Sự phát triển của ngành chăn nuôi đã và đang làm gia tăng lượng chất thải, tạo sức ép lên môi trường. Trước thực tế đó, việc tái sử dụng chất thải chăn nuôi được xem là giải pháp quan trọng không chỉ giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường mà còn tạo ra giá trị kinh tế, thúc đẩy chăn nuôi theo hướng bền vững.
Ước tính, tổng thu nhập từ phế thải chăn nuôi của xã Vĩnh Thịnh năm 2023 đạt 5 - 7 tỷ đồng. Ảnh: Thế Hùng
Cách làm hiệu quả ở xã Vĩnh Thịnh
Là xã trọng điểm về chăn nuôi bò sữa của tỉnh, xã Vĩnh Thịnh (Vĩnh Tường) hiện đang có hơn 13 nghìn con bò, trong đó có 10 nghìn con bò sữa. Theo tính toán sơ bộ, lượng chất thải rắn từ hoạt động chăn nuôi trên địa bàn xã hiện đã vượt 250 tấn/ngày. Thế nhưng, thay vì xả thải bừa bãi ra môi trường như nhiều năm về trước, ở Vĩnh Thịnh hiện nay, chất thải chăn nuôi đã trở thành một nguồn nguyên liệu có giá trị, được thu mua với số lượng lớn.
Anh Nguyễn Văn Tuấn, hộ chăn nuôi bò sữa, thôn Khách Nhi Xuôi, xã Vĩnh Thịnh chia sẻ: “Trước đây, chúng tôi chỉ giữ lại một phần chất thải chăn nuôi để làm phân bón cho cỏ voi, còn lại là bỏ hết, vì vậy tình trạng ô nhiễm môi trường trong xã ngày càng trở nên nghiêm trọng.
Vài năm trở lại đây, chất thải chăn nuôi đã được thu mua với giá 30 - 35 nghìn đồng/bao 25 kg nên toàn bộ chất thải rắn phát sinh trong chăn nuôi đều được gia đình giữ lại để bán. Ngoài nguồn thu từ sữa bò, với quy mô chăn nuôi 16 con bò, mỗi tháng gia đình có thêm khoản thu nhập 6 - 7 triệu đồng từ bán chất thải chăn nuôi".
Những năm gần đây, do nhu cầu phân hữu cơ ngày càng lớn, nên bên cạnh HTX Môi trường và sản xuất kinh doanh dịch vụ Anh Đăng, tại xã Vĩnh Thịnh đã có nhiều hộ dân đứng ra thu mua chất thải chăn nuôi về xử lý bằng chế phẩm vi sinh, cung ứng cho các trang trại, nhà vườn trong và ngoài tỉnh. Tổng giá trị thu nhập từ chất thải chăn nuôi của xã Vĩnh Thịnh năm 2023 đạt 5 -7 tỷ đồng.
Ông Nguyễn Trung Lâm, Chủ tịch Hội Nông dân xã Vĩnh Thịnh chia sẻ: “Không chỉ giúp các hộ dân có thêm một nguồn thu, nâng cao hiệu quả kinh tế, việc thu gom và xử lý chất thải chăn nuôi tái phục vụ sản xuất nông nghiệp còn giúp địa phương giảm thiểu tình trạng ô nhiễm môi trường, góp phần phát triển chăn nuôi một cách bền vững”.
Để không lãng phí tài nguyên chất thải
Câu chuyện tái sử dụng chất thải chăn nuôi ở xã Vĩnh Thịnh là minh chứng cụ thể cho thấy việc chất thải chăn nuôi hoàn toàn có thể trở thành nguyên, nhiên liệu và các sản phẩm thân thiện với môi trường nếu có phương pháp xử lý và tận dụng tốt.
Trên thực tế, trong tỉnh hiện nay đã có nhiều đơn vị đã mạnh dạn đầu tư máy móc công nghệ sản xuất phân bón hữu cơ từ chất thải chăn nuôi, đem lại giá trị kinh tế cao như HTX Môi trường và sản xuất kinh doanh dịch vụ Anh Đăng, xã Vĩnh Thịnh (Vĩnh Tường); HTX nông nghiệp hữu cơ Thanh Vân, HTX Tài Yên (Tam Dương)…
Cùng với sự chủ động của các hộ dân, HTX, doanh nghiệp, những năm qua, tỉnh đã dành nhiều sự quan tâm việc xử lý chất thải chăn nuôi, hạn chế ô nhiễm môi trường thông qua hỗ trợ lắp đặt các hầm biogas, biến chất thải chăn nuôi thành khí đốt; hỗ trợ chế phẩm làm đệm lót sinh học trong chăn nuôi…
Mới đây nhất, ngày 30/10/2023, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch hỗ trợ giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi bằng chế phẩm sinh học trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2024 - 2025.
Theo đó, dự kiến hỗ trợ gần 20 tỷ đồng từ nguồn ngân sách Nhà nước để hỗ trợ chế phẩm sinh học làm đệm lót sinh học cho chăn nuôi gà, chăn nuôi bò thịt, bò sinh sản; hỗ trợ chế phẩm sinh học trong xử lý chất thải trong chăn nuôi lợn và chăn nuôi bò sữa.
Qua đó không chỉ góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong chăn nuôi mà chất thải đã qua xử lý bằng chế phẩm sinh học còn có thể dùng để sản xuất thành các loại phân vi sinh có giá trị dinh dưỡng cao dễ hấp thụ đối với cây trồng, giúp người dân nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế, tạo ra sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm.
Chăn nuôi phát triển, lượng chất thải phát sinh cũng ngày càng lớn. Hơn lúc nào hết, việc tái sử dụng chất thải chăn nuôi là việc cần làm ngay để tránh lãng phí tài nguyên chất thải, tăng doanh thu, đặc biệt là bảo vệ môi trường và hướng tới mục tiêu xây dựng một nền nông nghiệp tuần hoàn, bền vững.
Nguyễn Hường