Sắp xếp đơn vị hành chính là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm tạo không gian phát triển mới trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Tuy nhiên, một số đối tượng lợi dụng thời điểm này thực hiện những hành vi vi phạm Luật Đất đai, khai thác tài nguyên khoáng sản trái quy định pháp luật, gây bức xúc trong nhân dân và những hệ lụy về an ninh trật tự.
Công tác quản lý, ngăn chặn vi phạm đất đai, khai thác khoáng sản luôn là vấn đề nóng tại các địa phương, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục. Trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính, chính quyền các cấp đang tập trung cho việc sắp xếp bộ máy, thay đổi địa giới hành chính, khối lượng công việc thực hiện rất lớn khiến việc ngăn chặn các hành vi vi phạm lại càng khó khăn hơn.
Chính quyền xã Trung Mỹ (Bình Xuyên) kiên quyết xử lý các vi phạm đất đai từ sớm.
Từ đầu năm đến nay, các vụ việc có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai có chiều hướng gia tăng, xuất hiện tình trạng lấn chiếm đất đai, ao hồ, chuyển đổi mục đích sử dụng đất cũng như khai thác tài nguyên khoáng sản trái phép.
Đơn cử, tại huyện Lập Thạch, đầu tháng 3/2025, khu vực thôn Dộc Mít, xã Bắc Bình xuất hiện hàng chục xe tải cỡ lớn và máy xúc khai thác đất tại vị trí gần công trường thi công dự án đường Tây Thiên - Tam Sơn do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư.
Qua xác minh, khu đồi đất đang khai thác không thuộc dự án đường Tây Thiên - Tam Sơn. Sau khi lập biên bản hiện trường, UBND xã Bắc Bình đã xác nhận hộ gia đình ông Nguyễn Văn Mai, thôn Dộc Mít có dấu hiệu làm biến dạng mặt bằng diện tích 30m x 10m x 6m thuộc thửa đất số 57, tờ bản đồ số 46 là đất trồng cây lâu năm và đất ở nông thôn.
Tại xã Trung Mỹ, huyện Bình Xuyên, nơi giáp ranh với nhiều khu công nghiệp (KCN) trọng điểm của tỉnh, có địa hình phức tạp, công tác ngăn chặn các vi phạm về đất đai, khai thác tài nguyên khoáng sản vốn đã khó khăn, thời điểm này lại càng căng thẳng hơn. Một số hộ dân cố tình san lấp mặt bằng các diện tích đất ruộng để làm địa điểm bán hàng, phục vụ công nhân lao động trong KCN.
Đồng chí Trương Quang Vinh, Chủ tịch UBND xã Trung Mỹ cho biết: Diện tích đất đai bị thu hẹp do phát triển công nghiệp, du lịch - dịch vụ, giá bất động sản tăng nhanh, một số hộ gia đình đông con, khó khăn về kinh tế và đất ở nên đã vi phạm pháp luật về đất đai như khai thác đất trái phép, lấn, chiếm, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng công trình trái phép... còn diễn biến phức tạp, gây khó khăn cho công tác quản lý, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội và an ninh trật tự trên địa bàn xã.
Chính quyền xã Quất Lưu (Bình Xuyên) tăng cường kiểm tra, giám sát, hạn chế tối đa vi phạm đất đai mới phát sinh.
Để hạn chế tối đa vi phạm đất đai mới phát sinh, UBND xã Trung Mỹ yêu cầu cấp ủy, chi bộ, cán bộ thôn nêu cao tinh thần trách nhiệm trong việc phát hiện, báo cáo, đề xuất các biện pháp kịp thời với Đảng ủy, UBND xã để xử lý, giải quyết dứt điểm các trường hợp vi phạm. Nhất là giai đoạn hiện nay, các địa phương đang tập trung tối đa nhân lực cho quá trình hoàn thiện hồ sơ để bàn giao cho chính quyền xã mới, tuyệt đối không để xảy ra hiện tượng lơ là, đùn đẩy trách nhiệm.
Có thể thấy rằng, thời điểm chuẩn bị sáp nhập các xã, phường, kết thúc hoạt động của đơn vị hành chính cấp huyện vào 1/7 tới, cán bộ cơ sở thực hiện công tác quản lý, ngăn chặn các hành vi vi phạm đất đai, khai thác tài nguyên khoáng sản sẽ gặp không ít khó khăn.
Để hạn chế các vụ việc vi phạm đất đai, UBND các huyện, thành phố cần tăng cường công tác tuyên truyền để người dân nâng cao nhận thức, đẩy lùi các hành vi vi phạm từ sớm, từ xa. Đồng thời tăng cường công tác thanh tra, giám sát hiện trạng sử dụng đất đai, trật tự xây dựng, đảm bảo theo đúng quy hoạch, xử lý nghiêm các vi phạm mới để tạo tính răn đe, tạo hiệu ứng tích cực để người dân chấp hành pháp luật trong lĩnh vực đất đai.
Chủ tịch UBND các xã, phường, thị trấn phát huy hơn nữa vai trò trách nhiệm, nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của cấp trên về thực hiện quy hoạch, quản lý quy hoạch và quản lý đất đai, tài nguyên khoáng sản.
Nếu để xảy ra các vi phạm mới không chỉ gây ảnh hưởng đến hiệu lực quản lý nhà nước mà còn tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tranh chấp, khiếu kiện phức tạp, gây mất an ninh trật tự; ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân với cơ quan chức năng. Đặc biệt là các vấn đề liên quan đến đất đai sẽ gây thêm nhiều khó khăn trong giải quyết xử lý vi phạm đối với bộ máy chính quyền xã, phường mới sau khi sáp nhập.
Bài, ảnh: Chu Kiều