(Tham luận của Báo Phú Thọ tại Hội thảo báo Đảng các tỉnh, thành phố phía Bắc lần thứ 28, năm 2023)
Là tỉnh thuộc vùng trung du miền núi phía Bắc, Phú Thọ có tổng diện tích tự nhiên 3.532 km2, dân số trên 1,4 triệu người; với 13 đơn vị hành chính cấp huyện, 225 xã, phường, thị trấn. Khi mới triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM, xuất phát điểm của tỉnh còn khá thấp (năm 2011, bình quân tiêu chí đạt 6,5 tiêu chí/xã; toàn tỉnh có 51/247 xã đạt dưới 5 tiêu chí; chỉ có 26/247 xã đạt tiêu chí về thu nhập, 36/247 xã đạt tiêu chí về hộ nghèo).
Đến nay, Chương trình đã thu được nhiều kết quả khả quan: Toàn tỉnh có bốn đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM, đạt 57% mục tiêu; 131/196 xã đạt chuẩn NTM, trong đó có 8 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 1.561/2.040 khu dân cư NTM, trong đó có 52 khu dân cư NTM kiểu mẫu.
Làm đường bê tông xi măng góp phần nâng cấp và hoàn thiện hạ tầng nông thôn tại xã NTM Yên Luật (huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ).
Thành tích này là kết quả của sự vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao của cả hệ thống chính trị và đông đảo người dân với những hành động cụ thể, thiết thực, các giải pháp đồng bộ, hữu hiệu. Trong đó có sự đóng góp tích cực của công tác thông tin, tuyên truyền, đặc biệt là tuyên truyền về kết quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, khắc phục khó khăn để thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM.
Là cơ quan tuyên truyền của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, Báo Phú Thọ hiện có bốn ấn phẩm, gồm: Báo Phú Thọ hàng ngày, Báo Phú Thọ Cuối tuần, Báo Phú Thọ miền núi, Báo Phú Thọ điện tử và các ứng dụng trên nền tảng mạng xã hội (như Fanpage, Tiktok, Podcast, Yahoo). Với chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền, giáo dục, định hướng ý thức và dư luận xã hội, trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, sự phối hợp của các sở, ban, ngành, địa phương, đặc biệt là Văn phòng điều phối xây dựng NTM tỉnh, công tác tuyên truyền về xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh trên Báo Phú Thọ luôn được chú trọng đẩy mạnh cả về số lượng và chất lượng; bề rộng và chiều sâu. Nội dung tuyên truyền tập trung phổ biến những quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp của tỉnh Phú Thọ trong triển khai thực hiện chương trình MTQG xây dựng NTM, đó là:
Thứ nhất, xác định xây dựng NTM trước hết phải từng bước nâng cao đời sống người dân, thông qua đẩy mạnh phát triển sản xuất, tăng thu nhập;
Thứ hai là, xác định người dân là chủ thể trong xây dựng NTM, lấy nền tảng sức dân là cơ bản; phân định những phần việc cụ thể, việc nào dân làm, việc nào Nhà nước hỗ trợ; việc dễ, không cần nhiều kinh phí làm trước, tiêu chí khó làm sau để triển khai đồng bộ, bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, góp phần chuyển biến tích cực trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân;
Thứ ba là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động; tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ xây dựng NTM các cấp; huy động đa dạng hóa các nguồn lực đầu tư thực hiện chương trình; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là nâng cao ý thức, trách nhiệm, sự tham gia của cộng đồng người dân nông thôn; qua đó đã góp phần thực hiện các mục tiêu được giao theo đúng kế hoạch đã đề ra.
Trên cơ sở những nội dung này, Báo Phú Thọ đã phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành, đặc biệt là Văn phòng điều phối Xây dựng NTM tỉnh mở được bốn chuyên mục tuyên truyền về xây dựng NTM trên các ấn phẩm. Đặc biệt, Báo cũng đã phối hợp với Sở NN & PTNT tổ chức cuộc thi viết về chủ đề “Xây dựng nông thôn mới”; kết quả đã có gần 200 tác phẩm tham gia dự thi, đã lựa chọn và đăng tải hơn 160 tác phẩm trên Báo Phú Thọ. Ngoài phối hợp tổ chức cuộc thi, Ban Biên tập Báo Phú Thọ đã thường xuyên khích lệ phóng viên, biên tập viên bằng cách trao thưởng hàng tháng những bài, ảnh có chất lượng cao trong đó có các tác phẩm viết về xây dựng NTM.
Phụ nữ xã Đồng Xuân (huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ) chung tay chăm sóc đường hoa, tạo cảnh quan xanh - sạch - đẹp trong xây dựng NTM.
Các hoạt động thông tin tuyên truyền nói chung, tuyên truyền trên Báo Phú Thọ nói riêng đã góp phần nâng cao nhận thức của các cấp ủy Đảng, chính quyền, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh về mục đích, nội dung và giải pháp của Chương trình MTQG xây dựng NTM. Tạo sự đồng thuận của toàn xã hội về vai trò, ý nghĩa, những kết quả và thành tựu của Chương trình đối với công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn và phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh. Qua đó thúc đẩy thực hiện phong trào thi đua “Phú Thọ chung sức xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025” và cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng NTM và đô thị văn minh”.
Mục tiêu của Chương trình trong giai đoạn mới được nâng cao về chất lượng, nhiều nội dung mới được bổ sung hướng tới “chiều sâu”, cần nhiều nguồn lực đầu tư, trong khi tại Phú Thọ, các xã còn lại chưa đạt chuẩn có nhiều xã là các xã đặc biệt khó khăn, miền núi, có điều kiện kinh tế khó khăn. Thời gian tới, cùng với việc tiếp tục tuyên truyền sâu rộng mục đích, ý nghĩa, mục tiêu, kế hoạch thực hiện Chương trình xây dựng NTM của tỉnh giai đoạn 2021 - 2025 và trong từng năm; những nội dung cơ bản của Chương trình xây dựng NTM và Phong trào thi đua “Phú Thọ chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2021 - 2025; Báo Phú Thọ sẽ tập trung tuyên truyền về các nội dung Bộ tiêu chí xã NTM, xã NTM nâng cao, Quy định xã NTM kiểu mẫu; Bộ tiêu chí về khu dân cư NTM và khu dân cư NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh và các chủ trương, chính sách, các văn bản hướng dẫn thực hiện của Trung ương, của tỉnh có liên quan.
Tích cực tuyên truyền về nội dung, ý nghĩa, kế hoạch thực hiện các chương trình chuyên đề trong xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025, cụ thể: Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), Chương trình Chuyển đổi số trong xây dựng NTM, Chương trình Phát triển du lịch nông thôn gắn với NTM, Chương trình Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM, Chương trình khoa học công nghệ phục vụ xây dựng NTM....
Tuyên truyền đậm nét, tạo sức lan tỏa những kết quả đạt được trong triển khai thực hiện Chương trình; những cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả, những kinh nghiệm của các địa phương, đơn vị; những mô hình, điển hình tiên tiến; những tập thể, cá nhân tiêu biểu trong thực hiện Phong trào thi đua “Phú Thọ chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2021 - 2025 và có nhiều đóng góp cho Chương trình xây dựng NTM của tỉnh.
Tuyên truyền các địa phương, đơn vị phát huy tốt vai trò chủ thể của người dân, huy động tốt các nguồn lực, các nguồn vốn ngoài ngân sách để thực hiện Chương trình; các địa phương có những phương pháp, cách làm sáng tạo, thiết thực, hiệu quả, thực hiện vượt mục tiêu, kế hoạch đề ra. Đặc biệt là các địa phương đã phát huy hiệu quả các chương trình, dự án, các công trình NTM; phát động phong trào xây dựng NTM có sự tham gia, đóng góp tích cực của người dân, thể hiện rõ chủ thể trong xây dựng NM là người dân và cộng đồng dân cư.
Tuyên truyền thường xuyên, liên tục các mô hình sản xuất, kinh doanh có hiệu quả, tăng thu nhập cho người dân; các mô hình bảo vệ môi trường, ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật trong sản xuất, kinh doanh; tuyên truyền sâu rộng những địa phương tiêu biểu trong việc xây dựng, chỉnh trang cảnh quan môi trường nông thôn xanh, sạch, đẹp,…
Cùng với đó, kịp thời phản ánh những khó khăn, vướng mắc, những biểu hiện tiêu cực trong quá trình thực hiện Chương trình. Phản ánh tâm tư, nguyện vọng, các kiến nghị, đề xuất của các cấp, các ngành và nhân dân trong quá trình thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trên địa bàn.
Công tác tuyên truyền về Chương trình MTQG xây dựng NTM phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, đầy đủ, nhưng cũng cần xác định trọng tâm, trọng điểm, kịp thời, hiệu quả.
Nội dung, phương pháp và cách thức thực hiện phù hợp điều kiện thực tế của từng cơ quan, đơn vị, địa phương và từng đối tượng được tuyên truyền. Ngoài nguồn kinh phí hỗ trợ của nhà nước cần linh hoạt huy động thêm các nguồn lực khác theo hướng xã hội hóa nhằm góp phần đảm bảo thực hiện thành công nhiệm vụ truyền thông, thông tin về xây dựng NTM.
Trên đây là một vài kinh nghiệm và kết quả ban đầu của Báo Phú Thọ trong tuyên truyền về Chương trình MTQG xây dựng NTM ở địa phương. Tại diễn đàn này, chúng tôi mong muốn nhận thêm nhiều ý kiến, kinh nghiệm quý báu của các đồng nghiệp.