Trước sự cạnh tranh, vươn lên mạnh mẽ của các tỉnh lân cận trong những năm gần đây cùng nhiều khó khăn, vướng mắc tại các khu công nghiệp (KCN) đã trở thành "điểm nghẽn" khiến lợi thế và dư địa về thu hút đầu tư của Vĩnh Phúc đang dần bị thu hẹp. Nhằm tạo đột phá cho tỉnh trong thời kỳ mới, thực hiện thắng lợi mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025 và từng bước hiện thực hóa Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Vĩnh Phúc tiếp tục triển khai nhiều giải pháp mang tính dài hạn phát triển bền vững các KCN.
Đẩy nhanh tiến độ xây dựng hạ tầng Khu công nghiệp Sơn Lôi (Bình Xuyên), tăng sức hút đầu tư với các doanh nghiệp có công nghệ hiện đại, thân thiện với môi trường. Ảnh: Chu Kiều
Lợi thế cạnh tranh dần giảm
Nhờ kiên định chủ trương "Lấy phát triển công nghiệp làm nền tảng", sau 27 năm tái lập, từ chỗ sản xuất công nghiệp còn thô sơ, không có KCN, với những chủ trương, chính sách đúng đắn, "đi trước đón đầu", phù hợp thực tiễn, Vĩnh Phúc đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng trong phát triển KT-XH; trong đó, việc phát triển các KCN đóng góp tích cực trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 29 KCN được quy hoạch, trong đó, có 17 KCN được thành lập với tổng diện tích 3.146 ha, thu hút 376 dự án FDI với tổng vốn đầu tư 6,74 tỷ USD đến từ 20 quốc gia, vùng lãnh thổ; giải quyết việc làm cho hơn 140 nghìn lao động.
Tuy nhiên, thời gian qua, việc triển khai các KCN còn gặp một số khó khăn, vướng mắc khiến lợi thế cạnh tranh, sức hấp dẫn thu hút đầu tư vào các KCN bị giảm dần, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh hiện có.
Thực hiện Nghị quyết số 81 của Quốc hội; Quyết định số 368 của Thủ tướng Chính phủ quy hoạch vùng đồng bằng sông Hồng và Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Vĩnh Phúc tiếp tục được xác định là một trong những tỉnh trọng điểm phát triển công nghiệp của cả nước, vùng đồng bằng sông Hồng. Nhằm chỉ ra các nút thắt, tháo gỡ các "điểm nghẽn", tạo lợi thế cạnh tranh, mới đây, UBND tỉnh đã tổ chức hội nghị “Phát triển bền vững KCN tỉnh Vĩnh Phúc”.
Đánh giá cao môi trường đầu tư, sự đồng hành cùng các chính sách đột phá phát triển công nghiệp của tỉnh có ý nghĩa rất lớn, giúp KCN Bá Thiện II trở thành KCN có hạ tầng đồng bộ, hiện đại, cảnh quan xanh, thu hút gần 80 nhà đầu tư đang hoạt động, trong đó chủ yếu là các dự án FDI đến từ nhiều thương hiệu lớn trên thế giới.
Tại hội nghị, ông Trịnh Văn Quang, Giám đốc Phát triển dự án Công ty cổ phần Vina CPK - chủ đầu tư KCN Bá Thiện II, huyện Bình Xuyên cho rằng, tỉnh có nhiều yếu tố thuận lợi cho việc phát triển công nghiệp. Tuy nhiên, kết quả thu hút đầu tư tại một số KCN chưa cao, chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế sẵn có.
"Hiến kế" ở khía cạnh là chủ đầu tư hạ tầng, công ty đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ban, ngành và địa phương liên quan sớm triển khai hoàn thiện các quy hoạch vùng, quy hoạch phân khu, quy hoạch phát triển KCN, cụ thể hóa quy hoạch tỉnh làm cơ sở cho nhà đầu tư rà soát và xây dựng kế hoạch triển khai việc nghiên cứu, lập hồ sơ xin chấp thuận chủ trương đầu tư dự án các KCN mới.
Đồng thời, phối hợp một cách hiệu quả hơn nữa để giải quyết các vấn đề về định giá đất, khung giá đất, giao đất cũng như phê duyệt cấp vốn cho các dự án tái định cư phục vụ cho dự án hạ tầng KCN để tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho việc đẩy nhanh công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng (BT-GPMB) cho các dự án đang thực hiện...
Ông Han Jung Ho, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Vĩnh Phúc cho rằng, Vĩnh Phúc cần đào tạo, hợp tác đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng yêu cầu nhân lực cho các ngành công nghệ cao như điện tử, chất bán dẫn, công nghiệp phụ trợ cho ô tô, xe máy... để sẵn sàng đón các nhà đầu tư chiến lược theo mục tiêu, định hướng thu hút đầu tư mà tỉnh đã đề ra.
Xây dựng chiến lược phát triển bền vững các KCN trong giai đoạn mới
Trên cơ sở các ý kiến đóng góp, đề xuất tại hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông đã chỉ ra một số khó khăn, vướng mắc tại các KCN trên địa bàn tỉnh hiện nay. Đó là tính pháp lý về quy định khung đối với KCN chưa cao, công tác BT - GPMB, việc triển khai các khu tái định cư, nguồn đất san nền cho các dự án KCN gặp nhiều khó khăn; các KCN phát triển theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực, chưa phát triển được các loại hình KCN sinh thái, KCN theo xu hướng chuyên ngành, chuyên môn hóa, đảm bảo tính hiện đại, cạnh tranh và bắt kịp tiến trình cách mạng công nghiệp 4.0...
Đặc biệt, do giá thuê đất bình quân trên địa bàn tỉnh cao hơn so với mặt bằng chung một số tỉnh lân cận; việc phát triển các dự án hạ tầng xã hội trong KCN chậm được triển khai; năng lực, kinh nghiệm của một số chủ đầu tư hạ tầng KCN trên địa bàn còn hạn chế... khiến tính cạnh tranh, sức hấp dẫn vào các KCN bị giảm dần...
Quán triệt quan điểm, mục tiêu Vĩnh Phúc phát triển công nghiệp bền vững, không đánh đổi môi trường lấy mục tiêu phát triển kinh tế, với định hướng ưu tiên thu hút các nhà đầu tư xây dựng và phát triển kết cấu hạ tầng KCN có tiềm lực tài chính, có kinh nghiệm; thu hút thành công các dự án lớn, nhà đầu tư chiến lược, các tập đoàn đa quốc gia, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Duy Đông đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, địa phương.
Theo đó, trong thời gian sớm nhất phải tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về công tác BT-GPMB, bố trí tái định cư, công tác quy hoạch, xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, các dự án điện, đào tạo nhân lực chất lượng cao; triển khai hiệu quả các chương trình xúc tiến đầu tư, thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào tỉnh. Đồng thời, kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư quan tâm hỗ trợ xây dựng mô hình KCN mới, hỗ trợ, xây dựng luật về KCN, khu kinh tế...
Lưu Nhung