Cứ vào mùng 7 tháng Giêng hằng năm, tại thôn Làng Hà, xã Hồ Sơn (Tam Đảo) lại vang rộn tiếng trống, chiêng thúc giục, mời gọi các đô vật khắp mọi miền đến ghi danh, so tài. Hội vật truyền thống Làng Hà thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc, thu hút hàng ngàn người dân, du khách đến trẩy hội, cổ vũ, mang đến không khí vui tươi, hứng khởi cho các tầng lớp nhân dân và thể hiện ước vọng một năm mưa thuận, gió hòa, đủ đầy, sung túc.
Người dân và du khách thập phương náo nức cổ vũ các đô vật tranh tài tại hội vật Làng Hà năm 2024.
Theo các cụ cao niên ở thôn Làng Hà, cư dân vùng chân núi Tam Đảo từ ngàn đời xưa vốn có tinh thần thượng võ, bởi vậy, ở các địa phương đều có những sới vật với những đô vật nổi tiếng. Trong đó, phải kể đến đô vật Trần Nguyên Hãn đã dẫn đầu đoàn quân là các đô vật trong vùng giúp vua Lê Lợi đánh đuổi giặc Minh ra khỏi bờ cõi.
Mặc dù các địa phương đều có hội vật, nhưng nổi tiếng nhất vẫn là hội vật thôn Làng Hà thu hút được đông đảo thanh niên trai tráng, các đô vật trong và ngoài tỉnh tham gia tranh tài.
Hội vật Làng Hà thường diễn ra vào đầu giờ chiều ngày mùng 7 tháng Giêng, nhưng ngay từ sáng sớm, theo tiếng trống hội thúc giục, gọi mời, các đô vật và người dân từ các nơi đã nô nức kéo về đăng ký tranh tài và xem hội. Sau khi các cụ cao niên trong làng làm lễ báo cáo Thành Hoàng làng, hội vật chính thức bắt đầu. Hội vật thường có 4 giải: Giải Thờ, giải Nhất, giải Nhì và giải Ba.
Ông Dương Kim Ngọc, Trưởng thôn Làng Hà cho biết: Xuân Giáp Thìn năm 2024, Đình Làng Hà vinh dự được tỉnh trao Bằng xếp hạng di tích cấp tỉnh nên thôn tổ chức cả lễ và hội, thu hút đông đảo người dân, du khách và các đô vật tham gia. Bởi vậy, hội vật năm nay có sự đầu tư lớn hơn cả về cơ sở vật chất, cơ cấu giải thưởng.
Hội vật Làng Hà diễn ra theo thể thức tự do với cách thách đấu giữ giải. Hội vật không phân biệt giới tính, già trẻ, cân nặng. Các đô vật tham gia đều là những người không chỉ có sức khỏe mà còn phải có tinh thần dũng cảm, trí thông minh để đánh bật đối thủ, giành chiến thắng.
Đô vật giành chiến thắng trong sự cổ vũ của người dân, du khách.
Chị Nguyễn Thị Hồng, người dân địa phương cho biết: "Năm nào gia đình tôi cũng cùng bạn bè tới thôn Làng Hà xem hội vật truyền thống. Đây là lễ hội lớn nhất của thôn nên dù bận đến mấy các thành viên trong gia đình cũng thu xếp công việc đi xem hội để hòa vào không khí vui tươi, náo nức của ngày Xuân".
Sới vật được bố trí ở sân đình Làng Hà, sau khi đăng ký với ban tổ chức, cặp đô vật ra múa “trình làng”, trình diễn “xe đài”, “múa hạc” với tư thế uyển chuyển, nhịp nhàng theo tiếng trống, vừa để khởi động cơ thể, phô diễn sở trường với đối phương vừa tạo không khí hứng khởi cho khán giả trước khi vào thi đấu.
Tùy theo các tình huống diễn biến trên sới vật mà các cụ trưởng lão hoặc người đánh trống cầm trịch sẽ gióng trống theo hồi để điều khiển trận đấu và phân định thắng thua. Hội vật năm nay thu hút đông các đô vật ở nhiều địa phương trong và ngoài tỉnh, trong đó, có cả những đô vật chuyên nghiệp tới tranh tài.
Các đô vật đăng ký lên sới, người thắng tiếp tục ở lại sới để tiếp các đối thủ. Không ít đô vật thân hình lực lưỡng nhưng chỉ sơ ý, chủ quan cũng bị đối thủ nhẹ cân hơn vật ngã. Nhiều đô vật ngang tài, ngang sức, cống hiến cho khán giả những màn thi đấu mãn nhãn.
Với tinh thần thượng võ, các thanh niên Làng Hà liên tục đăng ký tranh tài, thách đấu với các đô vật đến từ các địa phương khác khiến sới vật tưng bừng, quyết liệt trong sự cổ vũ nhiệt tình, sôi nổi của hàng nghìn người dân, du khách.
Năm nay, giải Nhất thuộc về anh Ngô Đức Mạnh là đô vật chuyên nghiệp đến từ Hà Nội. Theo chia sẻ của anh Mạnh: "Tôi đã nghe nói về hội vật Làng Hà từ lâu nên mong muốn một lần được tham gia tranh tài. Hội vật làng Hà thực sự tuyệt vời bởi quy tụ những đô vật có sức khỏe, có kỹ thuật và tinh thần thượng võ. Mong rằng hội vật truyền thống Làng Hà sẽ tổ chức thường xuyên để các thanh niên trai tráng, các đô vật có cơ hội tranh tài, góp vui cho ngày hội Xuân của nhân dân thêm vui tươi, náo nức".
Quyền Chủ tịch UBND xã Hồ Sơn Lâm Thanh Hà cho biết: Hội vật truyền thống Làng Hà thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc, đồng thời, mang ý nghĩa cầu cho mưa thuận, gió hòa, bình an, hạnh phúc cho nhân dân trên địa bàn. Năm nào hội vật cũng thu hút rất đông nhân dân và du khách thập phương về xem hội.
Cấp ủy, chính quyền xã xác định việc gìn giữ, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa di tích đình Làng Hà và hội vật truyền thống là quan trọng, bởi vậy, xã tích cực tuyên truyền, vận động nhân dân gìn giữ, phát huy phong tục, tập quán tốt đẹp về lễ hội.
Đồng thời, triển khai các giải pháp trùng tu, nâng cấp đình Làng Hà, duy trì tổ chức hội vật gắn với phát triển văn hóa truyền thống và phát triển du lịch văn hóa, du lịch cộng đồng, tạo đà phát triển KT-XH tại địa phương.
Bài, ảnh: Phương Loan