Kỳ tuyển sinh 2025, nhiều trường đại học khối Khoa học xã hội và nhân văn bất ngờ thông báo bỏ hoặc giảm mạnh xét tuyển tổ hợp C00 (Ngữ văn - Lịch sử - Địa lý). Quyết định đưa ra chỉ ít tuần trước kỳ thi tốt nghiệp THPT diễn ra khiến nhiều học sinh rơi vào thế bị động, lo lắng, thậm chí mất cơ hội theo đuổi ngành học yêu thích. Hiện tại, dư luận đưa nhiều ý kiến phản ánh về sự thay đổi đột ngột và hệ lụy của nó.
Học sinh lớp 12 chuyên Sử, Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc tích cực ôn tập cho kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển đại học năm 2025. Ảnh: Trà Hương
Trong nhiều thập kỷ, khối C00 từng là "cửa ngõ" vào các ngành Sư phạm, Báo chí, Luật, Tâm lý học, Văn hóa học, Công tác xã hội… với điểm chuẩn cao, cạnh tranh ngang ngửa khối A00 hay D01.
Tuy nhiên, hàng loạt trường đại học lớn đã tuyên bố dừng hoặc giảm chỉ tiêu xét tuyển tổ hợp C00 trong mùa tuyển sinh 2025. Đáng chú ý có Đại học Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, Đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh, Đại học Mở Hà Nội, Đại học Thủ đô Hà Nội; đặc biệt, Học viện Báo chí và Tuyên truyền vốn được coi là “cái nôi” của tổ hợp C00 không chỉ dừng xét tuyển tổ hợp C00 mà còn loại bỏ hoàn toàn môn Địa lý khỏi các phương thức tuyển sinh.
Lý giải về quyết định này, nhiều trường cho rằng đây là bước chuyển để thích ứng với chương trình Giáo dục phổ thông 2018, hướng đến yêu cầu tích hợp, tư duy logic, công nghệ và năng lực ngoại ngữ - những năng lực mà tổ hợp C00 bị đánh giá là chưa đáp ứng đầy đủ. Ngoài ra, sự thay đổi xu hướng nghề nghiệp trong thị trường lao động cũng được dẫn làm căn cứ.
Việc nhiều trường đại học bất ngờ thông báo bỏ xét tuyển tổ hợp C00 khi cách ngày thi tốt nghiệp THPT chỉ ít tuần đã gây sốc cho nhiều thí sinh đã dành 3 năm để theo học và dự kiến xét tuyển vào đại học bằng khối C00 trong mùa tuyển sinh năm nay. Tại kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025, Vĩnh Phúc có hơn 6.500 học sinh lớp 12 chọn 2 môn thi tự chọn Lịch sử và Địa lý, vì vậy, nhiều em rơi vào tình huống bị động, thậm chí mất cơ hội xét tuyển vào ngành yêu thích.
Em Phan Thị Như Quỳnh, lớp 12H, Trường THPT Phạm Công Bình (Yên Lạc) cho biết: “Ngay từ lớp 10, em đã lựa chọn học tổ hợp C00 với ước mơ thi đỗ vào ngành Công tác xã hội, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn. Khi nghe thông tin nhà trường bỏ xét tuyển tổ hợp C00 đối với ngành đã lựa chọn khiến em hoang mang, lo lắng.
Trước tình thế đó, không kịp ôn tập môn học khác nên em phải tìm kiếm trường đại học vẫn còn tuyển sinh khối C00. Trong khi bạn em dự định xét tuyển vào Học viện Báo chí và Tuyên truyền nhưng nhà trường thông báo bỏ xét tuyển khối C00, bạn ấy buộc phải chuyển hướng, quay lại ôn tập môn khác trong thời gian ngắn nên rất lo lắng vì hiệu quả không cao”.
Nhiều giáo viên cũng tỏ ra rất lo lắng với quyết định đột ngột bỏ xét tuyển tổ hợp C00. Cô Phạm Thị Kim Dung, giáo viên Lịch sử, Trường THPT Phạm Công Bình chia sẻ: “Tôi hiểu sự thay đổi là cần thiết để phù hợp với xu thế nghề nghiệp mới. Nhưng loại bỏ khối C00 quá đột ngột khiến học sinh không kịp trở tay và thiệt thòi về quyền lợi. Bản thân tôi rất buồn khi thấy khối C00 ngày càng bị thu hẹp bởi các môn xã hội không chỉ là kiến thức để thi mà còn rèn luyện tư duy phản biện, là nền tảng nuôi dưỡng tâm hồn, nhân cách và bản lĩnh công dân cho thế hệ trẻ. Nếu chạy theo ngành “hot”, theo nhu cầu thị trường thì liệu còn ai muốn học để làm nhà nghiên cứu lịch sử, nhà giáo, nhà báo chuyên sâu về văn hóa?”.
Thầy giáo Trần Mạnh Cường, Phó Hiệu trưởng Trường THPT Yên Lạc cho biết: “Các trường đại học thông báo bỏ, giảm xét tuyển tổ hợp C00 gây hoang mang và bất lợi cho thí sinh bởi các em đã chọn tổ hợp môn, khối thi từ 3 - 4 năm trước. Thầy, cô giáo đã động viên, trấn an tinh thần học sinh và hướng các em lựa chọn lại nguyện vọng xét tuyển vào các trường đại học, ngành nghề vẫn tuyển sinh tổ hợp C00. Đối với những học sinh dám “quay xe” ôn tập lại môn học khác phải là những học sinh học giỏi toàn diện”.
Trước làn sóng dư luận mạnh mẽ, Bộ GDĐT chỉ đạo các trường đại học rà soát phương thức và tổ hợp xét tuyển để đảm bảo phù hợp với ngành, nhóm ngành đào tạo; phương thức xét tuyển phải đảm bảo công bằng, không ảnh hưởng đến quyền lợi thí sinh, nhất là trong bối cảnh năm đầu tiên các thí sinh thi tốt nghiệp THPT theo chương trình Giáo dục phổ thông 2018 và việc lựa chọn môn thi tốt nghiệp đã hoàn tất trước thời điểm các trường công bố thông tin tuyển sinh; cơ sở đào tạo có trách nhiệm giải trình nếu có điều chỉnh liên quan đến phương thức, tổ hợp xét tuyển...
Ngay sau chỉ đạo, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội đã quyết định bổ sung lại tổ hợp C00 cho 17 ngành đào tạo đã loại bỏ trước đó; Trường Đại học Mở Hà Nội cũng bổ sung xét tuyển tổ hợp C00 cho các ngành Luật... Việc điều chỉnh là động thái tích cực từ các trường đại học nhưng với nhiều thí sinh, kế hoạch ôn tập đã bị xáo trộn, tinh thần hoang mang.
Em Nguyễn Thế Viết, học sinh chuyên Sử, Trường THPT Chuyên Vĩnh Phúc chia sẻ: “Suốt 3 năm qua em ôn luyện khối C00 để thi vào ngành Tâm lý học, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn. Em thất vọng, thậm chí sốc khi nghe trường thông báo không còn tuyển tổ hợp C00. Ngay lập tức, em phải chuyển nguyện vọng sang chuyên ngành Lịch sử. Rất may, nhà trường đã xét tuyển khối C00 trở lại nhưng tâm lý em vẫn chưa hết hoang mang".
Đồng chí Hoàng Minh Tuấn, Trưởng Phòng Phổ thông, Sở GDĐT cho biết: “Không thể phủ nhận vai trò của tư duy số, ngoại ngữ, tích hợp liên ngành trong thời đại mới nhưng việc bất ngờ bỏ xét tuyển tổ hợp C00 sát kỳ thi tốt nghiệp THPT khiến học sinh gặp khó khăn, bị ảnh hưởng quyền lợi, đặc biệt là những em đã học tổ hợp C00 trong suốt 3 năm THPT.
Nếu thay đổi tổ hợp xét tuyển, các trường đại học cần có lộ trình và công bố sớm để học sinh và các trường THPT có thời gian điều chỉnh kế hoạch dạy và học. Các trường đại học có thể nghiên cứu thiết kế các ngành liên ngành kết hợp yếu tố xã hội và nhân văn với công nghệ, truyền thông, quản trị... vừa giúp học sinh học khối C00 có cơ hội phát huy năng lực, theo đuổi ngành nghề phù hợp vừa phù hợp với xu thế và không đánh mất các giá trị cốt lõi".
Minh Hường