(Tham luận của Báo Tuyên Quang tại Hội thảo báo Đảng các tỉnh, thành phố phía Bắc lần thứ 28, năm 2023)
Được sự nhất trí của Ban Tổ chức, Báo Tuyên Quang xin đóng góp một số kinh nghiệm, giải pháp trong công tác tuyên truyền về phát triển mô hình du lịch nông thôn, xây dựng làng văn hóa du lịch cộng đồng trong xã nông thôn mới (NTM).
Tuyên Quang là tỉnh miền núi phía Bắc có vị trí chiến lược quan trọng và lịch sử cách mạng hào hùng của dân tộc Việt Nam. Tại đây đã diễn ra nhiều sự kiện lịch sử trọng đại của cách mạng, của dân tộc. Mặc dù còn nhiều khó khăn, song những năm qua, phát huy truyền thống quê hương cách mạng, Đảng bộ, chính quyền, nhân dân các dân tộc trong tỉnh luôn đoàn kết, đồng lòng, chung sức vượt khó vươn lên, xây dựng quê hương ngày càng phát triển. Đặc biệt, sau 2 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ XVII và sau 1 năm triển khai Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng trung du và miền núi phía Bắc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Với quyết tâm chính trị cao, nỗ lực lớn của cả hệ thống chính trị, tỉnh Tuyên Quang đã đạt được một số kết quả bước đầu, góp phần đưa nghị quyết đi vào đời sống.
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2023, tỉnh Tuyên Quang đã huy động được sự tham gia, hưởng ứng tích cực của đông đảo nhân dân, tạo thành phong trào phát triển mạnh mẽ, rộng khắp. Diện mạo nông thôn thay đổi tích cực và rõ nét, kết cấu hạ tầng thiết yếu về giao thông, thủy lợi, điện, văn hóa, y tế, giáo dục… được quan tâm đầu tư khang trang hơn. Sản xuất nông nghiệp hàng hóa được thúc đẩy phát triển, nhiều mô hình sản xuất liên kết theo chuỗi giá trị, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ đã mang lại hiệu quả kinh tế cao. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện rõ rệt, đặc biệt truyền thống, bản sắc văn hóa các dân tộc được phát huy. Ý thức bảo vệ môi trường trong nông thôn được nâng lên, quốc phòng, an ninh và trật tự xã hội được giữ vững. Thu nhập bình quân đầu người của các xã năm sau cao hơn năm trước; số hộ nghèo giảm mạnh… Đến nay Tuyên Quang đã có 62/122 xã đạt chuẩn xã NTM (chiếm 50,82%); 8 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 1 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Thành phố Tuyên Quang đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM năm 2020 theo Quyết định số 1666/QĐ-TTg ngày 05/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ. Hết tháng 6 năm 2023, tiêu chí bình quân trên 1 xã xây dựng NTM toàn tỉnh đạt 15,12 tiêu chí/xã, dự kiến đến năm 2025, 2 huyện Hàm Yên, Sơn Dương cũng sẽ hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.
Là cơ quan truyền thông chủ lực, Báo Tuyên Quang đã xây dựng lộ trình tuyên truyền, quảng bá giới thiệu về phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM. Báo in Tuyên Quang, vào số thứ 4 hàng tuần đều có ít nhất từ 1 - 2 bài viết tuyên truyền về công cuộc xây dựng NTM ở các địa phương. Báo cũng đã xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, chuyên đề, phóng sự về các địa phương với cách làm sáng tạo, những tấm gương điển hình trong công cuộc xây dựng NTM được lan tỏa rộng rãi; các chủ trương của Đảng, Nhà nước, tỉnh về phát triển du lịch nông thôn được truyền tải liên tục. Trên các ấn phẩm báo chí: Tờ tin Tuyên Quang, Báo Tuyên Quang thường kỳ, Tuyên Quang Online... Tại đây, các lễ hội (đặc biệt là lễ hội văn hóa dân gian như: Lễ hội Lồng tồng của đồng bào Tày, lễ hội nhảy lửa của người Pà Thẻn, lễ hội cấp sắc của đồng bào Dao; các mô hình phát triển du lịch nông nghiệp xanh, thân thiện môi trường; những cách làm hay, sáng tạo trong phát triển, làm mới sản phẩm du lịch nông thôn... được thể hiện dưới rất nhiều loại hình báo chí như: Ảnh đẹp kỳ này, phóng sự, ghi chép, phóng sự ảnh, E- magazine, Megastory, Photo, video, Phát thanh... Riêng đối với Làng văn hóa du lịch cộng đồng, Báo đã tập trung tuyên truyền trên báo thường kỳ, chuyên đề về du lịch, kèm theo đó là các trải nghiệm của nhân vật và đăng tải trên nền tảng công nghệ thông qua mạng xã hội như: Tiktok, Youtube, các trang Fanpage của Báo như Fanpage Báo Tuyên Quang Online, Hương vị xứ Tuyên, Amazing Tuyen Quang, Miền phách tím, Tuyên Quang News… Tính trong năm 2022 và 6 tháng đầu năm 2023, Báo Tuyên Quang đã có trên 600 tác phẩm báo chí tuyên truyền về du lịch nông nghiệp, Làng văn hóa du lịch cộng đồng, trong Báo Tuyên Quang Online, thống kê sơ bộ đã có trên 380 tác phẩm.
Thực hiện đa dạng hóa hình thức tuyên truyền và trên nhiều kênh thông tin, những cách làm hay, điển hình và những mô hình du lịch, làng văn hóa du lịch cộng đồng được giới thiệu và lan tỏa. Nhiều cộng đồng làng xã trước chỉ biết đến sản xuất nông nghiệp đã thay đổi tư duy sang phát triển kinh tế nông thôn. Có thể khẳng định rằng, từ công tác truyền thông của Báo Tuyên Quang, các mô hình du lịch nông thôn, làng văn hóa cộng đồng như: Làng Văn hóa Tân Lập, xã Tân Trào (Sơn Dương); Làng Văn hóa Khau Tràng, xã Hồng Thái (Na Hang), Làng văn hóa du lịch cộng đồng thôn Động Sơn, xã Chân Sơn; Mô hình du lịch trải nghiệm Tát kẻ - Bản Bung; mô hình du lịch trải nghiệm nuôi cá lồng bé trên lòng hồ thủy điện Tuyên Quang... đã được bạn bè gần xa biết đến; bộ mặt và cuộc của người dân nông thôn sở tại cũng thay da đổi thịt.
Một trong những hình thức tuyên truyền hiệu quả về công cuộc xây dựng NTM của Báo Tuyên Quang trong những năm qua, đó là Báo Tuyên Quang đã tích cực chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Hội Nông dân, Hội Nhà báo triển khai cuộc thi “Tuyên Quang chung sức xây dựng nông thôn mới”. Cuộc thi đã khích lệ cán bộ, phóng viên, biên tập viên tìm tòi, phát hiện, sáng tạo trong thể hiện các thể loại báo chí; cũng chính từ đó, nhiều tổ chức, cá nhân điển hình, cách làm hay được lan tỏa. Tại cuộc thi, Báo Tuyên Quang luôn là đơn vị đứng đầu với nhiều tác phẩm dự thi nhất và giải thưởng có giá trị nhất.
Từ những thành công trong công tác tuyên truyền, Báo Tuyên Quang mạnh dạn đưa ra những kinh nghiệm và đề xuất một số nội dung để nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền về phát triển mô hình du lịch nông thôn, xây dựng làng văn hóa du lịch cộng đồng trong xã NTM như sau:
Một là, phân công phóng viên có năng lực, nhiệt huyết, tích cực chủ động bám nắm cơ sở và am hiểu chương trình xây dựng NTM, đặc biệt là truyền thống văn hóa cộng đồng, đây là cốt yếu, lợi thế cạnh tranh của du lịch cộng đồng.
Hai là, tăng cường hơn nữa sự phối hợp giữa Văn phòng Ban điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM từ cấp tỉnh, huyện, ngành Văn hóa, ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với cơ quan báo chí trong việc giới thiệu các mô hình du lịch nông nghiệp, làng văn hóa cộng đồng trên các ấn phẩm báo chí.
Ba là, tạo điều kiện cho các đơn vị truyền thông đặc biệt là Báo đi trước một bước trong công tác tuyên truyền nhằm định hướng các sở, ngành, các tổ chức chính trị xã hội và địa phương xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ, xuyên suốt trong cả quá trình thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM.
Bốn là, các cơ quan, đơn vị chủ động cung cấp thông tin chính xác, kịp thời cho các cơ quan báo chí về những cơ chế chính sách của Nhà nước, tỉnh về phát triển mô hình du lịch nông nghiệp, làng văn hóa cộng đồng... Đồng thời giới thiệu những tổ chức, cá nhân điển hình, những cách làm hay và cả những khó khăn vướng mắc trong việc thực hiện các mô hình du lịch nông nghiệp, làng văn hóa cộng đồng... Có như vậy, công tác tuyên truyền mới đạt hiệu quả cao nhất.