Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 65 và Kế hoạch số 131 của UBND tỉnh về việc mở đợt cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, ngành Y tế tỉnh đã vào cuộc quyết liệt, tăng cường kiểm tra, giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các vi phạm, đặc biệt trong lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng.
Đoàn thanh tra của Sở Y tế kiểm tra đột xuất một số cơ sở kinh doanh dược trên địa bàn thành phố Vĩnh Yên. Ảnh: Dương Chung
Ngay sau khi có văn bản chỉ đạo của Chính phủ và UBND tỉnh, Sở Y tế đã khẩn trương ban hành các văn bản liên quan đến việc đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ thuộc phạm vi quản lý; đồng thời, tổ chức ký cam kết với 100% cơ sở khám, chữa bệnh và cơ sở kinh doanh dược, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng về việc không sản xuất, kinh doanh, quảng cáo hay lưu hành sản phẩm không rõ nguồn gốc, không có giấy phép theo quy định.
Ngành cũng tổ chức hội nghị quán triệt chuyên đề, giao nhiệm vụ cụ thể đến từng đơn vị trực thuộc. Qua các đợt kiểm tra thực tế từ tháng 3 đến đầu tháng 6/2025, các đoàn kiểm tra của Sở Y tế đã phát hiện và xử lý 6 vụ vi phạm với 14 hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực khám chữa bệnh, kinh doanh dược, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng.
Các lỗi vi phạm phổ biến bao gồm: Cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh không có giấy phép; quảng cáo sản phẩm y tế không đúng quy định; bán thuốc kê đơn khi không có đơn thuốc; kinh doanh thuốc khi không đáp ứng đầy đủ điều kiện; niêm yết giá không rõ ràng hoặc thiếu minh bạch; kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ; chưa ứng dụng phần mềm công nghệ thông tin trong quản lý thuốc theo quy định… Tổng số tiền xử phạt hành chính là 215 triệu đồng.
Không chỉ dừng lại ở xử lý hành chính, Sở Y tế còn thực hiện rà soát diện rộng nhằm phát hiện các loại thuốc giả theo chỉ đạo của Bộ Y tế. Trong đó, tập trung vào 4 loại thuốc nằm trong danh mục giả mạo đã được cảnh báo, gồm: Viên nén Clorocid TW3 (Cloramphenicol 250mg); viên nén Tetracyclin TW3 (Tetracyclin hydroclorid); viên nén Pharcoter (Codein base 10mg; Terpin hydrat 100mg) và sản phẩm giả thuốc Neo-Codion; cao mềm Grindelia 20mg. Đây là 4/21 sản phẩm giả mạo được làm nhái các thuốc đã được Bộ Y tế cấp phép lưu hành.
Cùng với đó, Sở Y tế cũng chỉ đạo rà soát 16 loại sản phẩm khác không nằm trong danh mục đã được cấp giấy đăng ký lưu hành, gửi công văn cảnh báo tới tất cả các đơn vị trực thuộc, yêu cầu tạm ngừng sử dụng các sản phẩm vi phạm và phối hợp báo cáo Bộ Y tế để có hướng xử lý theo thẩm quyền.
Đoàn thanh tra của Sở Y tế kiểm tra, hậu kiểm tại Công ty TNHH Chăm sóc sức khỏe Châu Âu. Ảnh: Dương Chung
Qua kiểm tra đột xuất tại một số cơ sở như Nhà thuốc Khánh Chi (Vĩnh Yên), Quầy thuốc Trang Anh (Yên Lạc), Nhà thuốc Vy Thảo (Vĩnh Yên)… không phát hiện tình trạng kinh doanh thuốc giả, không rõ nguồn gốc, cho thấy hiệu quả bước đầu của công tác tuyên truyền và siết chặt quản lý từ cơ sở.
Cùng với kiểm tra, ngành Y tế tỉnh còn đẩy mạnh công tác truyền thông, hướng dẫn các cơ sở y tế và cơ sở kinh doanh thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật. Tính đến nay, hơn 90% cơ sở kinh doanh thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng đã hoàn thành việc niêm yết công khai giấy phép hoạt động, chứng chỉ hành nghề, áp dụng phần mềm quản lý thuốc và thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm theo hướng dẫn của Bộ Y tế.
Các đơn vị cũng đã ký cam kết không quảng cáo sai sự thật, không thổi phồng công dụng sản phẩm, không giới thiệu thông tin thiếu căn cứ nhằm bảo vệ quyền lợi và sức khỏe người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, ngành Y tế tỉnh còn phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí tăng cường cảnh báo, hướng dẫn người dân cách phân biệt hàng thật, hàng giả; cung cấp thông tin xác thực về các sản phẩm y tế đang lưu hành trên thị trường. Đây được coi là biện pháp quan trọng nhằm nâng cao ý thức cộng đồng, hạn chế tình trạng người dân bị lừa đảo bởi các chiêu trò quảng cáo tràn lan trên mạng xã hội, nền tảng thương mại điện tử.
Tuy nhiên, theo đánh giá của lãnh đạo Sở Y tế, công tác đấu tranh chống hàng giả trong lĩnh vực y tế vẫn đang phải đối mặt với không ít khó khăn. Một số quy định pháp luật hiện hành còn tồn tại kẽ hở, điển hình là cơ chế để doanh nghiệp tự công bố sản phẩm và tự chịu trách nhiệm. Điều này khiến nhiều mặt hàng thực phẩm chức năng, mỹ phẩm dễ dàng được quảng bá rộng rãi mà không có sự kiểm soát chặt chẽ từ cơ quan chức năng.
Cùng với đó, các đối tượng vi phạm ngày càng tinh vi, hoạt động bài bản, tổ chức theo chuỗi, thậm chí liên kết liên tỉnh, lợi dụng các nền tảng thương mại điện tử để phân phối sản phẩm vi phạm, gây khó khăn lớn cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện và xử lý. Lực lượng hậu kiểm chuyên ngành tại tỉnh còn mỏng, trong khi khối lượng công việc ngày càng nhiều, phạm vi quản lý rộng, nguồn lực tài chính hạn chế.
Thời gian tới, ngành Y tế tỉnh tiếp tục duy trì thường xuyên hoạt động hậu kiểm, tăng cường thanh tra đột xuất tại các cơ sở mới thành lập, cơ sở kinh doanh trực tuyến và những địa điểm có dấu hiệu vi phạm.
Đồng thời, đẩy mạnh phối hợp với lực lượng Công an, Quản lý thị trường, Sở Khoa học và Công nghệ, UBND các huyện, thành phố trong việc trao đổi thông tin, xác minh nguồn gốc sản phẩm, xử lý kịp thời, dứt điểm các vi phạm theo đúng quy định pháp luật, góp phần bảo vệ sức khỏe nhân dân và ngăn chặn hiệu quả tình trạng gian lận thương mại, buôn bán hàng giả trong lĩnh vực y tế.
Minh Nguyệt