Cua đồng là món ăn dân dã phổ biến, có hàm lượng dinh dưỡng cao, nhưng khi ăn cần lưu ý để tránh những tác động tiêu cực đến sức khỏe.
1. Tác dụng của cua đồng
Theo Đông y, cua đồng có tên gọi điền giải, vị mặn, tính hàn, đi vào các kinh can, vị; có tác dụng thư cân ích khí, lý vị tiêu thực, hoạt huyết, thông kinh lạc, tán nhiệt, thanh nhiệt, tư âm; có thể dùng trong điều trị các chứng bầm tím do sang chấn, ứ huyết, cân cốt tổn thương, đau khớp, tán kết, tiêu u cục.
Theo các nghiên cứu y học hiện đại, cua đồng là thực phẩm rất giàu dinh dưỡng. Trong thịt cua đồng có chứa nhiều protid, lipid, glucid, canxi, sắt, photpho. Thành phần protid của cua đồng cũng có chất lượng tốt hơn nhiều thực phẩm khác do có chứa các loại acid amin thiết yếu như lysin, methionin, valin, leucin, isoleucin… Ngoài ra, cua đồng cũng chứa nhiều vitamin quan trọng như vitamin B2, PP, B6…
Ăn cua đồng được chứng minh là phương pháp hiệu quả giúp hàn gắn xương, ngăn ngừa loãng xương, còi xương...
Cua đồng nấu canh là món ăn dân dã, có nhiều lợi ích sức khỏe.
2. Một số lưu ý khi sử dụng cua đồng
2.1 Người tỳ vị hư hàn không nên ăn cua đồng
Người tỳ vị hư hàn thường có các biểu hiện sợ đồ ăn có tính lạnh, ăn uống kém, thường đầy bụng khó tiêu, thường đau bụng vùng thượng vị, hay đi ngoài phân lỏng nát.
Cua đồng là thực phẩm có tính lạnh, người tỳ vị vốn đã hư hàn nếu ăn cua đồng có thể khiến tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, dễ dẫn đến đau bụng, đầy bụng, tiêu chảy. Sách Bản thảo kinh sớ - một cuốn sách về đông dược cổ đại rất uy tín trong Đông y cũng có ghi chép về vấn đề này: "Người tỳ vị hàn hay đi ngoài phân lỏng, bụng đau ưa ấm, sợ lạnh đều không nên ăn cua".
2.2 Người cảm mạo phong hàn chưa khỏi hẳn không nên ăn cua đồng
Người mới mắc cảm mạo phong hàn còn các triệu chứng sợ lạnh, gai lạnh, chảy nước mũi trong, ho có đờm trắng… không nên ăn cua đồng. Cua đồng với tính lạnh có thể dẫn đến tình trạng "lạnh chồng thêm lạnh" khiến cảm mạo trở nên trầm trọng, lâu khỏi hơn.
2.3 Người bị các chứng phong không nên ăn cua
Các chứng phong trong Đông y có phạm vi tương đối rộng, lại được chia thành nhiều loại khác nhau. Nội phong là phong sinh ra trong cơ thể do can dương thịnh, huyết hư sinh phong, nhiệt cực sinh phong với các biểu hiện run tay chân, chóng mặt, đau đầu, co giật, tê bì…
Các chứng do phong ở ngoài da như các bệnh da liễu có tính mẫn cảm như mề đay, chàm, ngứa… Trúng phong và các chứng giống trúng phong, có biểu hiện tương tự tai biến mạch máu não theo y học hiện đại.
Các chứng phong thấp tý là các chứng liên quan đến đau nhức xương khớp do phong kết hợp với các yếu tố hàn, thấp gây đau nhức mình mẩy, nặng chân tay, các khớp sưng đau theo thời tiết.
Cua đồng là thực phẩm có tính chất gây "động phong" theo Đông y, những người mắc phải các chứng phong đều không nên ăn cua đồng, có thể gây tái phát bệnh hoặc trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Không nên ăn cua đồng cùng lúc với uống nước trà.
2.4 Phụ nữ kinh nguyệt không điều hòa không nên ăn
Phụ nữ có kinh nguyệt không điều hòa, đặc biệt là người có thể chất lạnh, thường sợ lạnh, tử cung hư hàn không nên ăn cua đồng. Kinh nguyệt không điều hòa do lạnh có các biểu hiện như đau bụng kinh, chu kỳ kinh nguyệt dài ngày, sắc kinh đen, có nhiều máu cục… Cua là thực phẩm tính hàn, không phù hợp với thể trạng của những người này.
2.5 Phụ nữ có thai không nên ăn cua đồng
Cua đồng là một trong số thực phẩm được nhiều thư tịch Đông y là thực phẩm không phù hợp với phụ nữ có thai. Cua có đặc tính bò ngang, Đông y lại có thuyết "đồng khí tương cầu" vì vậy theo các sách Đông y xưa, ăn cua dễ dẫn đến tình trạng ngôi ngang, ngôi ngược.
Hơn thế, sách Danh y biệt lục cũng ghi chép "Càng cua chủ phá thái", sách bản thảo cương mục cũng ghi "càng cua phá thai còn sống, đẩy thai chết ra ngoài". Càng cua giã nát, lọc lấy nước uống sống cũng là bài thuốc cổ thường dùng trong các trường hợp cần phá thai hoặc đẩy thai chết lưu ra ngoài.
2.6 Không ăn cua chung với quả hồng và nước trà
Do cua chứa nhiều đạm, còn hồng và nước trà lại chứa nhiều tanin. Nếu ăn cua cùng lúc với hồng hoặc uống trà, tanin sẽ kết hợp với đạm tạo thành khối kết dính khó tiêu, dễ gây co thắt ruột, dẫn đến đau bụng, buồn nôn, thậm chí nôn mửa.
2.7 Không được ăn cua sống, cua chưa nấu chín, cua chết hoặc không còn tươi
Cua chưa được nấu chín chứa rất nhiều vi khuẩn, virus và ký sinh trùng trong đó có sán lá phổi, ăn vào có hại cho sức khỏe. Cua đã chết cũng không nên ăn vì cua chết chứa lượng lớn vi khuẩn và các chất phân hủy có hại như histamin và các dẫn xuất giống histamin, dễ gây ngộ độc hoặc dị ứng nghiêm trọng
Kim Ly (Theo suckhoedoisong.vn)