Làng văn hóa kiểu mẫu (LVHKM) là sản phẩm riêng có của Vĩnh Phúc, nhưng qua các phương tiện thông tin đại chúng, mô hình này được hầu hết các địa phương trên cả nước biết đến vì tính nhân văn sâu sắc hàm chứa bên trong. Tuy nhiên lúc sơ khai, không ít người đánh đồng nó với chương trình xây dựng nông thôn mới hay nông thôn mới nâng cao, thậm chí nghi ngờ về tính hiệu quả, thiết thực mà nó có thể mang lại. Tuy nhiên, chỉ sau ít tháng triển khai, mối nghi ngờ này đã thực sự nhường chỗ cho sự quan tâm rất lớn của dư luận bởi “trăm nghe không bằng mắt thấy” những thiết chế văn hóa đang dần lộ diện…
Suy ngẫm về một chủ trương mới…
Xuất phát từ nhiều nguyên nhân khách quan như đời sống vật chất và tinh thần của người nông dân Vĩnh Phúc còn nhiều khó khăn dù địa phương là tỉnh công nghiệp phát triển có số thu ngân sách cao hàng đầu các tỉnh phía Bắc; đặc biệt là sự trăn trở về phương châm “Người dân phải được hưởng thành quả từ sự phát triển của tỉnh” nhưng thực tế sự thụ hưởng này đến với người dân nói chung, người nông dân nói riêng còn thấp, đầu năm 2023, tỉnh quyết định triển khai xây dựng mô hình LVHKM với mục tiêu vừa nâng cao đời sống văn hóa ở khu dân cư, vừa chú trọng phát triển kinh tế-xã hội, đồng thời nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân trên địa bàn.
Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan cùng các đại biểu thăm quan các thiết chế văn hóa và tổ liên gia trong LVHKM thôn Thụ Ích, xã Liên Châu (Yên Lạc). Ảnh: Khánh Linh
Nhiều người đã biết Vĩnh Phúc được coi là cái nôi của khoán hộ để từ đó Trung ương ra chủ trương giao đất cho người nông dân làm chủ. Nhiều người cũng đã biết từ rất sớm, ngay khi mới tái lập, tỉnh đã có nghị quyết về “tam nông” để cải tạo và phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân. Vĩnh Phúc cũng là một trong những tỉnh đi đầu cả nước trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và đạt được những thành tựu quan trọng. Tuy nhiên, khi bắt tay vào thực hiện mô hình xây dựng LVHKM, không ít ý kiến tỏ ra băn khoăn, lo lắng, thậm chí nghi ngờ về tính hiệu quả của nó. Họ cho rằng phải chăng vẫn là “Bình mới rượu cũ” hoặc giả đó chỉ đơn thuần là sự chủ quan duy ý chí của một bộ phận cán bộ lãnh đạo có tiếng nói quyết định…
Khách quan cho thấy, khi mô hình mới được triển khai, có những người dân nhìn vào khối lượng công việc cần làm và những thành tựu có thể mang lại mà lắc đầu im lặng. Họ không tin chính quyền có thể quyết tâm, quyết liệt vượt qua mọi rào cản chỉ để hướng tới một mục tiêu duy nhất là phục vụ cuộc sống ấm no và hạnh phúc của người dân. Đặc biệt hơn, có nơi, có lúc, có thời điểm, ngay cả một bộ phận cán bộ thực hiện nhiệm vụ cũng tỏ ra băn khoăn về tính hiệu quả của mô hình. Từ đó dẫn đến việc không thông suốt về tư tưởng, làm việc cầm chừng theo kiểu nhanh quá sợ sai, chậm quá sợ kỷ luật.
Sớm nắm rõ điều này, Ban Chỉ đạo LVHKM tỉnh kịp thời uốn nắn, nhắc nhở đội ngũ cán bộ thực thi công việc. Rằng đây không chỉ là nhiệm vụ chính trị phải hoàn thành mà còn là trách nhiệm, tình cảm, tâm huyết của mỗi người với quê hương, gia đình, dòng họ mình. Cùng với đó, mỗi người dân cũng được tuyên truyền, giải thích rõ về quyền và lợi ích được hưởng khi xây dựng thành công LVHKM. Rằng vì cái chung, trước mắt mỗi cá nhân, gia đình có thể thiệt thòi một chút về vật chất, nhưng về lâu dài, đó chính là tích đức, tạo phúc cho con cháu mai sau được hưởng thụ bền vững.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Dễ vạn lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”. Thấm nhuần tư tưởng của Người về việc lấy dân làm gốc, Vĩnh Phúc quán triệt tinh thần làm vì dân, làm cho dân bằng những hành động cụ thể, thiết thực như cán bộ, đảng viên gương mẫu đi trước, lãnh đạo bám dân, nghe dân để điều chỉnh công việc cho linh hoạt và phù hợp thực tiễn cuộc sống ở mỗi địa phương.
Nhờ chủ trương đúng và trúng của tỉnh, tinh thần quyết liệt vì nhân dân phục vụ của đội ngũ cán bộ chính quyền các cấp, sự đồng lòng ủng hộ của nhân dân, quá trình triển khai xây dựng LVHKM trên địa bàn tỉnh đã đạt những kết quả rất đáng khích lệ. Có những thủ tục hành chính bình thường phải mất vài năm chưa chắc đã xong, nhưng nay chỉ vài tháng là hoàn thiện. Có những khu thiết chế văn hóa mà người dân địa phương hiến đến 80% diện tích đất để phục vụ xây dựng dù giá trị quy đổi lên đến hàng chục tỷ đồng nhưng không hề luyến tiếc…
Đến thực tiễn sống động chứng minh
Khi mới bắt tay thực hiện, dù biết là làm cái mới bao giờ cũng khó, khó cả về tư tưởng thông suốt đến kinh nghiệm triển khai, nên không nhiều người tin rằng đến nay, chỉ sau 9 tháng, bộ mặt những LVHKM đã hoàn thành và sắp hoàn thành lại khác lạ đến như vậy. Có những khu thiết chế văn hóa vừa mới đây vẫn là đồng không mông quạnh hay đồi rừng rậm rạp nay trông như một khu sinh thái hiện đại với đầy đủ nhà văn hóa, sân vận động, vườn cây, công viên, mặt nước cùng các trang thiết bị luyện tập thể thao ngoài trời. Có những làng quê yên bình đến mức tĩnh lặng bởi người dân không biết đi đâu, làm gì trong những lúc nông nhàn hay cuối ngày vãn việc thì nay lúc nào cũng tấp nập đông vui như ngày hội, nhất là khi chiều về hay cuối tuần rảnh rỗi.
Khu thiết chế văn hóa, thể thao LVHKM Trong Ngoài, thị trấn Hương Canh, huyện Bình Xuyên được khánh thành vào đúng dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9. Ảnh Q.N
Sẽ rất khó để kể hết được tâm tư, tình cảm của người dân khi được thực sự thụ hưởng thành quả do tỉnh mang lại, do chính mình làm ra nhưng tựu chung lại có thể thấy mô hình xây dựng LVHKM thực sự là một quyết sách đúng đắn bắt nguồn từ thực tiễn cuộc sống, từ nhu cầu của thời đại với mục tiêu hướng tới người dân của tỉnh. Chính vì vậy, tuyệt đại đa số người dân đồng tình, ủng hộ chương trình cả về tư tưởng lẫn hành động.
Theo Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan, dù mới triển khai chương trình được thời gian ngắn nhưng cái được lớn nhất mang lại là tạo ra một thế trận lòng dân vững chắc bởi khối lượng công việc tuy lớn, nhiệm vụ rất khó khăn, nhưng cả hệ thống chính trị đã cùng vào cuộc, cùng hành động quyết liệt và mang lại kết quả thiết thực chính là câu trả lời sống động nhất cho niềm tin của nhân dân vào Đảng và chính quyền địa phương.
Cũng từ đây, tỉnh rút ra nhiều kinh nghiệm quý trong việc tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước cũng như khả năng huy động sức dân trong thực hiện những chương trình mục tiêu lớn của địa phương.
Tiếng lành đồn xa, mô hình xây dựng LVHKM của Vĩnh Phúc đã thu hút được sự quan tâm rất lớn của dư luận. Bằng chứng là thời gian gần đây, có nhiều đoàn công tác của các địa phương trên cả nước đã đến tham quan, học tập kinh nghiệm. Đặc biệt, ít ngày nữa, tỉnh sẽ tổ chức một cuộc hội thảo cấp quốc gia về chủ để xây dựng LVHKM. Qua đó có thể làm tiền đề cho việc nhân rộng mô hình này trên phạm vi cả nước.
Chia sẻ với báo chí về vấn đề này, Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thuý Thị Lan nhấn mạnh, thời gian tới, không chỉ quyết tâm xây dựng thành công LVHKM trên diện rộng, Vĩnh Phúc còn triển khai nhiều quyết sách quan trọng về các mặt kinh tế-xã hội khác. Tất cả đều hướng tới một mục tiêu cao cả nhưng bình dị - Mọi người dân đều được hưởng thành quả do chính mình tạo ra.
Quang Nam