Sau khi Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, thời kỳ đầu Chính phủ mới thành lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức bộ máy chỉ gồm 13 bộ, đến năm 1946 còn 10 bộ. Khi được hỏi về việc cắt giảm đầu mối, Người nói: “Vì nước mình nhỏ nên không cần nhiều bộ”. Câu nói giản dị mà rất căn cốt.
Đó là lời dạy bảo đầy trách nhiệm với dân, với nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó cũng là câu nói xuất phát từ thực tại đất nước nhưng cũng bao trùm cả tương lai.
Tôi được biết, nước rộng và đông dân như Trung Quốc cũng chỉ có 34 tỉnh, thành phố hay nước Mỹ cũng không có huyện mà chỉ có 50 bang. Cho nên, thời nào thì xã hội cũng đòi hỏi bộ máy lãnh đạo phải tinh, gọn, mạnh.
Ngay từ khi mới xây dựng chính quyền cách mạng, Chủ tịch Hồ Chí Minh rất coi trọng xây dựng tinh gọn bộ máy quản lý nhà nước. Người nhấn mạnh: “Các cơ quan chính quyền và đoàn thể cần phải triệt để giảm chính”. Nghĩa là phải tiết kiệm sức người, sức của để thêm sức cho sản xuất. Đó là một cách nhìn khoa học và biện chứng. Tinh gọn đòi hỏi từ thực tiễn của đất nước và thế giới. Năm tháng đã qua đi, chúng ta đạt nhiều thành tích đáng tự hào nhưng cũng còn nhiều cồng kềnh, chồng chéo, trùng lặp trong bộ máy hoạt động, hiệu quả còn hạn chế, cản trở sự phát triển... Tinh gọn là xu thế của thời đại, đòi hỏi tất yếu của cuộc sống. Mọi hoạt động phải hiệu lực, hiệu quả, khoa học; cắt bỏ tầng lớp trung gian; hướng tới quản lý minh bạch, hiệu quả. Đúng như bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả”.
Bác Hồ từng nói: “Tinh là năng suất lên cao, làm cho mau, cho tốt. Giản là vừa phải, không kềnh càng, tránh hình thức”. Tư tưởng ấy hiện vẫn còn nguyên giá trị, khiến chúng ta cần hành động một cách mạnh mẽ. Đó là mệnh lệnh của cuộc sống. “Tinh - Gọn - Mạnh - Hiệu năng - Hiệu lực - Hiệu quả” sẽ là nhiệm vụ đột phá chiến lược để đưa đất nước phát triển. Đó là bước đi đúng đắn, quan trọng, cần thiết. Đây là cung cách để tạo nên một hệ thống quản lý linh hoạt, hiệu quả; gạt bỏ những tầng nấc trung gian, chồng chéo, bảo đảm sự phát triển nhanh chóng của đất nước trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đó là sự nối tiếp dòng chảy của lịch sử; là sự xuất phát của khoa học, của công nghệ thông tin, của giao thông vận tải đều phát triển nhanh mạnh; của lý luận khoa học chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh luôn coi trọng xây dựng bộ máy chính quyền cách mạng tinh gọn, hiệu quả!
Công tác cán bộ là gốc rễ của bộ máy vận hành hiệu quả. Bác Hồ luôn nhấn mạnh vai trò then chốt: “Cán bộ là cái dây chuyền của bộ máy”, “Muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay kém”. Đây là tầm nhìn giúp cho việc tổ chức bộ máy ngày nay, nhất là trong quá trình tinh giản biên chế. Đó là đòi hỏi khoa học, tất yếu của thời đại. Muốn tinh gọn, muốn mạnh mẽ, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả thì đương nhiên phải có hệ thống tổ chức cán bộ tốt, thậm chí rất tốt. Đương nhiên, việc thu gọn mạnh mẽ bộ máy các cấp, sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã, bỏ cấp huyện sẽ dôi dư một lực lượng cán bộ, nhân viên không hề nhỏ. Ai sẽ được lựa chọn ở lại. Ai là người cầm cân lựa chọn, đương nhiên họ phải là cấp trên, họ phải là người có tâm, có đức, có trách nhiệm thực sự với công việc và họ phải vô tư, khách quan. Phải vì việc mà chọn người, hoặc bầu người lãnh đạo. Hơn ai hết, tất cả phải ghi nhớ lời Bác như một chân lý: “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”. Cho nên dù là cán bộ cấp nào thì cũng phải thạo việc, phải có tâm, có đức với nghề, phải rất đam mê và luôn học hỏi để giỏi lãnh đạo, luôn luôn một lòng vì dân, vì nước!
Việc tinh gọn không đơn thuần là cắt giảm về số lượng, mà là tinh lọc về chất lượng. Phải làm sao để tránh tình trạng “tinh giản về người, mà không tinh gọn về việc”. Đây là đạo đức, là văn hóa và nhân văn. Nói đến tinh giản như lời Bác Hồ, chúng ta cần hiểu đó là cách tiết kiệm nhân lực để tập trung vào việc sản xuất ra của cải cho mình, cho xã hội. Giảm lãnh đạo, giảm cán bộ công chức, nhân viên hành chính là tất yếu để tiết kiệm của cải cho xã hội; tuyệt nhiên không hề có sự tinh giản về việc. Cho nên người lãnh đạo sau khi tinh giản phải làm việc nhiều hơn, nghiêm túc hơn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả hơn. Đó là lý do căn cốt nhất của việc tinh gọn bộ máy lãnh đạo!...
Một thách thức lớn đặt ra là làm sao vừa tinh giản bộ máy, vừa giữ được và phát huy người tài. Vậy cần những tiêu chí, cơ chế nào để việc tinh gọn thực sự đem lại hiệu quả?... Tinh giản bộ máy, nhưng giữ được người tài ở lại làm việc đang là vấn đề rất quan trọng. Liệu có xảy ra tình huống, một bộ phận cán bộ muốn nghỉ ở đơn vị để có khoản tiền hỗ trợ khi trở về làm việc cá nhân; còn người ở lại phần đông mới vào nghề? Cho nên cấp trên nhất là Trung ương và lãnh đạo chủ chốt các tỉnh, thành phố phải có cái nhìn khoa học, cấp thiết và kiên quyết; có chế độ xứng đáng để giữ người tài, người thạo việc ở lại trong khung thời gian cho phép. Đây là công việc mang tính khoa học và tổ chức. Tuyệt đối không sao nhãng dù là cấp nào cũng vậy!... Chọn người tài giao việc là công việc của tổ chức. Người lãnh đạo phải thạo việc là lẽ đương nhiên. Song công việc luôn nảy sinh cái mới, người lãnh đạo phải biết ứng phó, xử lý, giải quyết sao cho thấu đáo, sao cho khoa học, gọn gàng hiệu quả... cho nên người lãnh đạo luôn phải ý thức tự học “Học nữa, học mãi”.
Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ mười một, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII diễn ra ngày 16-4 vừa qua, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: "Công tác nhân sự đã rất quan trọng, nay lại càng quan trọng hơn trước yêu cầu mới. Như tôi đã nói, tiêu chí đầu tiên để bố trí cán bộ là vì yêu cầu công việc, sau đó mới đến các tiêu chí khác. Nhân sự lãnh đạo các cấp và nhân sự Đại hội XIV phải hội tụ "đủ đức - đủ tài - đủ tâm - đủ tầm - đủ sức - đủ nhiệt huyết cách mạng" để gánh vác trọng trách lịch sử của đất nước. Trong tình hình hiện nay, không có chỗ cho những cán bộ cơ hội, bon chen, trung bình chủ nghĩa, lừng chừng, ngại đổi mới, thu vén cá nhân. Những ai tự thấy mình không đáp ứng yêu cầu thì tự nguyện rút lui, nhường chỗ cho người xứng đáng hơn - tự nguyện đứng về phía sau vì sự phát triển cũng là hành động bản lĩnh, dũng cảm, đáng tự hào, đáng được khen ngợi".
Xây dựng đất nước phát triển là ước vọng khao khát nhất của Đảng ta, của nhân dân Việt Nam. Cho nên, dù là cán bộ cấp cao hay thấp, to hay nhỏ, hãy mãi mãi theo gương của Người khi nói với các nhà báo quốc tế: “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”! Hãy đam mê với công việc được giao, được bầu; có tinh thần trách nhiệm cao với công việc, luôn tự học hỏi để vươn lên làm tốt nhất công việc của mình, để đất nước không ngừng vươn lên!
Bình Duyên (Theo Hanoimoi.com)