Gian nan đòi bảo hiểm xe máy

Bảo hiểm xe máy là cụm từ thường dùng để chỉ bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe mô tô, xe gắn máy. Nhưng thực tế, sau tai nạn giao thông, nhiều người phải từ bỏ việc đòi tiền bảo hiểm vì thủ tục quá nhiêu khê, tốn thời gian và mức đền bù không thỏa đáng.

Dễ mua, khó đòi

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự là một trong những loại giấy tờ mà người điều khiển xe cơ giới phải mang theo khi tham gia giao thông tại Việt Nam theo quy định tại Thông tư số 22. Người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy nếu không có, hoặc không mang theo Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới còn hiệu lực sẽ bị phạt tiền từ 100.000 - 200.000 đồng.

Quy định này khiến dịch vụ mua bán bảo hiểm xe máy nở rộ. Việc một số sản phẩm bảo hiểm bắt buộc xe cơ giới được bày bán tràn lan trên vỉa hè, vệ đường là hình ảnh không xa lạ tại nhiều địa phương trên cả nước. Tại Vĩnh Phúc không khó để người dân có thể mua được bảo hiểm xe máy giá “hợp lý” bởi sự mời chào của đông đảo người bán, thậm chí xuất hiện nhan nhản trên các trang mạng xã hội như facebook, zalo…

Trong vai một người có nhu cầu mua bảo hiểm xe máy, người viết liên hệ với một nick quảng cáo chuyên bán các loại bảo hiểm trên mạng xã hội facebook, ngay lập tức người bán nhắn tin lại với khẳng định: “Tiện ích vượt trội; Quyền lợi bảo hiểm toàn diện, mọi lúc mọi nơi; Chủ động thời gian đăng ký bảo hiểm với vài thao tác đơn giản; Giải quyết bồi thường chuyên nghiệp, nhanh chóng và giấy chứng nhận bảo hiểm được gửi về tận nhà miễn phí trong thời gian ngắn nhất”.

Theo lý thuyết, khi có tai nạn xảy ra, bảo hiểm trách nhiệm dân sự sẽ bồi thường thiệt hại cho người bị tai nạn do lỗi của chủ xe cơ giới. Nhưng trên thực tế, dường như không nhiều người được hưởng tiền đền bù khi có vấn đề xảy ra. Sau tai nạn, chẳng mấy ai nghĩ đến ý nghĩa và giá trị của chiếc bảo hiểm xe máy và không ít người đã bỏ qua việc đi đòi tiền bảo hiểm bởi thủ tục nhiều và phức tạp.

Cho đến bây giờ, chị Nguyễn Thanh Huyền, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên vẫn chưa hết bực mình khi nhớ lại sự cố tai nạn giao thông xảy ra hơn một tháng trước. Chị Huyền chia sẻ: "Hôm đó tôi đi xe máy và không may đâm vào xe của người đi cùng chiều. Ngay lúc đó, tôi đã gọi cho đường dây nóng của doanh nghiệp bảo hiểm và được hướng dẫn giữ nguyên hiện trường để chờ nhân viên công ty đến. Chờ 30 phút không thấy nhân viên bảo hiểm đến hay liên hệ lại mà xe thì đổ ra giữa đường nên tôi đã phải thương lượng và chi bồi thường luôn cho người bị tôi đâm xe".

“Thực tế, bảo hiểm xe máy hiện nay được bán khá tràn lan từ bảo hiểm trách nhiệm dân sự giá 55.000 - 60.000 đồng đến những loại bảo hiểm vỉa hè siêu rẻ 20.000 đồng/xe máy/năm, nhưng chưa phát huy tác dụng.

Bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe máy chỉ mang tính hình thức, nuôi sống đơn vị bảo hiểm, không thiết thực, thậm chí còn gây phiền hà cho người dân thì cơ quan có thẩm quyền không nên quy định bảo hiểm xe máy là bắt buộc.

Mặt khác, mỗi khi có sự vụ xảy ra với xe máy, có rất nhiều lý do và điều kiện khách quan hoặc chủ quan mà phía công ty bảo hiểm đưa ra để làm khó khách hàng. Việc mua bảo hiểm thì dễ, nhưng để được bồi thường lại rất khó, do vậy đa số những chủ phương tiện mua bảo hiểm chỉ để đối phó với lực lượng chức năng khi bị kiểm tra trên đường” - chị Huyền bày tỏ ý kiến.

Có nên bắt buộc?

Sau hơn 10 năm triển khai Nghị định 103/2008, tỷ lệ chi trả bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với xe máy vẫn ở mức rất thấp, ở mức gần 6% năm 2019 (tương đương 45 tỷ đồng chi trả/765 tỷ đồng phí bảo hiểm). Tỷ lệ này thấp hơn rất nhiều các loại bảo hiểm bắt buộc khác.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tháng 3 vừa qua, nhiều ý kiến của các đại biểu Quốc hội cho biết: Cử tri và nhân dân phản ánh, thời gian qua việc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc của chủ xe cơ giới đối với người thứ 3, đặc biệt là với xe máy còn mang tính hình thức.

Nhiều trường hợp mua, bán bảo hiểm trên vỉa hè, lề đường, giấy chứng nhận bảo hiểm viết tay khó cất giữ, bảo quản. Khi xảy ra sự cố, công tác thanh quyết toán phức tạp, mức bồi thường thấp khiến người mua bảo hiểm rất phiền hà khi đề nghị chi trả nên chỉ làm thủ tục khi có tai nạn đặc biệt nghiêm trọng.

"Thời gian tới có thể điều chỉnh quy định hiện hành theo hướng triển khai sản phẩm tự nguyện thay vì bắt buộc như hiện nay" - đại biểu Lê Thị Song An, Đoàn ĐBQH tỉnh Long An đặt câu hỏi.

Trước đó tại phiên chất vấn của Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, đại biểu Huỳnh Thị Phúc, Đoàn ĐBQH tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng chất vấn Bộ trưởng Hồ Đức Phớc về quan điểm của Bộ Tài chính trước ý kiến cử tri đề nghị không bắt buộc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới với mô tô, xe máy, mà nên để người dân tự nguyện mua khi họ có nhu cầu.

Trả lời chất vấn của các đại biểu, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết: Quy định mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự bắt buộc đối với mô tô, xe máy là cần thiết và đúng quy định pháp luật. Việc bắt buộc mua bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới đã được quy định tại Luật Giao thông đường bộ, Luật Kinh doanh bảo hiểm.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, người tham gia bảo hiểm xe máy nộp ít tiền, nhưng số tiền hưởng sẽ nhiều. Đây là hình thức bảo hiểm ưu tiên cho đối tượng yếu thế. Ông Hồ Đức Phớc cũng thông tin từ đầu năm 2021 đến tháng 9/2023, các công ty bảo hiểm đã chi trả gần 2.300 tỉ đồng cho các trường hợp tai nạn liên quan đến xe máy khi tham gia bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Trong khi Bộ Tài chính đề nghị vẫn giữ quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới bao gồm việc mua bảo hiểm bắt buộc với xe máy đã được quy định, người dân nên tuân thủ trong lúc chờ cơ quan quản lý cân nhắc có điều chỉnh hay không. Người dân lại thấy cần thực hiện ngay chính sách này.

Để người dân yên tâm khi mua giấy chứng nhận bảo hiểm, nhiều cử tri đề nghị đơn giản thủ tục bồi thường, đồng thời có giải pháp ngăn chặn tình trạng bán giấy chứng nhận bảo hiểm tràn lan, không đảm bảo điều kiện, quyền lợi của người mua.

Bài, ảnh: Thiệu Vũ