Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới (NTM) nâng cao giai đoạn 2021-2025 có một số tiêu chí đã bổ sung các chỉ tiêu mới so với giai đoạn trước khiến một số địa phương của tỉnh gặp không ít khó khăn trên chặng đường cán đích NTM nâng cao, trong đó, có tiêu chí số 13 về Tổ chức sản xuất.
Xã Yên Bình (Vĩnh Tường) tích cực phối hợp với các ngành chức năng hỗ trợ nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP).
Ngay sau khi đạt chuẩn NTM, xã Hợp Lý (Lập Thạch) tích cực tuyên truyền, vận động người dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.
Đồng thời chú trọng đầu tư, phát triển hạ tầng kỹ thuật nhằm duy trì và nâng cao các tiêu chí NTM, tiến tới xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu.
Tuy nhiên, theo Bộ tiêu chí xã NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025, địa phương gặp khó khăn khi triển khai thực hiện một số tiêu chí, trong đó có tiêu chí Tổ chức sản xuất.
Phó Chủ tịch UBND xã Hợp Lý Đặng Đức Hiệp cho biết: Mấy năm trước, thanh long ruột đỏ là một trong những loại cây trồng có thế mạnh của địa phương và đem lại hiệu quả kinh tế cao. Cùng với đó, có 2 hợp tác xã (HTX) được thành lập trên địa bàn nhằm liên kết, phát triển cây thanh long ruột đỏ.
Nông dân xã Hợp Lý (Lập Thạch) phát triển cây thanh long ruột đỏ, song giá cả bấp bênh khiến người dân chưa mạnh dạn đầu tư, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất.
Tuy nhiên, hiện nay, 1 HTX đang làm thủ tục giải thể, 1 HTX không hoạt động, thanh long ruột đỏ cũng không có thị trường tiêu thụ ổn định, giá cả bấp bênh khiến việc triển khai thực hiện các chỉ tiêu của tiêu chí Tổ chức sản xuất như xây dựng vùng nguyên liệu tập trung, đưa cơ giới hóa vào sản xuất, HTX hoạt động hiệu quả và có hợp đồng liên kết theo chuỗi giá trị ổn định... gặp nhiều khó khăn.
Tại xã Sơn Đông, đến nay, địa phương đã hoàn thành 16/19 tiêu chí xã NTM nâng cao, còn 3 tiêu chí chưa đạt, trong đó có tiêu chí số 13 về Tổ chức sản xuất.
Nguyên nhân là do địa phương thuộc vùng chiêm trũng, diện tích đất canh tác manh mún, nhỏ lẻ, sản xuất nông nghiệp chủ yếu theo phương thức truyền thống, người dân chưa mạnh dạn ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nên chưa hình thành vùng nguyên liệu tập trung đối với sản phẩm chủ lực...
Đại diện Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lập Thạch cho biết: Tổ chức sản xuất là một trong những tiêu chí quan trọng góp phần đưa sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, nông hộ sang sản xuất hàng hóa, quy mô lớn, sản xuất theo chuỗi giá trị.
Tuy nhiên, hiện nay, Nghị định số 57 của Chính phủ về cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn đã hết hiệu lực và chưa được thay thế, sửa đổi.
Bên cạnh đó, hầu hết các xã trên địa bàn huyện có diện tích đất canh tác nhỏ lẻ, manh mún, khó đưa cơ giới hóa vào sản xuất.
Vì vậy, chưa khuyến khích được nông dân mở rộng các vùng hàng hóa mang tính chất chuyên canh và khó thu hút đầu tư phát triển sản xuất nên việc thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí như nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) và phát triển du lịch nông thôn... gặp khó khăn.
Khắc phục bất cập trên, thời gian qua, huyện Lập Thạch tích cực tuyên truyền, khuyến khích người dân tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, tập trung các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX.
Phối hợp với Văn phòng điều phối Chương trình xây dựng NTM tỉnh tổ chức tập huấn, hướng dẫn, tư vấn các chủ thể sản xuất tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm phát triển sản phẩm chủ lực của địa phương.
Thực hiện lồng ghép có hiệu quả các nguồn vốn thuộc chương trình, dự án trên địa bàn nông thôn để hỗ trợ các địa phương hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM nâng cao, thôn NTM kiểu mẫu. Hiện, toàn huyện có 3/18 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao.
Theo Bộ tiêu chí quốc gia về xã NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025, xã đạt chuẩn NTM nâng cao giai đoạn 2021-2025 phải hoàn thành 19 tiêu chí với 57 chỉ tiêu (tăng 8 chỉ tiêu so với giai đoạn 2016 - 2020). Trong đó, tiêu chí Tổ chức sản xuất được bổ sung nhiều chỉ tiêu so với giai đoạn trước.
Để vượt qua khó khăn, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng NTM nâng cao, kiểu mẫu, các cấp, ngành, các địa phương đã và đang tích cực triển khai thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp.
Trong đó, tập trung thực hiện có hiệu quả tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, phát triển kinh tế nông thôn; triển khai mạnh mẽ Chương trình Mỗi xã một sản phẩm nhằm nâng cao giá trị gia tăng, phù hợp với quá trình chuyển đổi số, thích ứng với biến đổi khí hậu; phát triển mạnh ngành nghề nông thôn.
Nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, hướng dẫn các HTX nông nghiệp thực hiện chuyển đổi HTX theo Luật HTX 2012.
Đồng thời hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp ở nông thôn… góp phần nâng cao thu nhập người dân theo hướng bền vững.
Phấn đấu năm 2024, toàn tỉnh có thêm 10 xã được công nhận đạt chuẩn xã NTM nâng cao, 10 xã được công nhận đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu và 2 xã được công nhận đạt chuẩn xã thông minh.
Bài, ảnh: Hồng Tính