Buôn bán người là một trong những tội phạm nghiêm trọng, xâm phạm trực tiếp đến quyền con người, nhất là quyền được sống, quyền tự do và an toàn cá nhân. Hành vi này không những gây hậu quả nghiêm trọng đối với nạn nhân mà còn ảnh hưởng đến trật tự, an toàn xã hội. Nâng cao hiệu quả phòng, chống tội phạm buôn bán người không chỉ đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng mà là trách nhiệm của toàn xã hội.
Tội phạm buôn bán người hoạt động ngày càng tinh vi, biến tướng dưới nhiều hình thức. Các đối tượng thường lợi dụng sự nhẹ dạ, cả tin, hoàn cảnh khó khăn của nạn nhân, nhất là phụ nữ và trẻ em để thực hiện hành vi phạm tội. Chúng dụ dỗ bằng những lời hứa hấp dẫn như việc làm thu nhập cao, kết hôn với người nước ngoài hoặc du lịch miễn phí… nhưng thực chất là lừa đảo để ép buộc lao động, bóc lột tình dục.
Thiếu tá Phan Đình Thảo, Đội trưởng Đội Chống tệ nạn xã hội và mua bán người, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh cho biết, qua công tác điều tra, cơ quan chức năng xác định, tội phạm buôn bán người thường hoạt động dưới 2 hình thức: mua bán người mang tính chất nội địa, tức là các đối tượng mua bán lao động trẻ em dưới 18 tuổi để làm việc tại các quán ăn, karaoke, massage... và mua bán người có yếu tố nước ngoài, nạn nhân chủ yếu là nam giới trên 18 tuổi.
Cán bộ Phòng Quản lý xuất nhập, cảnh, Công an tỉnh tuyên truyền người dân nâng cao tinh thần cảnh giác với tội phạm mua, bán người. Ảnh: Trường Khanh
Các đối tượng lợi dụng nhu cầu tìm việc làm của nhiều người, rồi giăng bẫy “việc nhẹ, lương cao” để lừa bán nạn nhân. Bị hại thường là người dân ở vùng sâu, vùng xa, có trình độ học vấn thấp, thiếu thông tin và gặp khó khăn về kinh tế.
Tội phạm lợi dụng các trang mạng xã hội, những mối quan hệ quen biết để lừa đảo, dụ dỗ, đưa nạn nhân ra nước ngoài hoặc sang các tỉnh, thành khác. Các đối tượng xấu ép buộc nạn nhân lao động, bóc lột tình dục, cưỡng ép kết hôn, đẻ thuê, hoặc sử dụng vào các hoạt động bất hợp pháp…
Để phòng, chống, ngăn chặn tội phạm buôn bán người, lực lượng công an 2 cấp trong tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan, chính quyền cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục pháp luật; thông tin về những phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm và kỹ năng ứng phó cho người dân, nhất là thanh, thiếu niên, phụ nữ, trẻ em.
Mỗi người dân cần chủ động trang bị kiến thức, cảnh giác với những thông tin, lời mời không rõ ràng, lời hứa hẹn hấp dẫn (việc làm thu nhập cao, kết hôn với người nước ngoài, du lịch miễn phí…), nhưng thực chất là lừa đảo để ép buộc lao động, bóc lột tình dục hoặc thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật khác.
Đồng thời, kịp thời tố giác các hành vi nghi vấn, không tiếp tay hoặc làm ngơ trước tội phạm; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng trong công tác phòng, chống tội phạm.
Nhiều nạn nhân bị lừa bán ra nước ngoài với chiêu trò dụ dỗ “việc nhẹ, lương cao”, tuy nhiên, sang bên nước ngoài bị ép buộc thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bán dâm. Lực lượng Công an tỉnh đã đưa ra nhiều khuyến cáo, công dân cần nắm rõ thông tin của người giới thiệu việc làm, tìm hiểu về địa danh nơi mình định đến làm việc và cung cấp thông tin cho gia đình, người thân về địa điểm làm việc, thông tin người đi cùng trước khi xuất cảnh. Nếu có nhu cầu xuất cảnh lao động ở nước ngoài nên tìm đến các tổ chức, doanh nghiệp có uy tín theo hợp đồng, nhằm bảo đảm an toàn, hợp pháp.
Để phòng ngừa tội phạm buôn bán người, chính quyền địa phương cần chủ động theo dõi, nắm bắt tình hình cư trú, xuất nhập cảnh bất thường, nhất là các trường hợp đưa người đi lao động “chui” ở nước ngoài.
Các cơ quan tư pháp của tỉnh phối hợp điều tra, truy tố, xét xử nghiêm các vụ án đưa người xuất cảnh sang nước ngoài lao động trái phép, buôn bán phụ nữ và trẻ em. Ngoài ra, lực lượng Công an tỉnh tăng cường công tác phối hợp với công an các địa phương, cơ quan liên quan, quốc gia trong khu vực và trên thế giới để trao đổi thông tin, phát hiện, điều tra, truy bắt, xử lý các đường dây buôn bán người xuyên quốc gia…
Kim Hiền