chi cục chỉ đạo lực lượng làm công tác thú y từ tỉnh đến cơ sở phối hợp với chính quyền địa phương và các đơn vị liên quan kiểm tra, giám sát chặt chẽ tình hình bệnh dại trên đàn chó, mèo nhằm phát hiện sớm, xử lý kịp thời khi ổ dịch mới phát sinh, hạn chế thấp nhất sự lây nhiễm sang người; rà soát số lượng đàn chó nuôi trên địa bàn để tổ chức tiêm phòng vắc xin dại, phấn đấu tỷ lệ tiêm phòng vắc xin đạt hơn 70% tổng đàn.
Phối hợp với địa phương lập sổ theo dõi, quản lý đàn chó, mèo nuôi theo quy định; tổ chức thống kê chính xác số hộ nuôi và số chó, mèo ở từng khu vực dân cư, thôn, xóm; thành lập các đội bắt chó thả rông và động vật mắc bệnh dại, có dấu hiệu mắc bệnh dại theo quy định; xử lý các trường hợp không chấp hành tiêm phòng vắc xin dại theo quy định. Đồng thời, triển khai xây dựng vùng an toàn dịch bệnh dại, đặc biệt tại những khu du lịch, khu vực thành phố Vĩnh Yên, Phúc Yên, khu đông dân cư.
Trên địa bàn tỉnh hiện đã xây dựng được 4 cơ sở an toàn với bệnh dại động vật tại các địa phương: Phường Ngô Quyền (Vĩnh Yên), phường Hùng Vương (Phúc Yên), thị trấn Tam Đảo (Tam Đảo) và thị trấn Tam Sơn (Sông Lô). Việc xây dựng vùng an toàn dịch bệnh dại động vật có ý nghĩa quan trọng trong việc quản lý đàn vật nuôi, góp phần phòng ngừa triệt để bệnh dại từ động vật lây sang người.
Theo khuyến cáo của Chi cục Chăn nuôi và Thú y, bệnh Dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do virut gây ra, hướng vào hệ thống thần kinh. Bệnh lây truyền từ động vật sang người qua vết cắn, vết cào của động vật. Bệnh gây rối loạn thần kinh trung ương, tạo ra trạng thái hoảng loạn (điên dại) cho động vật và người.
Khi bị chó, mèo cắn, cần rửa kỹ các vết cắn, cào trong 15 phút với nước và xà phòng hoặc nước sạch, sau đó sát khuẩn bằng cồn 70 - 90 độ hoặc cồn i ốt để làm giảm thiểu lượng vi rút dại tại vết cắn.
Khi rửa vết thương cần nhẹ nhàng, không làm dập nát thêm vết thương hoặc làm tổn thương rộng hơn. Sử dụng các chất khử trùng thông thường như: Rượu, cồn, xà phòng các loại, dầu gội, dầu tắm để rửa vết thương ngay sau khi bị cắn. Sau khi thực hiện các biện pháp sơ cứu, người bị chó, mèo cắn cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn, tư vấn, thực hiện các biện pháp điều trị dự phòng kịp thời.
Mai Liên