Thời gian qua, công tác quản lý Nhà nước về trật tự xây dựng (TTXD) đã được tỉnh quan tâm chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, các địa phương triển khai thực hiện đạt nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, do những nguyên nhân khác nhau, các vi phạm vẫn diễn ra, cũng như tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tại nhiều khu vực, do vậy cần tăng cường hơn nữa các giải pháp quản lý, biện pháp xử lý, phòng ngừa vi phạm.
Hiện nay, công tác quản lý Nhà nước về TTXD trên địa bàn tỉnh được thực hiện theo Quyết định 22, ngày 24/6/2022 của UBND tỉnh về phân cấp, ủy quyền quản lý TTXD để quy định trách nhiệm của cơ quan, đơn vị, địa phương trong lĩnh vực này.
Theo đó, UBND cấp huyện, UBND cấp xã chịu trách nhiệm trực tiếp và toàn diện về quản lý TTXD tại địa phương; Ban Quản lý các khu công nghiệp chịu trách nhiệm toàn diện về quản lý TTXD các công trình, dự án trong các khu công nghiệp thuộc thẩm quyền quản lý.
Dự án Tổ hợp dịch vụ văn phòng, khách sạn 5 sao và khu nhà ở Bảo Quân, phường Liên Bảo (Vĩnh Yên) được xác định có nhiều vi phạm về quy hoạch, TTXD.
Trong năm 2023, các địa phương, đơn vị trong tỉnh đã thực hiện kiểm tra hơn 600 tổ chức, cá nhân về hoạt động xây dựng. Qua kiểm tra đã phát hiện, lập biên bản xử lý vi phạm hành chính hơn 40 trường hợp, với tổng số tiền hơn 3,5 tỷ đồng.
Từ đầu năm 2024 đến nay, các địa phương trong tỉnh đã tổ chức hơn 70 cuộc kiểm tra TTXD với gần 300 tổ chức, cá nhân tại địa bàn quản lý, qua kiểm tra đã phát hiện, lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính hơn 30 trường hợp với tổng số tiền gần 2,4 tỷ đồng.
Các vi phạm TTXD chủ yếu được xác định là xây dựng các công trình không phép, sai phép, sai quy hoạch, xây dựng không đúng thiết kế được phê duyệt…; đối với các khu đô thị mới, khu nhà ở, các vi phạm liên quan đến hình thức kiến trúc, khoảng lùi, mật độ xây dựng, mục đích xây dựng...
Theo Thanh tra Sở Xây dựng, nguyên nhân chủ yếu khiến vi phạm TTXD trên địa bàn tỉnh vẫn còn xảy ra tương đối nhiều là do công tác quản lý, phát hiện và ngăn chặn ngay từ đầu ở các cấp chính quyền địa phương chưa kịp thời, chưa làm hết trách nhiệm theo phân cấp, phân quyền được giao.
Nhiều công trình vi phạm khi phát hiện đã cơ bản hoàn thành, việc xử lý gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là với các công trình phải thực hiện tháo dỡ xử lý vi phạm, gây thiệt hại rất lớn cho tài sản của người dân, doanh nghiệp, cũng như thất thoát ngân sách Nhà nước.
Cùng với đó, lực lượng cán bộ làm nhiệm vụ quản lý TTXD tại cấp huyện, cấp xã hiện nay rất thiếu, lại kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau nên rất khó để đáp ứng đầy đủ các nhiệm vụ quản lý, xử lý vi phạm TTXD.
Không những vậy, hiện nay vẫn còn một bộ phận người dân, doanh nghiệp nhận thức pháp luật về quy hoạch, TTXD chưa đầy đủ hoặc vì lợi ích cá nhân cố tình vi phạm TTXD với nhiều phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi, gây khó khăn cho công tác phát hiện, xử lý vi phạm…
Lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý TTXD trên địa bàn tỉnh, trước tiên cần nêu cao tinh thần trách nhiệm của địa phương, đơn vị được phân công, phân cấp quản lý, gắn trách nhiệm người đứng đầu nếu để xảy ra vi phạm TTXD do lỗi chủ quan.
Cùng với đó, triển khai xây dựng, hoàn thiện quy chế quản lý kiến trúc để làm cơ sở quản lý TTXD. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giải thích pháp luật về xây dựng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng, yêu cầu các tổ chức, cá nhân ký cam kết thực hiện nghiêm các quy định về TTXD.
Chủ động trong công tác kiểm tra, rà soát, nắm bắt tình hình xây dựng tại địa phương, nhất là các khu vực trọng điểm, có nguy cơ cao xảy ra vi phạm TTXD, vi phạm đất đai, như các tuyến đường mới mở; các khu đô thị, khu dân cư mới; các khu, cụm công nghiệp, khu làng nghề…
Nâng cao hiệu quả hoạt động phối hợp giữa các cơ quan chức năng trong công tác quản lý TTXD, nhất là cơ quan chuyên môn cấp huyện và UBND cấp xã trong việc phát hiện, ngăn ngừa, xử lý ngay từ đầu, không để vi phạm đã hoàn thành mới phát hiện dẫn đến khó khăn trong công tác xử lý.
Phát huy tốt vai trò của chính quyền cơ sở và quần chúng nhân dân trong việc phát hiện, thông tin kịp thời đến các cơ quan chức năng để xử lý các vi phạm TTXD tại địa bàn, khu vực quản lý; đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm việc quản lý TTXD ở cấp xã, có biện pháp xử lý nghiêm với UBND cấp xã cố tình buông lỏng quản lý, nể nang, né tránh để vi phạm TTXD diễn ra…
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh