Sau bão số 3, hơn 30 ha phật thủ đang ra quả bị những trận mưa lớn, kéo dài làm rụng hết quả, nhiều cây chết do ngập nước lâu ngày khiến nhiều hộ dân xã Liên Châu (Yên Lạc) rơi vào cảnh lao đao.
Phát huy lợi thế của vùng đất bãi ven sông Hồng màu mỡ, nông dân xã Liên Châu mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, trong đó có cây phật thủ.
Toàn xã có hơn 35 ha trồng phật thủ, bình quân mỗi năm, doanh thu từ cây phật thủ lên tới hàng chục tỷ đồng. Thị trường phật thủ của xã Liên Châu phát triển rộng khắp trong, ngoài tỉnh và được xuất khẩu ra nước ngoài.
Thế nhưng, bão số 3 đi qua kèm theo mưa lớn hồi tháng 9 đã khiến hơn 30 ha phật thủ của địa phương ngập sâu trong nước và gây thiệt hại lớn cho nông dân trồng phật thủ tại xã Liên Châu.
Ngậm ngùi nhìn vườn phật thủ hơn 1 ha bị rụng hết quả, anh Tạ Văn Bình xót xa: Hơn 10 năm trồng phật thủ, tôi chưa bao giờ chứng kiến trận ngập nặng như vừa qua.
Nhiều hộ dân trồng phật thủ ở xã Liên Châu rơi vào cảnh lao đao vì toàn bộ quả đã bị rụng do mưa bão hồi tháng 9 vừa qua.
Phật thủ vốn là cây không ưa nước, khó trồng, dễ nhiễm bệnh, đòi hỏi kỹ thuật trồng, chăm sóc rất tỉ mỉ. Từ khi trồng cho đến khi thu hoạch là 1 năm rưỡi đến 2 năm, cây cho năng suất cao nhất là vụ thu hoạch đầu tiên.
Nếu thuận lợi, hơn 1.800 gốc phật thủ của gia đình anh Bình cho thu lãi hơn 1 tỷ đồng vụ đầu tiên. Nhưng nay, toàn bộ số quả đã bị rụng do ngâm nước lâu ngày. Số cây còn sống, nếu chăm sóc tốt thì phải 3-4 tháng nữa mới cho ra quả.
Với kinh nghiệm của mình, anh Bình cho biết: Cây phật thủ bị ngập nước dễ nhiễm nấm, ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất, chất lượng quả sau này.
Là hộ có diện tích trồng phật thủ lớn ở Liên Châu với hơn 2,5 ha, gia đình chị Nguyễn Thị Mai rơi vào cảnh lao đao.
Năm 2022, chị Mai vay mượn khắp nơi, dồn tất cả vốn của gia đình để đầu tư trồng phật thủ. Sau 2 năm những tưởng cây sẽ "trả công người", thì chỉ sau vài ngày mưa lớn, toàn bộ số quả sắp đến ngày thu hoạch đã bị rụng, nhiều cây chết do ngập sâu trong nước.
Chị Mai cho biết: Nếu thuận lợi, chúng tôi dự tính từ nay đến Tết Nguyên đán, vườn phật thủ sẽ cho thu lãi gần 2 tỷ đồng nhưng vụ này đã mất trắng.
Để cứu vãn số cây còn sống, ngay sau khi nước rút, gia đình chị Mai đã thuê nhân công cắt tỉa các cành cây bị chết, héo, xới đất, làm lại giàn; đầu tư hơn 200 triệu đồng mua phân bón, kích rễ và phun thuốc phòng bệnh nấm. Nếu chăm sóc tốt, chỉ 4 tháng nữa, phật thủ lại ra hoa.
Theo nhiều hộ trồng phật thủ, đây là loại cây khó trồng, không thể canh tác lại trên vùng đất cũ. Sau 5 năm thu hoạch, người trồng phật thủ phải tìm vùng đất mới để đầu tư, canh tác.
Phật thủ không ưa nước, phù hợp với đất tơi xốp, pha cát ven sông và dễ nhiễm bệnh. Bởi vậy, người nông dân phải mất khá nhiều công sức chăm sóc, đòi hỏi kỹ thuật cao mới có những quả phật thủ mẫu mã đẹp, đều màu, nhiều tai.
Trung bình một cây cho khoảng 40 - 50 quả/vụ, cây cho năng suất cao nhất là vụ thu hoạch đầu tiên, rải rác đến hết năm thứ 5 thì hết lứa, phải đầu tư trồng lại trên đồng đất khác.
Cây phật thủ còn có giá trị kinh tế cao, cho thu nhập từ 500 - 800 triệu đồng/ha/năm, cao gấp nhiều lần so với các giống cây thông thường. Đa số các chủ vườn ở Liên Châu tính toán để cây cho thu hoạch vào dịp Tết Nguyên đán, nhưng bão số 3 vừa qua đã khiến nhiều hộ trắng tay.
Đồng chí Nguyễn Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch UBND xã Liên Châu cho biết: Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3, hơn 30 ha trồng phật thủ bị ngập sâu trong nước. Để giảm thiểu thiệt hại cho người dân, trong những ngày mưa lớn, UBND xã đã phối hợp với Xí nghiệp thủy lợi Yên Lạc lên phương án tiêu thoát nước. Huy động lực lượng quân đội, công an, người dân cắt đường lắp đặt một số cống thoát nước.
Sau khi nước rút, UBND xã Liên Châu khẩn trương phối hợp với các hộ dân thống kê tài sản thiệt hại; rà soát nhu cầu, kiến nghị của các hộ dân có diện tích trồng phật thủ bị ảnh hưởng bởi bão lũ. Đến nay, ước tính thiệt hại từ cây phật thủ trên địa bàn xã lên đến hàng chục tỷ đồng.
Nhân dân trồng phật thủ ở Liên Châu mong muốn cấp ủy, chính quyền các cấp có những giải pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, cho vay vốn… để các hộ tái sản xuất, giảm bớt gánh nặng tài chính.
Bài, ảnh: Kim Ngân