Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025 theo Bộ tiêu chí của Chính phủ, huyện Tam đảo mới đạt 6/9 tiêu chí huyện NTM. Các tiêu chí chưa đạt liên quan đến các vấn đề về môi trường, cơ sở vật chất văn hóa, tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch tập trung đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, cần sự vào cuộc, quyết tâm của cả hệ thống chính trị và người dân.
Là 1 trong 2 xã đầu tiên của huyện Tam Đảo về đích NTM từ năm 2013, năm 2019, xã Bồ Lý tiếp tục được huyện chọn xây dựng xã NTM nâng cao.
Tuy nhiên, người dân trong xã hiện vẫn chưa được sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung, một số thôn thiếu nước sạch để sử dụng do nguồn nước giếng khoan dần cạn kiệt.
Người dân thôn Bồ Ngoài, xã Bồ Lý thiếu nguồn nước sạch sử dụng trong sinh hoạt do chưa có công trình cấp nước tập trung. Ảnh: Nguyễn Lượng
Năm 2023, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch cấp nước đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, bổ sung xây dựng Nhà máy nước sạch Bồ Lý với công suất 10.000m3/ngày đêm, đến năm 2030 nâng công suất lên 15.000m3/ngày đêm.
Nhà máy sẽ cấp nước sạch cho 6 xã thuộc huyện Tam Đảo gồm Bồ Lý, Hồ Sơn, Đạo Trù, Yên Dương, Minh Quang, Tam Quan và 4 xã của huyện Lập Thạch gồm Ngọc Mỹ, Hợp Lý, Quang Sơn, Bắc Bình.
Dự án được giao cho Công ty TNHH đầu tư nước sạch Minh Anh làm chủ đầu tư. Tuy nhiên, do chưa hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng (GPMB), đến nay dự án vẫn chưa được triển khai.
Ông Trần Xuân Thủy, Phó Chủ tịch UBND xã Bồ Lý cho biết: Tổng diện tích GPMB dự án là 9.000m2, hiện có khoảng 1.800m2 chưa GPMB được do chủ đầu tư dự án chưa thống nhất được với người dân.
Đáng nói, phần lớn diện tích chưa GPMB để triển khai dự án nước sạch thuộc sở hữu của 1 hộ dân tại thôn Bồ Ngoài. Mặc dù chính quyền địa phương và đại diện chủ đầu tư đã nhiều lần làm việc với hộ dân song vẫn chưa đi tới thống nhất.
Được công nhận đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu năm 2021, tuy nhiên đến nay, thôn Chùa Vàng, xã Minh Quang vẫn chưa có nhà văn hóa chính thức. Hiện nay, người dân trong thôn tổ chức sinh hoạt chi bộ, các hoạt động thể dục - thể thao, văn hóa - văn nghệ tại nhà văn hóa tạm do người dân tự đầu tư xây dựng trên diện tích nhà văn hóa cũ của thôn.
Trung tâm Văn hóa thông tin - Thể thao Làng văn hóa trọng điểm Chùa Vàng, xã Minh Quang "đắp chiếu” nhiều năm. Ảnh: Nguyễn Lượng
Năm 2010, thôn Chùa Vàng được UBND tỉnh chấp thuận xây dựng công trình Trung tâm Văn hóa thông tin - Thể thao của Làng văn hóa trọng điểm tỉnh với tổng mức đầu tư 5 tỷ đồng. Sau hơn 14 năm triển khai, thực hiện, công trình đến nay vẫn chưa hoàn thành. Trong quá trình thi công, nhà thầu đã hoàn thành xây dựng phần thô, song do thiếu vốn nên dừng lại.
Năm 2020, thực hiện chủ trương của huyện xây dựng NTM nâng cao, UBND xã đã có văn bản trình UBND tỉnh cho phép làm thủ tục dừng dự án cũ, thanh quyết toán công trình và lập dự án mới để thực hiện các phần việc còn lại, được UBND tỉnh chấp thuận tại Văn bản số 6028.
Tuy nhiên, văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh nêu rõ, xã có trách nhiệm chấm dứt hợp đồng với nhà thầu và làm thủ tục quyết toán công trình theo quy định, trong khi đó, xã chưa liên lạc được với nhà thầu. Do không tìm thấy nhà thầu, xã chưa chấm dứt được hợp đồng, làm thủ tục quyết toán nên dự án chưa thể tiếp tục triển khai.
Xã Đạo Trù nỗ lực duy trì và nâng cao các tiêu chí nông thôn mới theo chuẩn giai đoạn 2021 - 2025. Ảnh: Nguyễn Lượng
Ngoài ra, xã Minh Quang hiện còn 2 thôn vẫn chưa có nhà văn hóa là thôn Cây Thông và thôn Đồng Thứ.
Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tam Đảo, thực hiện các tiêu chí huyện NTM theo chuẩn giai đoạn 2021-2025, huyện Tam Đảo đã đạt 6/9 tiêu chí. Các tiêu chí chưa đạt liên quan đến các vấn đề về môi trường, cơ sở vật chất văn hóa và tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch tập trung.
Bên cạnh đó, một số xã trên địa bàn huyện như Đạo Trù, Yên Dương, Minh Quang… chưa đạt đủ các tiêu chí xã NTM giai đoạn 2021 - 2025 theo Bộ tiêu chí xây dựng NTM của Chính phủ.
Đặc biệt, đối với 2 tiêu chí môi trường và tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung, đến nay huyện Tam Đảo vẫn chưa có công trình xử lý nước thải tập trung đủ điều kiện, một số địa phương chưa có điểm tập kết, xử lý rác thải theo quy định. Tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch từ công trình cấp nước tập trung mới đạt 10,8% do dự án cấp nước sạch tập trung gặp khó khăn trong quá trình triển khai.
Để đảm bảo tiến độ đạt chuẩn huyện NTM giai đoạn 2021 - 2025 theo lộ trình, UBND huyện Tam Đảo chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị liên quan đôn đốc, phối hợp với các địa phương rà soát, thực hiện và duy trì các tiêu chí NTM theo Bộ tiêu chí xây dựng NTM của Chính phủ; tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vai trò chủ thể, trách nhiệm của người dân, doanh nghiệp trong việc hoàn thành và duy trì các tiêu chí NTM.
Đối với các tiêu chí NTM khó đạt, UBND huyện chỉ đạo các đơn vị, địa phương đánh giá nguyên nhân, kịp thời báo cáo, tham mưu UBND huyện chỉ đạo giải quyết khó khăn, vướng mắc trong thẩm quyền, trình UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo các sở, ngành liên quan hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho huyện hoàn thành các tiêu chí, đạt chuẩn huyện NTM, hướng tới xây dựng NTM nâng cao.
Hoàng Sơn