Nếu như trước đây, ma túy chỉ tồn tại dưới dạng thuốc phiện và heroin, thì hiện nay, cùng với sự phát triển của công nghệ, ma túy được điều chế, núp bóng dưới nhiều vỏ bọc khác nhau như “bóng cười”, “nước vui”, “tem lưỡi”, “cỏ mỹ”, “thuốc lá điện tử”. Đặc biệt, có dạng ma túy đóng gói thực phẩm, đồ uống đang len lỏi, xâm nhập vào nhiều địa phương trong cả nước, gây nguy hại cho sức khỏe người sử dụng, khiến họ bị ảo giác, hoang tưởng, không kiểm soát được hành vi.
Công an thành phố Vĩnh Yên chủ động lên phương án đấu tranh, ngăn chặn ma túy dạng mới xâm nhập vào địa bàn.
Các nhà khoa học đã chứng minh, dù điều chế ma túy ở bất cứ hình thức nào, sản phẩm đều có lượng chất gây nghiện, chất hướng thần, có thể tác động, phá hủy nghiêm trọng hệ thần kinh, não bộ con người. Khi sử dụng nhiều lần, dung nạp loại chất này vào cơ thể, chúng sẽ làm biến đổi ý thức, gây ra tình trạng ảo giác, hoang tưởng, có hành vi quá khích, nguy hiểm cho bản thân và những người xung quanh.
Qua công tác đấu tranh, năm 2022, lực lượng công an toàn quốc đã phát hiện, bắt giữ, xử lý 51 vụ với 97 đối tượng mua bán, tàng trữ trái phép chất ma túy dưới dạng tẩm ướp, pha trộn. Thu giữ hơn 12kg ma túy tổng hợp núp bóng các loại đồ uống như nước dâu, nước vui, cà phê white coffee; trên 124kg và 40,7 lít ma túy loại ADB-BUTINACA dùng để tẩm ướp dưới dạng thuốc lá điếu, thuốc lào, tinh dầu thuốc lá điện tử.
Với hình thức bắt mắt, ngay khi trà trộn vào thị trường, các sản phẩm ma túy trá hình nhanh chóng gây được chú ý, kích thích sự tò mò của giới trẻ. Nhiều trường hợp phớt lờ cảnh báo của cơ quan chức năng, cố tình sử dụng và hứng chịu hậu quả nặng nề.
Trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, mới đây, có hai học sinh ở huyện Tam Dương và thành phố Vĩnh Yên hút thuốc lá điện tử mà tinh dầu có chất ma túy. Sau khi sử dụng các em gặp phải tình trạng ảo giác, thần kinh không ổn định, mất kiểm soát về hành vi. Gia đình và nhà trường buộc phải cho tạm dừng việc học để ở nhà điều trị theo phác đồ.
Thiếu tá Phạm Thanh Tuấn, Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy, Công an thành phố Vĩnh Yên cho biết: Đây chỉ là hai trường hợp điển hình được phát hiện kịp thời. Thực tế, còn nhiều trường hợp khác trong độ tuổi thanh, thiếu niên vẫn lén lút sử dụng ma túy tổng hợp điều chế ở các dạng khác nhau, bất chấp cảnh báo của cơ quan chức năng.
Ngoài những trường hợp bị phát hiện do có biểu hiện "ngáo đá", ảo giác, hoang tưởng sau khi sử dụng, tháng 1/2023, Công an thành phố Vĩnh Yên đã bắt quả tang Đinh Công Hạnh, sinh năm 2002 tại tổ dân phố Tân Tiến, phường Tích Sơn, thành phố Vĩnh Yên có hành vi bán trái phép chất ma túy “cỏ” cho đối tượng nghiện. Cơ quan công an thu giữ 2 túi nilon bên trong có chứa các sợi thực vật màu nâu vàng.
Đối tượng Hạnh khai nhận đó là ma túy “cỏ”. Quá trình khám xét nơi ở còn phát hiện, thu giữ phía sau nhà Hạnh 4 túi nilon chứa 741,19g ma túy “cỏ”. Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an thành phố Vĩnh Yên đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với Đinh Công Hạnh về tội mua, bán trái phép chất ma túy để điều tra theo quy định của pháp luật.
Tình trạng đối tượng sử dụng ma túy tổng hợp có chiều hướng gia tăng, chủ yếu do nhận thức còn hạn chế. Nhiều trường hợp, biết rõ sản phẩm có chứa chất ma túy nhưng vẫn cố tình sử dụng vì cho rằng sẽ không thể trở thành "con nghiện". Có những học sinh tâm sự rằng, dùng ma túy dạng mới là để tạo sự hưng phấn, khẳng định đẳng cấp trong các cuộc tiệc tùng, vui chơi.
Bên cạnh đó, có một nguyên nhân căn bản khác là thế hệ trẻ ngày nay đang được sống, tiếp cận với sự đa dạng, hiện đại của công nghệ thông tin, nhưng nhiều gia đình, phụ huynh lại chủ quan, lơ là, thiếu sự quan tâm, giám sát. Nhiều người không để ý con em mình đang xem, đang học gì trên máy tính, điện thoại.
Khi ở trường học, thầy, cô giáo cũng đôi lúc không kiểm soát được sự thay đổi bất thường của học sinh cũng như việc các em đang quan tâm đến sự kiện, thông tin gì trên mạng xã hội để kịp thời động viên, uốn nắn.
Chính vì lẽ đó, không khó để những thông tin tiêu cực hay những video nhảm nhí tác động, ảnh hưởng đến suy nghĩ, việc làm của các em trong cuộc sống. Nhiều học sinh, sau khi được "giang hồ mạng" lôi kéo, dụ dỗ đã không ngần ngại thử cảm giác “phê thuốc” và trải nghiệm sự hưng phấn do ma túy tổng hợp mang lại.
Để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn hiểm họa ma túy dạng mới xâm nhập vào địa bàn, lực lượng công an tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao tinh thần cảnh giác cho người dân. Thường xuyên cập nhật thông tin, tài liệu liên quan đến các loại ma túy mới, núp bóng dưới dạng thực phẩm, đồ uống, thuốc lá điện tử... để cung cấp kịp thời đến người dân.
Đối với những vụ án về ma túy, cơ quan công an phối hợp chặt chẽ với ngành kiểm sát, tòa án truy tố, xét xử nghiêm, thể hiện tinh thần thượng tôn pháp luật cũng như tạo sự răn đe, giáo dục, phòng ngừa chung.
Tuy nhiên, trong cuộc chiến này, quan trọng nhất vẫn là sự chung tay vào cuộc quyết liệt của toàn xã hội. Trong đó, mỗi gia đình, nhà trường phải trở thành “lá chắn thép” bảo vệ con em mình trước sự tấn công của tội phạm ma túy.
Chủ động trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết để thế hệ trẻ không bị lôi kéo, dụ dỗ, tham gia sử dụng dưới mọi hình thức. Đồng thời, chủ động phát hiện, tố giác hành vi phạm tội về ma túy trong trường học, khu dân cư, góp phần ngăn chặn, đẩy lùi cái “chết trắng”, đảm bảo ANTT trên địa bàn.
Bài, ảnh: Lê Minh