Một trong những mục tiêu của Đề án xây dựng làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh là khơi dậy các giá trị văn hóa tốt đẹp, nâng cao đời sống tinh thần cho người dân. Chính vì vậy, bên cạnh việc hoàn thiện hạ tầng cơ sở, hiện nay, chính quyền các địa phương đang nỗ lực khôi phục và phát triển nhiều loại hình văn hóa có truyền thống lâu đời gắn với lịch sử của mỗi địa phương.
Hát Soọng Cô là nét văn hóa đặc trưng của người dân tộc Sán Dìu được gìn giữ, lưu truyền qua nhiều thế hệ. Ảnh: Kim Ly
Thôn Đồng Cà, xã Bồ Lý, huyện Tam Đảo là một trong 28 thôn, tổ dân phố được tỉnh lựa chọn để xây dựng thí điểm làng văn hóa kiểu mẫu. Địa phương có hơn 90% dân số là người dân tộc Sán Dìu. Chính vì vậy, nét văn hóa đặc trưng nhất của người dân nơi đây chính là làn điệu Soọng Cô đi cùng năm tháng.
Trong chương trình, kế hoạch xây dựng làng văn hóa kiểu mẫu, Đảng bộ, chính quyền xã Bồ Lý xác định, bên cạnh việc phát triển các sản phẩm nông nghiệp đặc trưng và sản phẩm ẩm thực của đồng bào dân tộc như bánh gio, bánh trứng kiến, bánh chưng gù thì cần phải tập trung nguồn lực để tiếp tục phát triển câu lạc bộ (CLB) hát Soọng Cô xã Bồ Lý.
Theo Phó Chủ tịch UBND xã Bồ Lý Lăng Thị Phương Loan, chính quyền địa phương đang tập trung đẩy mạnh tuyên truyền về ý nghĩa và giá trị lịch sử của làn điệu Soọng Cô để khơi dậy niềm tự hào dân tộc. Vận động nhân dân nâng cao ý thức gìn giữ, tập trung phát triển CLB lên tầm cao mới, hướng tới mục tiêu kết nối với các điểm du lịch khác trên địa bàn huyện.
Vào mỗi dịp lễ, Tết hay khi diễn ra các sự kiện lớn ở địa phương, Đảng ủy, chính quyền xã tạo điều kiện thuận lợi nhất để thành viên CLB có cơ hội biểu diễn, giao lưu. Đồng thời, khuyến khích các thế hệ trẻ tham gia vào CLB để học hỏi, kế thừa và phát triển làn điệu Soọng Cô cũng như văn hóa của người Sán Dìu nơi đây.
Được sự động viên của lãnh đạo địa phương, các hội viên trong CLB hăng say luyện tập, thường xuyên tổ chức giao lưu, tham gia các hội diễn, liên hoan trong và ngoài tỉnh, nhất là trong các dịp lễ, Tết, hội làng, lễ hội của địa phương. Ngoài 36 thành viên chủ chốt, CLB còn thu hút cả những người trẻ tuổi và các cháu nhỏ tham gia nhằm đảm bảo làn điệu này sẽ được gìn giữ và lưu truyền cho các thế hệ mai sau.
Bà Lương Thị Ba, chủ nhiệm câu lạc bộ cho biết: “Hát Sọong Cô là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân tộc Sán Dìu. Tất cả thành viên trong CLB đều rất đam mê, tâm huyết với làn điệu này. Chính vì vậy, chúng tôi sẽ cố gắng học hỏi, luyện tập, để xây dựng “thương hiệu” cho CLB hát Soọng Cô của xã Bồ Lý, góp phần lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp của dân tộc”.
Về thôn Chằm, xã Hoàng Đan, huyện Tam Dương, chúng tôi được lắng nghe những âm hưởng của thể loại tuồng cổ do thành viên CLB Tuồng cổ xã Hoàng Đan biểu diễn. Loại hình nghệ thuật này được Nhà hát tuồng Trung ương gây dựng lên từ năm 1964 khi đơn vị về sơ tán tại địa phương. Trải qua gần một thế kỷ, tuồng cổ đã trở nên quen thuộc và gắn bó với đời sống của người dân thôn Chằm nói riêng, người dân xã Hoàng Đan nói chung.
Theo Chủ tịch UBND xã Hoàng Đan Trương Văn Thân, nắm được mục tiêu cơ bản của Đề án xây dựng làng văn hóa kiểu mẫu, Đảng bộ, chính quyền xã Hoàng Đan xác định, một trong những nhiệm vụ trọng tâm chính là tập trung phát triển CLB Tuồng cổ của địa phương.
Ngay khi đề án được thông qua, các ban, ngành, đoàn thể đã tập trung vận động hội viên CLB đẩy mạnh hoạt động giao lưu, biểu diễn. Trong thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ đưa tuồng cổ vào biểu diễn trong các dịp có khách tham quan hoặc khi có các sự kiện lớn của địa phương. Qua đó, giúp thành viên CLB có nhiều cơ hội biểu diễn, ngày càng trở nên thuần thục và chuyên nghiệp hơn.
Bà Nguyễn Thị Liên, Phó Chủ nhiệm CLB Tuồng cổ xã Hoàng Đan chia sẻ: “Tuồng có âm hưởng hùng tráng với những tấm gương, nhân vật tận trung với nước, luôn xả thân vì đại nghĩa; những bài học về ứng xử của con người giữa cái chung và cái riêng, giữa gia đình và Tổ quốc.
Đối với người dân thôn Chằm, tuồng cổ đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu. Trong các dịp lễ, Tết, các hội nghị, nếu CLB Tuồng cổ biểu diễn, người dân trong xã lại háo hức đến xem. Đây là sự khích lệ, động viên rất lớn đối với chúng tôi.
Đặc biệt, hiện nay, được sự quan tâm, tạo điều kiện của Đảng ủy, chính quyền xã, CLB càng có điều kiện để phát triển. Chúng tôi đang duy trì hoạt động thường xuyên với 25 hội viên, trong đó, có 5 hội viên đang tuổi học sinh theo học môn nghệ thuật này”.
Khôi phục, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống tại các địa phương gắn với xây dựng làng văn hóa kiểu mẫu là một trong những cơ hội để người dân khẳng định giá trị văn hóa đặc sắc của quê hương. Từ đó, tạo nền tảng vững chắc, hướng đến phát triển du lịch kết nối cộng đồng, nâng cao đời sống, thu nhập cho người dân.
Lê Minh