Các nhà nghiên cứu cảnh báo vai trò của vũ khí nguyên tử hiện trở nên nổi bật hơn và những quốc gia hạt nhân đang hiện đại hóa kho vũ khí của họ trong bối cảnh quan hệ địa chính trị xấu đi trên toàn cầu.
Tổng thống Nga Vladimir Putin thăm Viện Nghiên cứu Hạt nhân Hỗn hợp ở Dubna thuộc vùng thủ đô Moscow hôm 13.6
Trong báo cáo thường niên được công bố ngày 17.6, Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) cũng cảnh báo những nỗ lực ngoại giao nhằm kiểm soát vũ khí hạt nhân đang xảy ra bước lùi nghiêm trọng, trong lúc quan hệ thế giới căng thẳng hơn vì các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza.
"Chúng tôi chưa từng chứng kiến vũ khí hạt nhân đóng vai trò nổi bật đến thế trong quan hệ thế giới kể từ thời Chiến tranh Lạnh", AFP dẫn lời ông Wilfred Wan, Giám đốc Chương trình Vũ khí hủy diệt hàng loạt của SIPRI.
Viện nghiên cứu lưu ý vào tháng 2.2023, Nga tuyên bố ngừng tham gia Hiệp ước cắt giảm vũ khí tấn công chiến lược mới (New START) được ký năm 2010. Đây là thỏa thuận duy nhất còn lại có thể giới hạn lực lượng hạt nhân chiến lược của Mỹ-Nga.
SIPRI cũng nhắc lại việc Nga diễn tập vũ khí hạt nhân chiến lược gần biên giới Ukraine vào tháng 5.
Bên cạnh đó, thỏa thuận phi chính thức giữa Mỹ và Iran ký kết tháng 6.2023 liên quan đến chương trình hạt nhân của Tehran đã bị đảo ngược sau khi cuộc xung đột giữa lực lượng Hamas và Israel bùng phát ở Gaza vào tháng 10 năm ngoái.
Vô cùng đáng quan ngại
Theo SIPRI, nhóm 9 quốc gia có hạt nhân của thế giới đang tiếp tục hiện đại hóa kho vũ khí, và một số nước triển khai vũ khí được trang bị hoặc có thể được lắp đầu đạn hạt nhân trong năm 2023.
Nhóm 9 nước bao gồm Mỹ, Nga, Anh, Pháp, Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan, CHDCND Triều Tiên và Israel.
Tháng 1 năm nay, trong số ước tính 12.121 đầu đạn hạt nhân có mặt trên khắp thế giới, khoảng 9.585 đầu đạn được bảo quản và khoảng 2.100 đầu đạn được giữ trong trạng thái sẵn sàng sử dụng cho các tên lửa đạn đạo, theo SIPRI.
Gần như toàn bộ đầu đạn trong trạng thái cảnh báo cao thuộc về Nga và Mỹ, hai nước sở hữu gần 90% số vũ khí hạt nhân. Tuy nhiên, Trung Quốc lần đầu tiên được cho đang để một vài đầu đạn ở trạng thái này.
Giám đốc SIPRI Dan Smith cho biết số lượng đầu đạn hạt nhân trong trạng thái chờ sử dụng đang gia tăng theo từng năm, và xu hướng trên có lẽ sẽ tiếp tục tăng tốc trong những năm tới. Ông gọi đây là diễn biến "vô cùng đáng quan ngại".
Q.N (theo Báo Thanh niên)