Phát huy vai trò của dòng họ trong xây dựng xã hội học tập

Với truyền thống hiếu học, khích lệ nhân tài, nhiều dòng họ trên địa bàn huyện Yên Lạc luôn quan tâm, khuyến khích các gia đình trong dòng tộc phát huy tinh thần học tập suốt đời bằng nhiều hình thức. Qua đó góp phần xây dựng những “gia đình học tập”, “dòng họ học tập”, tạo động lực củng cố ngành giáo dục địa phương ngày càng phát triển.

Dòng họ Nguyễn Xuân là một trong những dòng họ lớn của làng Nghinh Tiên, xã Nguyệt Đức, huyện Yên Lạc có truyền thống hiếu học từ lâu đời, với hơn 250 hộ dân, hơn 1.000 nhân khẩu. Từ xa xưa, Hội đồng gia tộc đã đặc biệt quan tâm đến việc học của con cháu, coi việc học là tài sản vô giá của mỗi gia đình và của cả dòng họ. Để phát huy truyền thống dòng họ, động viên việc học của con cháu, tháng 6/2022, dòng họ Nguyễn Xuân đã xây dựng Quy ước khuyến học, thành lập Ban khuyến học, khuyến tài của dòng họ và xây dựng Quỹ khuyến học, được con cháu đồng tình ủng hộ.

Trưởng Ban Khuyến học dòng họ Nguyễn Xuân Thiềng cho biết: “Cùng với việc thường xuyên tuyên truyền, động viên con cháu nỗ lực thi đua học tập, xây dựng “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, Ban Khuyến học dòng họ đã vận động mọi thành viên trong dòng họ xây dựng Quỹ khuyến học theo định mức chung từ 100.000 - 200.000 đồng/khẩu. Đồng thời, khuyến khích các nhà hảo tâm, con em thành đạt trong dòng họ ủng hộ, xây dựng quỹ. Nhờ đó đến nay, Quỹ khuyến học của dòng họ đạt trên 400 triệu đồng.

Hằng năm, vào ngày giỗ Tổ của dòng họ và dịp đầu năm học mới, Hội đồng gia tộc đều tổ chức vinh danh, phát thưởng cho các cháu ở từng chi họ. Đó là những cháu có thành tích cao trong học tập, đạt giải trong các kỳ thi quốc gia, quốc tế, các cháu thi đỗ vào các trường Đại học, bảo vệ thành công luận án Thạc sĩ, Tiến sĩ...

Sự động viên kịp thời của Ban Khuyến học dòng họ đã giúp con cháu trong dòng họ thi đua phấn đấu ngày càng thành đạt. Số học sinh giỏi, học sinh đỗ vào các trường Đại học tăng lên rõ rệt. Hiện, toàn dòng họ có 160 cử nhân đại học, trong đó có 31 Thạc sĩ, 4 Tiến sĩ. Nhiều gia đình có con cháu học giỏi, thành đạt như gia đình ông Nguyễn Xuân Hòa có cháu Nguyễn Xuân Bảo đạt giải Nhất cuộc thi Trạng nguyên nhỏ tuổi cấp huyện; gia đình ông Nguyễn Xuân Quân có con là Nguyễn Xuân Tuấn Anh đạt giải Ba cấp tỉnh môn Tin học; gia đình ông Nguyễn Xuân Cửa có cháu là Nguyễn Xuân Hồng là Thạc sỹ Quản lý kinh tế…”.

Ngoài ra, với tinh thần học tập không ngừng, Ban Khuyến học dòng họ luôn động viên những người lớn tuổi tự học, đọc sách báo, xem tivi, nghe đài để không ngừng nâng cao hiểu biết. Tại nhà thờ Tổ, Ban Khuyến học đã sắp xếp các tủ sách có nhiều đầu sách về lịch sử dân tộc, quê hương, đất nước, sách về khoa học để khuyến khích mọi người trong dòng họ không ngừng học tập, cập nhật kiến thức mới về văn hóa, xã hội, góp phần xây dựng “Gia đình học tập”, “Dòng họ học tập”, “Xã hội học tập”.

Cùng với dòng họ Nguyễn Xuân, hưởng ứng phong trào xây dựng dòng họ học tập, nhiều dòng họ khác trên địa bàn huyện Yên Lạc đã tích cực vận động các gia đình, con cháu tham gia xây dựng dòng họ học tập như dòng họ Ngô Văn (xã Đại Tự), dòng họ Ngô Đại (xã Liên Châu), dòng họ Nguyễn Văn (xã Yên Phương), dòng họ Dương (thị trấn Yên Lạc)…Tuy mỗi dòng họ có hình thức khuyến học riêng nhưng mục đích chung là nuôi dưỡng và phát huy giá trị truyền thống, giáo dục con cháu giữ gìn phẩm chất tốt đẹp của tổ tiên; coi sự học là đạo lý, coi công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập là nhiệm vụ chính trong phát triển văn hóa dòng họ.

Từ đó, việc triển khai phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ, cộng đồng ở huyện Yên Lạc đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Hiện nay, toàn huyện có hơn 40.793 gia đình đăng ký xây dựng gia đình học tập, đạt tỷ lệ 94,3%; 593 dòng họ đăng ký xây dựng dòng họ học tập, đạt tỷ lệ 92,6%; 154 thôn, tổ dân phố đăng ký xây dựng “Cộng đồng học tập”, đạt tỷ lệ 98%. Các dòng họ cũng tích cực xây dựng, phát triển quỹ khuyến học, đến nay tổng số Quỹ Khuyến học toàn huyện đạt hơn 14,6 tỷ đồng.

Phó Chủ tịch Hội Khuyến học huyện Yên Lạc Đỗ Xuân Chanh khẳng định: “Tinh thần hiếu học là truyền thống có từ lâu đời của quê hương Yên Lạc, trong đó, việc phát huy vai trò của dòng họ trong xây dựng dòng họ học tập, xã hội học tập có ý nghĩa quan trọng, góp phần khích lệ tinh thần học tập không ngừng của mỗi công dân.

Để phong trào xây dựng “Dòng họ học tập” có sức lan tỏa, phát triển sâu rộng, thời gian tới, Hội Khuyến học các cấp sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền, nêu cao vai trò, tầm quan trọng của hoạt động khuyến học nói chung, xây dựng gia đình học tập, dòng họ học tập nói riêng để thúc đẩy chủ trương xây dựng xã hội học tập ngày càng đi vào chiều sâu, giúp xã hội phát triển văn minh, hiện đại”.

Thảo My