Nhằm khuyến khích phát triển xã hội số, công dân số, khai thác hiệu quả các ứng dụng nền tảng số phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tại khu vực nông thôn, giúp người dân tiếp cận gần hơn các ứng dụng công nghệ số để nâng cao chất lượng cuộc sống, các địa phương trong tỉnh đã và đang tích cực xây dựng và nhân rộng mô hình "thôn thông minh".
Năm 2013, xã Liên Châu (Yên Lạc) là xã đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (NTM); năm 2020, xã tiếp tục là 1 trong 2 xã đầu tiên của tỉnh được công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao và cuối năm 2024 được công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu trên 3 tiêu chí gồm giáo dục, văn hóa và cảnh quan, môi trường; 10/11 thôn đạt chuẩn "thôn thông minh".
Qua triển khai xây dựng và nhân rộng các mô hình thôn thông minh đã đem lại nhiều chuyển biến tích cực, giúp người dân tiếp cận gần hơn với các ứng dụng công nghệ số để nâng cao chất lượng cuộc sống, phát triển kinh tế. Đồng thời góp phần quan trọng nâng cao hiệu quả điều hành của cấp ủy, chính quyền cơ sở; đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Hệ thống camera an ninh được lắp đặt tại các tuyến đường thôn góp phần đảm bảo trật tự xã hội ở xã Liên Châu (Yên Lạc). Ảnh: Trà Hương
Thôn Thụ Ích 2 là một trong những thôn đầu tiên của xã Liên Châu (Yên Lạc) được công nhận là thôn thông minh. Đến nay, 100% hộ dân trong thôn đã được gắn mã địa chỉ trên nền tảng bản đồ số, xác định vị trí tọa độ trên GPS để kết hợp với các dịch vụ tiện ích khác như bản đồ dịch tễ, bản đồ vùng an toàn dịch bệnh, bản đồ du lịch, bản đồ giáo dục…
Nhà văn hóa thôn được lắp đặt mạng wifi miễn phí; thôn đã lắp đặt hệ thống camera an ninh giám sát tại các khu vực công cộng, tuyến đường trục chính. Hơn 90% người dân trong độ tuổi lao động của thôn có điện thoại thông minh; trên 80% người dân trưởng thành có tài khoản thanh toán điện tử; 90% người dân được tạo lập hồ sơ sức khỏe điện tử…
Bà Đào Thị Tình, Trưởng thôn Thụ Ích 2 cho biết: "Tổ công nghệ số cộng đồng và Đề án 06 của thôn đã tích cực tuyên truyền, hướng dẫn người dân tiếp cận, sử dụng các dịch vụ xã hội trên nền tảng số, nhất là trong việc giải quyết các thủ tục hành chính, mở tài khoản thanh toán điện tử, quét mã QR...
Bên cạnh đó, thôn đã thành lập nhóm Zalo với sự tham gia của đại diện tất cả các hộ, giúp việc triển khai các nhiệm vụ, công việc chung của thôn, công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước được thực hiện kịp thời, hiệu quả. Hiện nay, người dân trong thôn đã quen thuộc với những tiện ích do chuyển đổi số mang lại và tích cực sử dụng các ứng dụng, công nghệ số để giải quyết thủ tục hành chính; giải trí; thanh toán hóa đơn; mua bán hàng hóa…".
Triển khai mô hình "thôn thông minh" thôn Vũ Di, xã Vũ Di (Vĩnh Tường) đã lắp đặt hệ thống camera an ninh giám sát tại các tuyến đường trục chính để quản lý trật tự an toàn xã hội; lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng ứng dụng công nghệ số để bật, tắt tự động.
Hiện nay, trên 90% hộ dân trong thôn sử dụng internet; gần 100% người dân trong độ tuổi lao động có điện thoại thông minh và cài đặt các ứng dụng chuyển đổi số; 100% người dân có hồ sơ sức khỏe điện tử; 100% hộ dân đã gắn mã địa chỉ trên nền tảng bản đồ số… Không chỉ vậy, người dân trong thôn tích cực ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, kinh doanh, nhất là trong việc quảng bá các sản phẩm.
Ông Lê Minh Huấn, chủ cơ sở sản xuất rượu 94, thôn Vũ Di cho biết: “Gia đình tôi đã thành lập trang fanpage trên facebook và đăng ký tham gia các sàn thương mại điện tử để quảng bá, giới thiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm. Nhờ ứng dụng nền tảng số, sản phẩm của gia đình được nhiều người tiêu dùng biết đến, số lượng đơn đặt hàng cũng tăng theo”.
Người dân Thôn Thụ Ích 2, xã Liên Châu (Yên Lạc) sử dụng hình thức thanh toán trực tuyến khi giao dịch. Ảnh: Trà Hương
Theo quy định, để được công nhận là "thôn thông minh" cần đáp ứng các điều kiện: Có hạ tầng mạng internet băng rộng, cáp quang phủ sóng trên 80%; hộ gia đình phổ cập dịch vụ mạng di động đạt 100%; hơn 90% nhà văn hóa thôn có mạng wifi miễn phí; hơn 70% số người dân trưởng thành sử dụng điện thoại thông minh và có tài khoản thanh toán điện tử; 100% trụ sở cơ quan, tổ chức và hộ dân trong thôn được gắn địa chỉ số...
Xây dựng "thôn thông minh" không chỉ là 1 trong các tiêu chí xây dựng xã NTM kiểu mẫu mà còn là nền tảng quan trọng để thúc đẩy chuyển đổi số sâu rộng, toàn diện khu vực nông thôn, rút ngắn khoảng cách số giữa khu vực nông thôn và thành thị, đẩy nhanh tiến độ chuyển đổi số của tỉnh.
Xác định rõ ý nghĩa của việc xây dựng và nhân rộng các mô hình "thôn thông minh", cùng với nguồn lực của Nhà nước, các địa phương trong tỉnh đã tập trung đẩy mạnh tuyên truyền, huy động sự tham gia, chung tay của nhân dân trong quá trình thực hiện. Đến nay, toàn tỉnh có 34 thôn được công nhận là "thôn thông minh", đạt 309% mục tiêu kế hoạch Chương trình xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2021-2025.
Để tiếp tục nhân rộng mô hình "thôn thông minh", góp phần xây dựng các xã NTM kiểu mẫu, xã NTM thông minh trên nền tảng số, bên cạnh đầu tư nâng cấp hạ tầng số, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về ý nghĩa, lợi ích của việc xây dựng thôn thông minh.
Tăng cường tập huấn, hướng dẫn, nâng cao kỹ năng số giúp người dân sử dụng hiệu quả các ứng dụng, nền tảng số phục vụ đời sống, phát triển kinh tế; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số để phục vụ và tương tác với người dân tốt hơn…
Lê Mơ