Chương trình Phiên họp giả định “Quốc hội trẻ em” lần thứ II vừa qua nhận được rất nhiều sự quan tâm của người dân cả nước. Đặc biệt, tại phiên họp này, các đại biểu Quốc hội trẻ em đã chỉ ra rằng, tác hại của thuốc lá, chất kích thích trong môi trường học đường đang rất đáng báo động, cần triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để xây dựng môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh.
Tăng cường phối hợp giữa các bộ, ngành
Tại phiên họp giả định, khi bàn về chủ đề phòng, chống tác hại của thuốc lá, chất kích thích, nhất là trong môi trường học đường, các ý kiến chỉ rõ nguyên nhân dẫn đến việc học sinh sử dụng thuốc lá, chất kích thích là do thuốc lá điện tử dễ tiếp cận vì giá rẻ hoặc do căng thẳng từ môi trường sống, do sự nhận thức, giáo dục của gia đình chưa đúng; do học sinh muốn khẳng định bản thân, tò mò và chạy theo xu hướng trong khi không hiểu rõ tác hại lâu dài của thuốc lá, chất kích thích đối với sức khỏe.
Vấn đề phòng, chống thuốc lá học đường làm "nóng" nghị trường Quốc hội trẻ em.
Trong phiên họp, đã có rất nhiều đề xuất, giải pháp cụ thể, thiết thực được các đại biểu trẻ em đưa ra nhằm ngăn chặn và đẩy lùi vấn nạn này. Đáng chú ý, nhiều ý kiến đề xuất cần tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng, các bộ, ngành để cấm bán thuốc lá điện tử và các chất kích thích cho trẻ vị thành niên; kiểm soát chặt chẽ hơn việc quảng cáo thuốc lá và các chất kích thích trên mạng xã hội...
Đồng thời cần đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của gia đình, nhà trường và nhất là các em học sinh về tác hại của thuốc lá và các chất kích thích.
Trong vai Bộ trưởng Bộ Y tế, đại biểu Nguyễn Ngọc Mai An đánh giá: Tình trạng gia tăng trẻ em sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng thời gian qua có nguyên nhân từ việc trẻ em rất dễ tiếp cận với thuốc lá điện tử qua mạng xã hội, thậm chí các sản phẩm này được bán ngay tại cổng trường. Giá cả mặt hàng này đa dạng, nhiều sản phẩm giá rẻ vừa với túi tiền của học sinh.
Để ngăn chặn tình trạng này, Bộ trưởng Bộ Y tế trẻ em giả định Nguyễn Ngọc Mai An đề xuất các bộ như Giáo dục và Đào tạo, Công thương, Công an, Thông tin và Truyền thông trẻ em cần tích cực phối hợp triển khai các biện pháp phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong học đường; tăng cường kiểm tra, kiểm soát, ngăn chặn việc nhập lậu, kinh doanh thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Việc thông tin, tuyên truyền cho trẻ em phải bằng các phương thức thích hợp với độ tuổi như làm videoclip hoạt hình, tranh vẽ để đạt được hiệu quả cao hơn...
Các ý kiến hỏi và trả lời của các đại biểu Quốc hội trẻ em rất nghiêm túc, trách nhiệm, thể hiện sự quan tâm tới các vấn đề của trẻ em, đặc biệt là việc phòng, chống thuốc lá trong trường học.
Nêu rõ việc học sinh sử dụng thuốc lá, chất kích thích trong môi trường học đường ngày càng gia tăng, đại biểu Quốc hội trẻ em Vũ Hoàng Phong, Đoàn Lạng Sơn cho biết, trên phạm vi toàn quốc, khoảng 10% học sinh THCS và 20% học sinh THPT đã từng sử dụng thuốc lá, chất kích thích. Tỉ lệ học sinh sử dụng chất kích thích như cần sa có xu hướng tăng với khoảng 2-3% học sinh đã từng sử dụng.
Để phòng, chống tác hại của thuốc lá và các chất kích thích trong môi trường học đường, đại biểu Quốc hội trẻ em Vũ Hoàng Phong cho rằng cần xây dựng môi trường an toàn, thiết lập quy định nghiêm ngặt và liên kết với cộng đồng để nâng cao nhận thức; theo dõi và can thiệp kịp thời nếu học sinh có dấu hiệu sử dụng các chất kích thích và thuốc lá trong môi trường học đường.
“Cần áp dụng các biện pháp đổi mới hơn như phát triển ứng dụng di động dành cho học sinh để theo dõi sức khỏe, tham gia thử thách về lối sống lành mạnh, nhận được các phần thưởng cho những nỗ lực phòng, chống tác hại của thuốc lá và chất kích thích; tổ chức các sự kiện như vẽ tranh, diễn kịch… về tác hại của các chất này, tạo cơ hội cho học sinh bộc lộ cảm xúc”, đại biểu trẻ em Vũ Hoàng Phong đề nghị.
Cần nghiên cứu nghiêm túc
"Phần chất vấn giả định nhưng vấn đề có thật" - Đó là nhận định của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khi theo dõi và thực sự ấn tượng về sự nghiên cứu, tìm hiểu và nhận thức của các đại biểu Quốc hội trẻ em.
"Tôi đánh giá cao ý kiến của người hỏi và chia sẻ với người trả lời. Với tư cách là người trong cuộc và người quan tâm tới các thông tin xã hội, các em đã bày tỏ thái độ. Chúng ta phải cùng nhau thống nhất, khẳng định dứt khoát rằng, trường học hạnh phúc không có chỗ cho bạo lực, không để xảy ra những nguy cơ do tác hại của thuốc lá, chất kích thích. Quốc hội trẻ em đã động chạm đến nhiều vấn đề cốt lõi" - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.
Những mong muốn, đề xuất của đại biểu Quốc hội trẻ em cần được các cơ quan Nhà nước nghiên cứu một cách nghiêm túc.
Phát biểu sau khi lắng nghe phiên chất vấn của các đại biểu Quốc hội trẻ em, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, việc sử dụng thuốc lá mới, đặc biệt thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử, rượu bia, chất ma túy đe dọa rất lớn tới sức khỏe trẻ em nói chung, cũng như chất lượng dân số, giống nòi của đất nước.
"Các ý kiến hỏi và trả lời của các em rất nghiêm túc, trách nhiệm, thể hiện sự quan tâm tới các vấn đề của trẻ em" - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh thêm: Muốn đất nước giàu mạnh, phồn vinh chúng ta phải có dân số khỏe mạnh về trí tuệ, thể chất. Bảo vệ chăm sóc trẻ em là chăm sóc tương lai của đất nước.
Người đứng đầu ngành Y tế cũng cho rằng "phòng chống tác hại của thuốc lá là chủ đề rất nóng bỏng" và qua phiên họp giả định này, càng khẳng định các đề xuất của Bộ Y tế trong việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là đúng hướng.
Khi cả 306 đại biểu đều đồng ý 100% với việc cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, Bộ trưởng Bộ Y tế nói rằng, điều này thể hiện mong muốn của trẻ em và cần được các cơ quan Nhà nước nghiên cứu một cách nghiêm túc.
“Những mong muốn của trẻ em cần được các cơ quan nghiên cứu một cách nghiêm túc. Tôi cũng mong các đại biểu Quốc hội khóa XV lắng nghe, tiếp thu ý kiến của các em khi thông qua quyết sách giải quyết vấn đề thực tiễn đang đòi hỏi. Quan trọng hơn là để chúng ta có thế hệ mầm non, thanh niên khỏe về thể chất và tâm hồn, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước" - Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh.
Bài, ảnh: Thiệu Vũ