Xác định nâng cao chất lượng dân số là nhiệm vụ chiến lược, vừa cấp thiết, vừa lâu dài, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững, Vĩnh Phúc đã ban hành nhiều nghị quyết, đề án, kế hoạch, quan tâm bố trí nguồn lực, huy động sự vào cuộc của các cấp, ngành, địa phương và sự hưởng ứng, tham gia tích cực của người dân trong thực hiện chính sách dân số.
Bác sĩ Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh lấy máu gót chân của trẻ để thực hiện xét nghiệm sàng lọc sơ sinh. Ảnh: Trà Hương
Kết quả thực hiện các chỉ tiêu nâng cao chất lượng dân số của tỉnh những năm qua đã đạt được nhiều tiến bộ: Chỉ số phát triển con người (HDI) nhiều năm liền xếp hạng trong tốp 10 tỉnh, thành phố đứng đầu cả nước; các chỉ tiêu về chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em đạt cao, vượt mục tiêu chương trình, kế hoạch đề ra; chất lượng dân số được cải thiện, tuổi thọ trung bình của người dân Vĩnh Phúc hiện nay là gần 75 tuổi, cao hơn so với trung bình toàn quốc.
Tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi hằng năm được cải thiện; tỷ lệ phụ nữ mang thai được được sàng lọc trước sinh nằm trong nhóm các tỉnh, thành phố cao nhất cả nước; tỷ lệ trẻ em được sàng lọc sơ sinh đạt 92,06% trong năm 2024 và 5 tháng đầu năm 2025 là 90%; tỷ lệ nam, nữ thanh niên được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn đạt gần 90%; số người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ hằng năm là hơn 175.000 người, đạt tỷ lệ 86,71% tổng số người cao tuổi của tỉnh…
Với mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng dân số, trên cơ sở các chỉ đạo, định hướng của Trung ương và tình hình thực tiễn của địa phương, Vĩnh Phúc đã thực hiện nghiêm túc các chính sách, pháp luật của Nhà nước về dân số, ban hành nhiều chương trình, kế hoạch, đề án về công tác dân số.
Điển hình như: Kế hoạch thực hiện chiến lược dân số Việt Nam của tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021-2025; Kế hoạch thực hiện chương trình củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đến năm 2030; Kế hoạch “Thực hiện Chương trình quốc gia về người cao tuổi Vĩnh Phúc giai đoạn 2022-2030”; Chương trình mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh tỉnh Vĩnh Phúc đến năm 2030…
Bác sĩ Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh tư vấn cách chăm sóc sức khỏe trẻ sơ sinh và bà mẹ sau sinh. Ảnh: Trà Hương
Chỉ tiêu kế hoạch công tác dân số hằng năm được đưa vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội các cấp. Đặc biệt, Vĩnh Phúc là một trong số ít các địa phương trên cả nước đã ban hành Nghị quyết về công tác dân số - Nghị quyết số 16 “Quy định một số chính sách hỗ trợ công tác dân số và phát triển trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc, giai đoạn 2021-2025”.
Qua hơn 4 năm triển khai, Nghị quyết số 16 đã tạo động lực cho các cộng tác viên dân số thực hiện tốt hơn nhiệm vụ tuyên truyền, vận động người dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong lĩnh vực dân số, hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch công tác dân số - kế hoạch hóa gia đình. Đồng thời, tạo điều kiện để phụ nữ mang thai và gia đình có trẻ sơ sinh là đối tượng đặc thù có điều kiện tiếp cận với các dịch vụ y tế, tầm soát dị tật bẩm sinh, kịp thời phát hiện, can thiệp sớm các tật bệnh ở thai nhi và trẻ sơ sinh.
Tổ chức mạng lưới cung cấp dịch vụ sức khỏe sinh sản từ tỉnh đến cơ sở từng bước được củng cố, phát triển. Hiện, 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có nữ hộ sinh hoặc y sĩ sản nhi, đảm bảo cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản, chăm sóc bà mẹ trước, trong và sau sinh; 100% bệnh viện tuyến tỉnh (trừ các bệnh viện chuyên khoa), trung tâm y tế các huyện, thành phố đã thực hiện cung cấp dịch vụ sàng lọc trước sinh, sàng lọc sơ sinh theo hình thức xã hội hóa cho các đối tượng có nhu cầu.
Nhiều mô hình, chương trình nâng cao chất lượng dân số được ngành Y tế triển khai và phối hợp triển khai hiệu quả như: Mở rộng tầm soát, chẩn đoán, điều trị một số bệnh, tật trước sinh và sơ sinh; tư vấn sức khỏe tiền hôn nhân, kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh; tư vấn và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi dựa vào cộng đồng…
Công tác truyền thông được triển khai đa dạng, hiệu quả đã huy động sự vào cuộc của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự phối hợp tích cực của các ban, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội và sự hưởng ứng của người dân trong việc tham gia thực hiện chính sách dân số.
Bên cạnh kết quả đạt được, công tác dân số của tỉnh còn một số hạn chế: Đội ngũ cán bộ dân số ở cơ sở còn hạn chế về năng lực, trình độ chuyên môn; kết quả thực hiện công tác dân số chưa đồng đều giữa các địa phương; mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao...
Để thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu về dân số, từng bước nâng cao chất lượng dân số đáp ứng yêu cầu phát triển của tỉnh trong tình hình mới, Vĩnh Phúc tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, quán triệt các chính sách của Trung ương, của tỉnh về nâng cao chất lượng dân số; quan tâm đào tạo, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ dân số; đa dạng các hình thức truyền thông đảm bảo phù hợp với từng nhóm đối tượng, vùng miền; mở rộng mạng lưới, phổ cập chương trình cung cấp dịch vụ tầm soát, chẩn đoán, can thiệp, điều trị sớm bệnh tật trước sinh, sơ sinh cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh; nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi…
Lê Mơ