Liên tiếp trong 2 ngày 18 và 19/5, tại huyện Bình Xuyên và Tam Dương xảy ra 2 vụ cháy lớn của 2 doanh nghiệp sản xuất. Tuy không gây thiệt hại về người, nhưng 2 vụ cháy đã gây thiệt hại lớn về tài sản của doanh nghiệp. Theo đánh giá của cơ quan chức năng, các doanh nghiệp này cơ bản chấp hành tốt quy định về phòng cháy chữa cháy (PCCC) nhưng vì sao vẫn xảy ra cháy với mức thiệt hại lớn? Nhìn nhận vấn đề này, lãnh đạo Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH (Công an tỉnh) đã phân tích một số nguyên nhân để các doanh nghiệp sản xuất trên địa bàn tỉnh rút ra bài học kinh nghiệm trong thời gian tới. Đồng thời, nhấn mạnh cần phải tăng cường chế độ trực cháy 24/24h, trong cả ngày nghỉ và lễ, tết.
“Lỗ hổng” PCCC tại các doanh nghiệp
Vụ cháy thứ nhất xảy ra vào ngày 18/5 tại nhà xưởng sản xuất của Công ty TNHH thiết bị và sản phẩm an toàn Việt Nam, KCN Bá Thiện II (xã Thiện Kế, huyện Bình Xuyên) đã thiêu rụi hơn 1.000 m² nhà xưởng cùng hàng hóa, máy móc, thiết bị.
Ngay sáng sớm hôm sau (19/5), vụ cháy thứ 2 tiếp tục xảy ra tại xưởng sản xuất của Công ty TNHH Nexus Foarm Solution, xã Duy Phiên (Tam Dương). Công ty này thuê nhà xưởng của Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Tam Dương, vụ cháy đã thiêu rụi khoảng 3.000 m² nhà xưởng cùng hàng hóa, máy móc, thiết bị. Thời điểm xảy ra cháy chưa đến giờ làm việc, khu nhà xưởng có nhiều hàng hóa, vật liệu dễ cháy như nhựa, da giày thành phẩm... gây nhiều khó khăn cho công tác PCCC và CNCH.
Những năm qua, công tác PCCC luôn được các cơ quan, doanh nghiệp quan tâm, nhất là với những doanh nghiệp FDI, nhưng qua 2 vụ việc trên cho thấy vẫn còn bộc lộ những tồn tại, thiếu sót tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây cháy, nổ. Hệ thống PCCC dù được doanh nghiệp đầu tư, lắp đặt đầy đủ, hiện đại nhưng chưa phát huy hiệu quả dẫn đến tình trạng cháy lan, cháy lớn.
Lực lượng chức năng tham gia chữa cháy tại Công ty TNHH thiết bị và sản phẩm an toàn Việt Nam, KCN Bá Thiện II (xã Thiện Kế, huyện Bình Xuyên).
Tại Công ty TNHH thiết bị và sản phẩm an toàn Việt Nam có đầu tư 3 hệ thống chữa cháy bằng khí, bọt, nước tự động nhưng vẫn xảy ra cháy lớn. Vì nguyên lý hoạt động của hệ thống chữa cháy tự động phải đảm bảo nhiệt độ tối đa, lúc này thiết bị mới hoạt động.
Trong thời gian này, mức nhiệt trong nhà xưởng/nhà kho bị "om", nóng âm ỉ rồi bất ngờ tăng cao, bùng phát thành đám cháy lớn, vật liệu trong kho dễ cháy, nguồn hàng hóa lớn thì hệ thống chữa cháy tự động cũng sẽ bị vô hiệu hóa. Chưa kể, việc tiếp cận hiện trường gặp nhiều khó khăn do cửa bị khóa, lực lượng chức năng phải sử dụng máy xúc, máy cắt để xử lý, phá dỡ mất nhiều thời gian vàng chữa cháy.
Mặt khác, do các vụ cháy xảy ra vào ngày nghỉ, chưa có công nhân làm việc nên việc phát hiện, xử lý nhanh sự cố ban đầu không thể thực hiện được. Dù các công ty này có lực lượng bảo vệ, nhưng đội ngũ này chỉ làm nhiệm vụ vòng ngoài. Thời điểm phát hiện đám cháy, lực lượng này không tiếp cận được hiện trường do không mở được cửa. Việc phát hiện, xử lý chậm muộn khiến đám cháy bùng phát mạnh, lan nhanh sang các dãy nhà xưởng, nhà kho liền kề.
Yếu tố con người là then chốt
Trên thực tế, với hệ thống trang thiết bị chữa cháy hiện đại, được đầu tư sẵn có, nếu ở thời điểm ban đầu, khi đám cháy còn là những tia/đốm lửa nhỏ thì lực lượng công nhân, đội PCCC cơ sở hoàn toàn có thể xử lý được và hạn chế thiệt hại tài sản ở mức thấp nhất.
Nguyên nhân 2 vụ cháy đang được điều tra, xác minh làm rõ, nhưng theo nhìn nhận của cơ quan chức năng, khả năng lớn là do chập điện. Hiện nay, nhiều phân xưởng sản xuất, nhà kho của các doanh nghiệp dù hết giờ làm việc nhưng vẫn duy trì hệ thống điện như thiết bị làm mát, nồi hơi… để tránh phải khởi động lại, gây mất thời gian, tốn nhiên liệu. Điều này tiềm ẩn nguy cơ chập điện gây cháy nổ lớn dù có hệ thống PCCC hiện đại, nhưng lại thiếu sự giám sát 24/24h của con người, nhất là vào các ngày nghỉ, lễ tết.
Hiện nay, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH đang quản lý hơn 200 doanh nghiệp lớn trên địa bàn tỉnh, 100% doanh nghiệp được kiểm tra định kỳ hằng năm, kết hợp tuyên truyền, nhắc nhở các điều kiện đảm bảo an toàn PCCC, nhất là các doanh nghiệp FDI.
Bên cạnh đầu tư bài bản về hệ thống, thiết bị phòng cháy, các doanh nghiệp còn chú trọng bố trí các lối thoát nạn; giá hàng trong kho, xưởng sản xuất sắp xếp gọn gàng, đảm bảo khoảng cách an toàn.
Các tổ, đội phòng cháy, công nhân ở các doanh nghiệp được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, hướng dẫn và biết cách xử lý các sự cố phát sinh khi có tình huống chập cháy điện. Song, đó là trong điều kiện giờ hành chính, còn ngoài giờ làm việc, nhiều doanh nghiệp chưa bố trí được các tổ/đội trực cháy dẫn đến việc phát hiện, xử lý chậm, muộn.
Công ty TNHH Nexus Foarm Solution, xã Duy Phiên (Tam Dương) cháy xưởng sản xuất.
Gần 10 năm nay, trên địa bàn mới lại xảy ra 2 vụ cháy xưởng sản xuất gây thiệt hại lớn về tài sản. Từ thực tế trên, thời gian tới, Phòng Cảnh sát PCCC&CNCH sẽ có văn bản đề nghị các doanh nghiệp xây dựng kế hoạch phân công các tổ/đội PCCC cơ sở trực 24/24h tại nhà kho, xưởng sản xuất ngoài giờ làm việc, ngày nghỉ và lễ tết để phòng ngừa, phát hiện và xử lý kịp thời khi xảy ra tình huống cháy nổ.
2 vụ cháy đều ở thời điểm ngày nghỉ, chưa có công nhân làm việc nên việc phát hiện, xử lý chưa kịp thời khiến đám cháy bùng phát, lan rộng.
Mới đây, Công an tỉnh đã có Văn bản số 1663 đề nghị người đứng đầu các sở, ban, ngành, các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình tăng cường thực hiện công tác tự kiểm tra để phát hiện và khắc phục ngay các tồn tại, thiếu sót về PCCC, không để phát sinh nguy cơ gây cháy, nổ trong phạm vi quản lý.
Bảo đảm an toàn hệ thống điện; thường xuyên kiểm tra, thử nghiệm, bảo trì, bảo dưỡng, duy trì hoạt động của hệ thống PCCC được trang bị tại cơ sở và duy trì chế độ thường trực của lực lượng PCCC cơ sở …
Bài, ảnh: Hà Trần