Theo Quyết định số 36 của UBND tỉnh quy định một số tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về huyện nông thôn mới (NTM) nâng cao, xã NTM, xã NTM nâng cao và ban hành tiêu chí xã NTM kiểu mẫu, xã thông minh, thôn NTM kiểu mẫu, thôn thông minh giai đoạn 2021-2025, để được công nhận thôn NTM kiểu mẫu thì thôn đó không có hộ nghèo (trừ các hộ thuộc diện bảo trợ xã hội theo quy định, hoặc do tai nạn rủi ro bất khả kháng, hoặc mất sức lao động do bệnh hiểm nghèo). Để đạt được tiêu chí này, nhiều thôn trên địa bàn huyện Yên Lạc đã có cách làm hay, sáng tạo trong công tác xóa nghèo bền vững.
Nhờ vốn vay từ Ngân hàng CSXH huyện Yên Lạc, gia đình anh Nguyễn Quốc Chính, xã Liên Châu đã thoát nghèo, vươn lên làm giàu với mô hình gia công hàng may mặc xuất khẩu. Ảnh: Nguyễn Lượng
Về thôn Nhật Chiêu 4, xã Liên Châu (Yên Lạc), chúng tôi cảm nhận rõ sự đổi thay từ khi nơi đây trở thành thôn NTM kiểu mẫu. Bộ mặt làng quê được đổi mới, đường làng, ngõ xóm rộng thênh thang, được trải nhựa áp phan thẳng tắp, môi trường cảnh quan xanh - sạch - đẹp, người dân đều vui mừng, phấn khởi. Trong thôn hiện không còn hộ nghèo đa chiều, chỉ còn 2 hộ nghèo thuộc diện bảo trợ xã hội, 4 hộ cận nghèo.
Bí thư chi bộ, Trưởng Ban công tác mặt trận thôn Đỗ Chí Thanh cho biết: Bắt tay vào xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, thôn Nhật Chiêu 4 có nhiều tiêu chí khó cần phải hoàn thành, trong đó, có tiêu chí về xóa nghèo.
Thôn có hơn 270 hộ, với gần 1.000 khẩu, kinh tế chủ yếu là nông nghiệp và buôn bán nhỏ lẻ. Qua rà soát, thôn có 4 hộ nghèo, 6 hộ cận nghèo. Làm sao để giúp các hộ nghèo thoát nghèo bền vững là câu hỏi trăn trở đối với những người đứng đầu thôn khi ấy.
Xác định mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu là nâng cao mức sống, mức thụ hưởng của người dân, thôn đã vận động nhân dân đẩy mạnh phát triển kinh tế thông qua chuyển đổi cơ cấu cây trồng, phát triển thương mại dịch vụ.
Đối với các hộ nghèo, cận nghèo, sau khi rà soát, nếu hộ nào có nguồn nhân lực, thôn phối hợp với Tổ tiết kiệm và vay vốn của Ngân hàng CSXH đến tư vấn, giới thiệu, hoàn thiện hồ sơ vay vốn để hộ dân phát triển kinh tế.
Đối với các hộ không có nhu cầu vay vốn, không có khả năng vay vốn, thôn đề xuất UBND xã cử cán bộ nông nghiệp xuống tận nhà chuyển giao kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi, góp phần nâng cao năng suất. Nhờ cách làm đó, đến nay, thôn không còn hộ nghèo đa chiều.
Thuộc diện hộ cận nghèo nhiều năm, nhờ được Tổ kiết kiệm và vay vốn tư vấn, giúp đỡ, gia đình anh Nguyễn Văn Chung được vay 120 triệu từ Ngân hàng CSXH huyện Yên Lạc.
Từ nguồn vốn vay, anh Chung đã mở cửa hàng kinh doanh, buôn bán tạp hóa. Đến nay, gia đình anh không chỉ thoát nghèo mà còn tiết kiệm để mua ô tô tải chở hàng thuê, thu nhập gia đình ngày càng ổn định.
Năm 2021, bắt đầu xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, thôn Gia, xã Yên Đồng có 7 hộ nghèo, 10 hộ cận nghèo, trong đó, có 2 hộ nghèo thuộc diện nhận bảo trợ xã hội. Để trở thành thôn NTM kiểu mẫu vào năm 2022, thôn phải đạt tiêu chí không còn hộ nghèo đa chiều.
Trưởng thôn Gia Nguyễn Đức Quân cho biết: Xác định đây là nhiệm vụ khó, đòi hỏi sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, thôn đã tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tích cực phát triển kinh tế.
Với lợi thế có làng nghề chăn ga, gối đệm, trên địa bàn thôn có hàng chục doanh nghiệp đóng chân, Chi ủy, Trưởng thôn, Ban Công tác mặt trận thôn phối hợp cùng các doanh nghiệp tạo điều kiện giải quyết việc làm cho người dân, trong đó ưu tiên cho các hộ nghèo.
Đối với các hộ nghèo có diện tích đất nông nghiệp, thôn phối hợp với cán bộ nông nghiệp xã hỗ trợ về kỹ thuật trồng trọt, hỗ trợ cây giống, tiền thuê máy cày, máy bừa để giảm chi phí sản xuất, nâng cao năng suất cây trồng.
Đối với các hộ có nhu cầu vay vốn, thôn tạo điều kiện vay vốn lãi suất thấp từ Ngân hàng CSXH để phát triển các mô hình kinh tế. Nhờ có việc làm, thu nhập ổn định, một số hộ nghèo tự nguyện xin thoát nghèo. Hiện, thôn không còn hộ nghèo, chỉ còn 3 hộ cận nghèo.
Chị Kim Thị Hoàn là mẹ đơn thân không may mắc bệnh hiểm nghèo, sức khỏe yếu, thường xuyên phải chữa trị tại bệnh viện, gia đình thuộc diện hộ nghèo nhiều năm của thôn Gia.
Năm 2022, qua sự giới thiệu của trưởng thôn, chị Hoàn được Công ty may mặc Long Thúy hợp đồng nhận hàng may gia công tại nhà. Ngoài thời gian chữa bệnh, chị Hoàn tranh thủ lấy hàng về may, thu nhập bình quân hơn 4 triệu đồng/tháng.
May mắn thay, khi biết được hoàn cảnh của chị Hoàn, một mạnh thường quân đã nhận đỡ đầu cậu con trai chị đến khi cháu học xong đại học. Khi có thu nhập ổn định, chị Hoàn đã tự nguyện xin ra khỏi hộ nghèo.
Trưởng thôn Gia Nguyễn Đức Quân cho biết thêm: Đối với 3 hộ cận nghèo còn lại, thôn sẽ tiếp tục phối hợp với các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp và Ngân hàng CSXH huyện hỗ trợ vay vốn, giải quyết việc làm, chuyển giao khoa học kỹ thuật để nâng cao thu nhập, phấn đấu đến năm 2025, thôn không còn hộ cận nghèo.
Xóa nghèo là một trong những tiêu chí khó cần phải thực hiện để trở thành thôn NTM kiểu mẫu. Với nhiều cách làm hay, sáng tạo, nhiều địa phương trên địa bàn huyện Yên Lạc đã giúp các hộ nghèo thoát nghèo bền vững. Đây là những kinh nghiệm hay cần nhân rộng trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới.
Kim Ngân