(Tham luận của Báo Ninh Bình tại Hội thảo báo Đảng các tỉnh, thành phố phía Bắc lần thứ 28, năm 2023)
Ninh Bình là tỉnh nằm ở phía Nam đồng bằng sông Hồng, có địa hình 3 vùng rõ rệt là vùng núi cao, vùng đồi xen đồng đất thấp và vùng đồng bằng ven biển. Tỉnh hiện có 8 đơn vị hành chính trực thuộc gồm 2 thành phố và 6 huyện với tổng số 143 xã, phường, thị trấn, trong đó có 119 xã phải thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Khi mới bắt đầu xây dựng nông thôn mới, tỉnh Ninh Bình cũng gặp nhiều khó khăn. Trước hết là nhận thức của cán bộ, đảng viên về xây dựng nông thôn mới chưa thực sự đầy đủ. Qua khảo sát các xã ban đầu, nhiều tiêu chí đạt thấp; bình quân/xã đạt khoảng 6 tiêu chí, mà chủ yếu là các tiêu chí về xây dựng hệ thống chính trị, an ninh, trật tự, văn hóa...
Đến nay, sau 14 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, với sự vào cuộc quyết liệt, chủ động, sáng tạo của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở; sự tham gia hưởng ứng và đồng thuận cao của đông đảo quần chúng nhân dân, nhất là khu vực nông thôn, công tác xây dựng nông thôn mới trên địa bàn toàn tỉnh Ninh Bình đã đạt được những kết quả quan trọng, nổi bật, làm thay đổi nhận thức sâu sắc của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vị trí, vai trò của “tam nông” là nông nghiệp, nông dân và nông thôn. Đặc biệt, “phong trào cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” đã trở thành phong trào thi đua sôi nổi, lan tỏa mạnh mẽ và sâu rộng, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị các cấp, toàn thể xã hội và nhân dân trong tỉnh Ninh Bình, nhất là sự đồng lòng, hưởng ứng tích cực của người dân nông thôn.
Quang cảnh đường quê ở xã nông thôn mới Ninh Hòa (Hoa Lư).
Kết quả nổi bật có thể nhận thấy sau quá trình xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Ninh Bình là: hạ tầng kinh tế xã hội khu vực nông thôn được nâng cấp, đầu tư đồng bộ theo quy hoạch, từng bước kết nối với đô thị; môi trường ngày càng sáng - xanh - sạch - đẹp. Kinh tế nông thôn liên tục tăng trưởng khá và chuyển mạnh theo hướng công nghiệp, dịch vụ; tổ chức sản xuất, kinh doanh trong nông nghiệp, nông thôn tiếp tục đổi mới theo hướng sản xuất hàng hóa, ứng dụng khoa học công nghệ, phát huy lợi thế vùng, địa phương, nâng cao giá trị, phát triển bền vững, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn và từng bước thu hẹp khoảng cách với đô thị. An sinh xã hội, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội khu vực nông thôn được đảm bảo, tệ nạn xã hội được kiềm chế; chất lượng giáo dục, y tế, chăm sóc sức khỏe cho người dân được nâng lên. Các giá trị văn hóa truyền thống được giữ gìn và phát huy. Đời sống văn hóa, tinh thần của người dân nông thôn không ngừng được cải thiện. Hệ thống chính trị ở cơ sở thường xuyên được củng cố, kiện toàn, ngày càng vững mạnh; tinh thần đoàn kết cộng đồng ngày càng chặt chẽ, nhân dân được làm chủ và được hưởng lợi từ xây dựng nông thôn mới. Có thể nói những kết quả đạt được của chương trình xây dựng nông thôn mới đã góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, củng cố và nâng cao niềm tin của nhân dân vào sự chỉ đạo, lãnh đạo đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn, nông dân.
Hết năm 2022, toàn tỉnh Ninh Bình đã có 119/119 xã đạt chuẩn nông thôn mới (đạt tỷ lệ 100%); trong đó có 17 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 11 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 281 thôn được công nhận khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu; có 7/8 huyện, thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn và hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. Huyện Kim Sơn là huyện cuối cùng của tỉnh Ninh Bình cũng đã hoàn thành hồ sơ trình Thủ tướng Chính phủ công nhận trong năm 2023. Trong năm nay, tỉnh Ninh Bình đang phấn đấu có 2 huyện đạt nông thôn mới nâng cao là Hoa Lư và Yên Khánh; thêm 20 xã đạt xã nông thôn mới nâng cao và 4 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu, phấn đấu hoàn thành các chỉ tiêu theo quyết định số 321/QĐ-TTg ngày 8/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ “về việc quy định tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, giai đoạn 2021 - 2025”, cùng với hoàn thành các tiêu chí khác để cố gắng phấn đấu được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới vào năm 2024.
Người dân xã Đồng Hướng, huyện Kim Sơn làm hàng thủ công mỹ nghệ xuất khẩu.
Đạt được những kết quả trên có nhiều yếu tố, trong đó nổi bật nhất phải kể đến là công tác tuyên truyền và phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của đảng viên và tổ chức Đảng. Công tác tuyên truyền được quan tâm đẩy mạnh cả trên các phương tiện thông tin đại chúng, tuyên truyền trực quan và tuyên truyền miệng nên nhận thức của cấp ủy, chính quyền, của cán bộ và nhân dân về xây dựng nông thôn mới được nâng lên, tạo sự đồng thuận và huy động được đông đảo các lực lượng tham gia. Cũng như các cơ quan Báo Đảng địa phương khác, Báo Ninh Bình luôn quan tâm chỉ đạo và tích cực tuyên truyền việc thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới trên cả hai loại hình báo chí là báo in và báo điện tử. Chúng tôi sử dụng nhiều thể loại báo chí như: tin, ảnh, bài báo, bài phỏng vấn, giới thiệu tài liệu nội dung về xây dựng nông thôn mới. Số lượng tin, bài tuyên truyền xây dựng nông thôn mới nhiều, chất lượng từng bước được nâng lên. Chúng tôi bám sát các sự kiện, tiến trình, kết quả xây dựng nông thôn mới của các địa phương để thông tin, tuyên truyền. Có thể nói từ buổi ban đầu cấp ủy, chính quyền các cấp, các ngành, các địa phương và người dân Ninh Bình còn bỡ ngỡ, lúng túng chưa biết bắt đầu từ đâu và làm việc gì… thì từng bước qua công tác tuyên truyền, cán bộ, đảng viên và nhân dân đã nắm bắt được những nội dung cơ bản, lộ trình, bước đi, những công việc cần làm trong xây dựng nông thôn mới nên đã huy động được sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị và sự tham gia hưởng ứng nhiệt tình của người dân.
Từ kết quả xây dựng nông thôn mới ở tỉnh Ninh Bình có thể khẳng định vị trí và vai trò tiền phong gương mẫu của đảng viên và các tổ chức Đảng. Các cấp ủy Đảng từ tỉnh đến cơ sở đều có các Nghị quyết về xây dựng nông thôn mới trong từng giai đoạn. Nhiều đồng chí Bí thư cấp ủy nhất là ở chi bộ cơ sở nông thôn nhiệt tình, trách nhiệm với phong trào đã tuyên truyền, giáo dục, động viên cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên gương mẫu trong các hoạt động xây dựng nông thôn mới. Đặc biệt là vai trò của cán bộ, đảng viên ở thôn xóm trong việc hiến đất làm đường giao thông nông thôn, dồn điền, đổi thửa, đóng góp tiền bạc, công lao động tham gia xây dựng nông thôn mới. Ở Ninh Bình có 1 đảng viên, cựu chiến binh tự bỏ tiền ra xây dựng cầu phục vụ đi lại cho nhân dân thuận tiện. Có thể nói ở thôn, xóm, xã nào có chi bộ Đảng tốt, đảng viên thực sự tiền phong gương mẫu, thì ở đó phong trào xây dựng nông thôn mới có sự đồng thuận rất cao của người dân. Có những xã ở vùng xa, nhiều khó khăn nhưng khi vai trò của đảng viên, tổ chức Đảng được phát huy thì nhân dân rất tin tưởng, đóng góp, ủng hộ xây dựng các công trình và sớm trở thành xã đạt chuẩn nông thôn mới. Ninh Bình là tỉnh khởi đầu cho điều kiện tỷ lệ hài lòng của người dân phải đạt trên 90% trở lên mới được công nhận là xã nông thôn mới, hiện đã áp dụng trong cả nước.
Xây dựng nông thôn mới có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc. Do vậy, công tác tuyên truyền thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới đối với các cơ quan báo Đảng địa phương vẫn tiếp tục diễn ra từng ngày, từng giờ. Một lần nữa chúng tôi khẳng định chủ đề hội thảo hôm nay rất thiết thực và bổ ích, giúp các đồng nghiệp và chúng tôi có thêm bài học kinh nghiệm cũng như cách làm hay về thông tin, tuyên truyền xây dựng nông thôn mới.