Nhằm khơi dậy tính sáng tạo trong lứa tuổi thanh, thiếu niên, nhi đồng, qua đó tìm kiếm và phát hiện những ý tưởng, sáng kiến để áp dụng vào đời sống sinh hoạt, học tập, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh phối hợp với các sở, ngành liên quan triển khai Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng thường niên. Đây là sân chơi bổ ích dành cho học sinh có niềm đam mê nghiên cứu khoa học trên địa bàn tỉnh.
Dự án phim hoạt hình “Sống giữa yêu thương” của nhóm tác giả học sinh Trường THCS Yên Lạc trở thành công cụ hỗ trợ giảng dạy hiệu quả trong nhà trường. Ảnh: Trà Hương
Xuất phát từ thực tế một bộ phận nhỏ học sinh phổ thông có lối sống vô cảm, ích kỉ, thiếu sự thông cảm, chia sẻ với bạn bè và cộng đồng, có nhận thức, thái độ và hành vi không phù hợp với các chuẩn mực đạo đức... Hán Duy Anh, lớp 9A2 và cộng sự Trường THCS Yên Lạc đã thâm nhập thực tế, cùng sự hướng dẫn, tạo điều kiện của thầy, cô giáo và nhà trường sáng tạo ra sản phẩm giáo dục dưới hình thức phim hoạt hình với chủ đề “Sống giữa yêu thương”.
Sản phẩm này có thể sử dụng lồng ghép vào một số môn học như Ngữ văn, Giáo dục công dân, hoạt động trải nghiệm, ngoại khóa... nhằm mục đích giáo dục lòng yêu thương, khơi dậy lòng nhân ái một cách nhẹ nhàng hấp dẫn, phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý học sinh phổ thông.
Bộ phim đã mang đến cho người xem cái nhìn mới về lòng nhân ái và tình yêu thương, đồng thời giúp thầy, cô giáo có thêm phương tiện minh họa cho các bài giảng của mình và tạo hứng thú cho học sinh trong học tập, dễ tiếp thu kiến thức, các giờ học trở nên sôi nổi, học sinh mạnh dạn, tự tin tham gia các hoạt động nhóm...
Mô hình dễ thực hiện và có triển vọng nhân rộng ở quy mô lớn trên nguyên tắc khuyến khích sự tham gia sáng tạo của học sinh. Nếu được dịch sang tiếng Anh và các ngoại ngữ khác có thể mở rộng ra thế giới.
2 năm học vừa qua, các tiết học áp dụng mô hình phim hoạt hình “Sống giữa yêu thương” tại Trường THCS Yên Lạc đã và đang dần thay đổi về nhận thức, thái độ và hành vi của học sinh. Các em biết yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ thầy, cô, bạn bè, biết quan tâm và có những hành động cụ thể để giúp đỡ các bạn có hoàn cảnh khó khăn và giúp đỡ ông bà, bố mẹ việc nhà. Mô hình đạt giải Nhì tại Cuộc thi nghiên cứu khoa học và kỹ thuật năm 2022 của tỉnh và giải Khuyến khích toàn quốc.
Dưới sự hướng dẫn của giáo viên Dương Thị Vĩnh Thạch, em Bằng Lâm Đức Anh, lớp 12A4, Trường THPT Kim Ngọc và nhóm cộng sự đã tìm hiểu, nghiên cứu, thực hiện Dự án “Bảo tồn bản sắc văn hóa, phong tục, tập quán đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Vĩnh Phúc” nhằm minh họa lại một cách sinh động nhất về đời sống, phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc Sán Dìu.
Mô hình mô tả dự án có kích thước nhỏ gọn, được thiết kế theo từng khu vực với những nội dung tương ứng về bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc Sán Dìu, học sinh tìm hiểu thông tin chi tiết bằng cách quét mã QR.
Dự án không chỉ được sử dụng trong các nhà trường để dạy môn Lịch sử địa phương mà có thể nhân rộng và áp dụng cho các khu du lịch trọng điểm, các nhà truyền thống, bảo tàng hay các không gian văn hóa để lan tỏa giá trị văn hóa bản sắc dân tộc Sán Dìu.
Sản phẩm của Dự án “Bảo tồn bản sắc văn hóa, phong tục tập quán đồng bào dân tộc Sán Dìu tỉnh Vĩnh Phúc” đã đạt giải Nhất, lĩnh vực mô hình học tập tại Cuộc thi khoa học sáng tạo kỹ thuật dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng tỉnh năm 2022.
Bà Nguyễn Thị Lệ Thủy, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức Cuộc thi khoa học sáng tạo kỹ thuật dành cho thanh thiếu niên nhi đồng tỉnh năm 2022 cho biết: "Đến hết ngày 20/7, Ban Tổ chức cuộc thi đã nhận được 125 đề tài thuộc các lĩnh vực đồ dùng dành cho học tập; phần mềm tin học; sản phẩm thân thiện với môi trường; các dụng cụ sinh hoạt gia đình và đồ chơi trẻ em; các giải pháp kỹ thuật nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế.
Ban Tổ chức đã chọn 5 đề tài đạt giải Nhất, 10 đề tài đạt giải Nhì trên tổng số 55 đề tài đạt giải tham gia cuộc thi khoa học sáng tạo kỹ thuật dành cho thanh, thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 18".
Các đề tài tham gia cuộc thi đã thể hiện được tính sáng tạo của các em, có đề tài bước đầu đã được đưa vào ứng dụng thực tiễn, giúp việc nghiên cứu, dạy học cũng như tiếp thu kiến thức của học sinh tốt hơn. Một số đề tài nếu được đầu tư sẽ mang lại hiệu quả về kinh tế, kỹ thuật, môi trường và xã hội như hệ thống điều khiển các thiết bị điện trong gia đình bằng giọng nói hỗ trợ người già và người khuyết tật; hệ thống phát hiện, giám sát và cảnh báo người không đeo khẩu trang phòng, chống Covid 19 nơi công cộng nhờ ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo; Wellife - Ứng dụng hỗ trợ chăm sóc người bệnh trên thiết bị di động; phim hoạt hình “Sống giữa yêu thương”…
Cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng đã thể hiện được tâm huyết, sự nhiệt tình tham gia của học sinh, đặc biệt là học sinh ở lứa tuổi từ 9-16. Ngoài khả năng sáng tạo, niềm đam mê nghiên cứu khoa học của bản thân, các em còn nhận được sự động viên, cổ vũ nhiệt tình của gia đình, nhà trường, thầy, cô giáo để hoàn thành sản phẩm dự thi.
Cuộc thi không chỉ là sân chơi bổ ích, cơ hội để học sinh giao lưu, học hỏi, kết bạn với những bạn có cùng niềm đam mê nghiên cứu khoa học mà còn khơi dậy tính sáng tạo, rèn tính kiên nhẫn, tiết kiệm; hướng các em có trách nhiệm đối với những vấn đề nảy sinh trong cuộc sống hiện đại như bảo vệ môi trường, ứng phó với thiên tai, ứng dụng công nghệ thông tin vào sinh hoạt hằng ngày…
Hoàng Hà