Người thuê trọ đại bộ phận là những người có thu nhập thấp, đời sống khó khăn, họ đi làm công kiếm kế sinh nhai, còn lại là học sinh, sinh viên đang sống, học tập nhờ vào trợ cấp của cha mẹ. Vậy nên, mọi chi phí sinh hoạt khi đi ở trọ có ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của họ, trong đó có tiền điện. Theo Thông tư số 17/2012/TT-BCT ngày 29 tháng 06 năm 2012 của Bộ công thương về việc quy định giá bán lẻ điện cho các đối tượng là công nhân, sinh viên và người lao động, người thuê trọ được tính đúng với giá bán lẻ điện trong hóa đơn tiền điện hàng tháng do đơn vị bán lẻ điện phát hành, cộng thêm 10% cho tổn thất, chi phí chiếu sáng và bơm nước dùng chung. Như vậy, giá điện bậc thang đầu tiên bán cho các đối tượng này sẽ là 1.412,4 đồng/kWh. Theo biểu giá điện sinh hoạt mới, có 07 bậc thang thì mức giá cao nhất cũng chỉ là 2.192 đồng/kwh. Bên cạnh đó, Thông tư cũng quy định, cứ 4 người ở trọ chung phòng thì được tính giá điện như một hộ gia đình và giá áp dụng cho 100 kwh đầu tiên ở mức thấp nhất. Những quy định trong thông tư về giá bán điện ưu đãi của Bộ Công thương nhằm đảm bảo vấn đề an sinh cho những người thuê nhà và được áp dụng ở tất cả các khu trọ của công nhân, sinh viên. Thế nhưng, bao lâu nay, người thuê trọ trên địa bàn tỉnh vẫn phải chịu mức thu tiền điện cao gấp rưỡi, gấp đôi, ba lần so với giá quy định. Theo khảo sát của chúng tôi thì giá bán điện rẻ nhất tại các nhà trọ trên địa bàn tỉnh hiện nay là 2.000 đồng/kwh nhưng số đó chiếm rất ít, còn lại phần lớn người thuê trọ phải chịu giá điện ở mức 2.500 và 3.000 đồng/kwh, thậm chí có nơi lên đến 3.500 đồng/kwh. Đối với học sinh, sinh viên thì chi phí tiền điện còn hạn chế nhưng những người thuê là hộ gia đình phải đi ở trọ thì mỗi tháng ít cũng phải mất đến vài trăm nghìn tiền điện, cuộc sống của họ đã khó nay lại càng khổ. Chị Trần Thị Mỹ Dung, nhân viên Công ty Giầy Vĩnh Yên đang thuê trọ ở phường Đống Đa (thành phố Vĩnh Yên) than thở: “Cả hai vợ chồng tôi đều đi làm cả ngày, chỉ có buổi tối là về nhà và sử dụng điện tiết kiệm một cách tối đa với những thiết bị điện thiết yếu như: 1 bóng đèn, tủ lạnh nhỏ, 1 nồi cơm nhỏ, khi nào nóng lắm mới dùng chiếc quạt bàn nhỏ nhưng hàng tháng vẫn hết trên 200 nghìn tiền điện. Lương hai vợ chồng chỉ khoảng 6 triệu, chi phí thuê nhà, tiền trông con, tiền ăn uống cộng thêm tiền điện sinh hoạt với giá cao đã khiến cuộc sống của gia đình ngày càng khó khăn”. Thanh, sinh viên Trường Cao đẳng Kinh tế kỹ thuật Vĩnh Phúc, đang thuê trọ tại phường Khai Quang đang phải “cõng” giá điện sinh hoạt 3.000đ/kwh. Mỗi tháng Thanh dùng hết khoảng 60 đến 80 số điện nên chi phí tiền điện cũng đã ngốn mất 1/5 trợ cấp của bố mẹ. Chị Dung và Thanh chỉ là hai trong số hàng nghìn người thuê trọ trên địa bàn đang phải gồng mình “cõng” giá điện cao do chủ nhà tự đặt ra và tăng giá bất cứ khi nào họ muốn. Không chỉ phải chịu giá điện với mức cao, nhiều người thuê trọ còn rất bức xúc bởi sự vô lý từ những chiếc công tơ điện. Tại nhiều khu trọ ở thành phố Vĩnh Yên, theo quan sát của phóng viên, các công tơ điện đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có tem kiểm định của công ty điện lực. Vì vậy, công tơ điện chạy vô tội vạ, không thể kiểm soát được. Tâm, công nhân khu công nghiệp Khai Quang nói: nhiều lúc thấy mình dùng ít mà số điện tháng nào cũng cao vút nên đã thử tắt hết các thiết bị điện trong thời gian lâu mà thấy đồng hồ điện vẫn cứ quay. Với 3.000đ/kwh, một tháng những người ở khu trọ của Tâm luôn phải chịu chi phí tiền điện rất cao. Vậy, những quy định Nhà nước đặt ra trong Thông tư 17 về mức giá điện ưu đãi cho đối tượng đi thuê trọ - vì sao họ không được hưởng? Sở dĩ có hiện tượng đó cũng bởi nhiều nguyên nhân từ cả 3 phía: cơ quan chức năng, chủ trọ và chính những người thuê trọ. Nguyên nhân đầu tiên là do các ngành chức năng chưa phối hợp tốt để tuyên truyền chính sách ưu đãi giá điện của Nhà nước cho đối tượng là học sinh, sinh viên và người lao động thuê nhà để ở và các chủ nhà cho thuê phòng trọ. Nhiều chủ nhà trọ và người thuê trọ được hỏi đều không hề biết đến các Thông tư này. Các chủ nhà trọ mặc định đặt ra mức thu tiền điện cho người thuê trọ và tự tăng theo sự biến động giá cả của thị trường. Với mức thu gấp rưỡi, gấp đôi giá bậc thang quy định thì hầu như những người thuê trọ đã nghiễm nhiên trả cả tiền điện cho chủ nhà. Nếu người thuê trọ có thắc mắc hay chê đắt thì nhiều chủ nhà trọ thẳng thừng: “Ở đâu cũng thế thôi, nếu chê đắt thì kiếm chỗ khác rẻ hơn mà ở”. Bên cạnh đó, cũng có những chủ trọ biết được quy định về giá điện ưu đãi này nhưng cũng “chẳng dại gì mà phổ biến” hoặc tìm cách “lách luật”. Bởi theo quy định thì muốn được hưởng ưu đãi về giá điện phải có đăng ký tam trú tạm vắng và có hợp đồng cho thuê nhà thời hạn tối thiểu 1 năm hoặc ký hợp đồng mua bán điện trực tiếp với “nhà đèn” hay ủy quyền để hộ gia đình cho thuê nhà ký hợp đồng mua bán. Song, để đạt được những thỏa thuận trên giữa chủ nhà, cơ quan chức năng và người thuê trọ gần như là điều không thể. Trên thực tế thì lỗi phổ biến nhất của người thuê trọ là thiếu hợp đồng thuê trọ hợp lệ. Hiện nay, trong các khu cho thuê trọ, các hợp đồng đều là viết tay, không có chứng thực của chính quyền địa phương hoặc có những nơi việc thuê trọ chỉ là giao dịch bằng miệng giữa người thuê và người cho thuê. Mặt khác, rất nhiều người thuê trọ không thực hiện đăng ký tạm trú tạm vắng theo quy định đã khiến chính họ phải chịu thiệt thòi và khiến việc kiểm tra, xử phạt chủ nhà trọ của các ngành chức năng gặp khó khăn. Hơn nữa, quy định hợp đồng có thời hạn ít nhất là 12 tháng cũng khó thực hiện, nhất là đối tượng học sinh, sinh viên thường hay di chuyển chỗ ở. Không chỉ khi có Thông tư thì giá điện ưu đãi dành cho những người thuê trọ mới được đặt ra, mà trước đó mấy năm cũng đã có những quy định cho người thuê trọ được hưởng ưu đãi giá điện trong các văn bản (Thông tư 42/2011/TT-BCT, Thông tư 05/2011/TT-BCT, Thông tư 08/2010/TT-BCT… ) đã ban hành nhằm đảm bảo an sinh cho nhóm đối tượng “ở đậu” và có mức thu nhập thấp. Thế nhưng,bao giờ những quy định này mới thực sự đi vào cuộc sống và những người thuê trọ mới được hưởng giá điện ưu đãi chính đáng còn phụ thuộc rất nhiều vào cơ quan chức năng quản lý vấn đề này. Bình Duyên |