Từ xưa, người dân xã Hoàng Đan, huyện Tam Dương luôn tự hào là địa phương duy nhất của tỉnh có câu lạc bộ (CLB) tuồng cổ. Trải qua bao thăng trầm, biến cố, nghệ thuật tuồng cổ vẫn khẳng định được sức sống bền bỉ, mãnh liệt, trường tồn với thời gian. Những vở tuồng cổ đã đi vào đời sống văn hóa của người dân, vì vậy việc duy trì và phát triển CLB Tuồng xã Hoàng Đan được các cấp, ngành, địa phương quan tâm.
Các thành viên CLB Tuồng xã Hoàng Đan say mê luyện tập các vở tuồng cổ. Ảnh: Kim Ly
Vào những năm 60 của thế kỷ trước, phong trào văn hóa-văn nghệ trên địa bàn xã Hoàng Đan khá phát triển. Trong một dịp Đoàn Tuồng Bắc Trung ương (nay là Nhà hát Tuồng Việt Nam) về lưu diễn tại xã Hoàng Đan và mong muốn có thể thành lập 1 CLB hát tuồng tại địa phương. Năm 1960, CLB Tuồng xã Hoàng Đan đã ra đời trong điều kiện như thế.
CLB không chỉ biểu diễn phục vụ nhân dân địa phương mà còn đi lưu diễn khắp các tỉnh, khu vực phía Bắc để phục vụ nhân dân, các chiến sĩ, thương binh, bệnh binh. Tuy nhiên, với sự du nhập của văn hóa phương Tây, nghệ thuật tuồng dần mai một, CLB Tuồng xã Hoàng Đan vì thế cũng tan rã.
Mặc dù vậy, những người yêu hát tuồng vẫn luôn mong muốn nghệ thuật tuồng cổ được khôi phục trên mảnh đất Hoàng Đan. Năm 2016, được sự quan tâm, giúp đỡ của Nhà hát Tuồng Việt Nam cũng như của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, CLB Tuồng xã Hoàng Đan chính thức được thành lập với các thành viên nòng cốt ở thôn Hóc và một số người yêu thích nghệ thuật tuồng trên địa bàn xã.
Khi mới thành lập, CLB chỉ có 10 thành viên, đến nay đã phát triển lên hơn 20 thành viên; các thành viên tuy đã cao tuổi nhưng vẫn nhiệt tình, hăng say với mọi hoạt động của CLB.
Ban Chủ nhiệm CLB đã xây dựng quy chế hoạt động, kế hoạch luyện tập cụ thể. Thứ 7 hằng tuần, các thành viên CLB tập trung tập luyện tại khoảng sân rộng trước ngôi nhà cổ 5 gian của gia đình bà Nguyễn Thị Liên, Phó Chủ nhiệm CLB. Sự ra đời của CLB Tuồng xã Hoàng Đan được nhân dân trong xã, trong huyện ủng hộ, hưởng ứng nhiệt tình.
Vào các dịp lễ, Tết, giao lưu văn hóa-văn nghệ, Ngày hội đại đoàn kết toàn dân, CLB luôn được mời biểu diễn. Với sự tâm huyết, nhiệt tình, các thành viên mang đến cho khán giả những vở diễn ấn tượng, khó quên. Không chỉ tích cực tập luyện, gìn giữ những vở tuồng cổ, để nghệ thuật tuồng trường tồn đến mai sau, các thành viên CLB còn tích cực truyền dạy cho các bạn trẻ yêu thích nghệ thuật tuồng.
Trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Tam Dương Lê Xuân Thủy cho biết: “Sự ra đời của CLB Tuồng xã Hoàng Đan đã tạo dấu ấn về văn hóa truyền thống, tăng thêm món ăn tinh thần ý nghĩa cho người dân. Với mong muốn củng cố và phát triển CLB Tuồng xã Hoàng Đan trở thành mô hình nghệ thuật điểm của địa phương, huyện Tam Dương đã xây dựng kế hoạch duy trì và phát triển CLB Tuồng xã Hoàng Đan, giai đoạn 2024 - 2030; tiếp tục tạo điều kiện và hỗ trợ CLB khi tham gia hội diễn, liên hoan cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc, tham gia giao lưu sân khấu tuồng trong nước".
Thời gian tới, UBND huyện sẽ triển khai công tác truyền dạy, thu hút các hạt nhân văn nghệ tham gia CLB; mời Nhà hát Tuồng Việt Nam truyền dạy về hát, múa, nhạc cụ, giúp đỡ dàn dựng các vở tuồng mới; bổ sung thêm trang phục, đạo cụ đảm bảo tổng thể toàn diện theo các trích đoạn vở diễn của CLB; phổ biến, quảng bá nghệ thuật tuồng xã Hoàng Đan trên các trang mạng xã hội Facebook, Zalo, TikTok, cổng thông tin giao tiếp điện tử của tỉnh, huyện, trang fanpage...
Ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý dữ liệu nghệ thuật tuồng, từ đó làm cơ sở nghiên cứu tổng hợp lý luận, thực tiễn, tiếp tục phát triển nghệ thuật tuồng mang giá trị văn hóa đặc trưng của địa phương.
Việc duy trì và phát huy nghệ thuật tuồng góp phần lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống quý giá cho thế hệ mai sau, đưa phong trào văn hóa-văn nghệ của địa phương ngày càng phát triển, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân.
Diệu Linh