Nhằm đáp ứng yêu cầu về quản lý và bảo vệ rừng (BVR) trong tình hình mới, ngành Kiểm lâm tỉnh đã và đang đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), triển khai đồng bộ các giải pháp, từng bước số hóa các hoạt động giám sát, quản lý, BVR để phát hiện, cảnh báo sớm những biến động của rừng và đất lâm nghiệp, nhất là các vụ phá rừng, cháy rừng ở mọi vị trí, thời điểm… với tính chính xác cao, từ đó, nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ, phát triển rừng bền vững.
Hạt Kiểm lâm huyện Sông Lô đang quản lý hơn 4.250 ha rừng, trong đó có hơn 582 ha rừng tự nhiên; hơn 3.035ha rừng trồng và một số diện tích rừng trồng nhưng chưa đạt tiêu chí thành rừng.
Để bảo đảm an toàn phòng cháy, chữa cháy (PCCC) rừng, Hạt Kiểm lâm huyện đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng cho lực lượng kiểm lâm như sử dụng các phầm mềm giám sát rừng FMS, hệ thống máy tính để bàn cấu hình cao, thiết bị bay quan sát, ghi hình (flycam), phần mềm kết nối flycam để kiểm tra và giám sát PCCC rừng (VG Forest).
Các phần mềm ứng dụng trong việc quản lý, theo dõi, bảo vệ rừng được cán bộ Hạt Kiểm lâm Sông Lô cài trực tiếp trên smartphone giúp việc quản lý được linh hoạt, hiệu quả hơn.
Các thiết bị flycam có thể bay cao tối đa 5.000 m, khoảng cách bay tối đa là 18,5 km giúp lực lượng kiểm lâm có thể bao quát góc rộng từ trên cao. Đây là thiết bị rất hữu ích cho lực lượng kiểm lâm trong việc quản lý rừng, phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật, các đám cháy rừng, tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn… đặc biệt là tại những khu vực có địa hình khó khăn để chụp hình, quay phim, lưu và xử lý hình ảnh nhằm phát hiện sớm sự cố. Từ đó giúp lực lượng kiểm lâm chủ động, nhanh chóng, kịp thời xử lý những tình huống cấp bách và giảm sức lao động của lực lượng kiểm lâm.
Bên cạnh đó, đơn vị tích hợp phần mềm VG Forest với chức năng chính là kết nối dữ liệu bay chụp của flycam ngoài hiện trường về máy chủ trung tâm và xem trên màn hình cỡ lớn để phục vụ theo dõi các điểm nóng về diễn biến rừng, chỉ đạo chữa cháy rừng. Phần mềm sử dụng máy chủ dùng chung với phần mềm FMS Vĩnh Phúc, là dữ liệu đầu vào phục vụ công tác theo dõi, giám sát rừng trên phần mềm FMS.
Cán bộ Hạt Kiểm lâm Sông Lô sử dụng bản đồ số, các phần mềm quản lý rừng để theo dõi tài nguyên rừng trên địa bàn.
Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Sông Lô Trần Việt Khoa cho biết: “Trước đây, khi chưa được trang bị thiết bị flycam và các phần mềm hỗ trợ, khi xảy ra cháy rừng hoặc sự cố về rừng, lực lượng kiểm lâm hạt đều phải dùng phương pháp thủ công là xác định đám cháy theo hướng khói nên khá mất thời gian để xác định vị trí, tìm phương án di chuyển, tiếp cận khu vực có đám cháy.
Từ khi đưa vào sử dụng thiết bị flycam đã giúp lực lượng kiểm lâm hạt phát hiện nhanh chóng và chính xác những điểm xảy ra cháy rừng, đặc biệt đối với những vị trí có địa hình phức tạp, hiểm trở thì thiết bị này luôn cung cấp những hình ảnh, vị trí chính xác giúp lực lượng kiểm lâm xác định rõ vị trí cháy. Từ đó có phương án tổ chức lực lượng tiếp cận địa điểm cháy nhanh nhất, hạn chế tối đa tốc độ cháy lan, cháy lớn, giảm thiểu rủi ro, bảo vệ tài nguyên rừng.
Bên cạnh đó, lực lượng kiểm lâm hạt tích hợp bản đồ hiện trạng rừng và các phần mềm quản lý rừng trên hệ thống smartphone giúp linh động trong việc quản lý, theo dõi diễn biến rừng”.
Hiện, trên địa bàn tỉnh có gần 34.000ha đất lâm nghiệp, chiếm 27% diện tích đất tự nhiên. Trong đó có gần 15.800 ha rừng đặc dụng; hơn 4.100 ha rừng phòng hộ và gần 14.000 ha rừng sản xuất được phân bố trên địa bàn 7 huyện, thành phố.
Xác định tài nguyên rừng có vai trò quan trọng trong việc duy trì đa dạng sinh học nên việc theo dõi, giám sát diễn biến rừng là nhiệm vụ đòi hỏi phải diễn ra liên tục, thường xuyên. Chi Cục Kiểm lâm đã chỉ đạo Hạt Kiểm lâm các huyện, thành phố chủ động thực hiện ứng dụng CNTT trong thực hiện nhiệm vụ điều tra, theo dõi diễn biến rừng.
Cùng với đó, ngành kiểm lâm tỉnh đưa vào sử dụng phần mềm FMS, cho phép thông tin cảnh báo cháy rừng từ các dữ liệu thu thập tại các trạm thủy văn trên địa bàn tỉnh, gửi về máy chủ FMS Vĩnh Phúc; số hóa, lưu trữ toàn bộ dữ liệu và tài nguyên rừng lên máy chủ để phục vụ nghiệp vụ quản lý lâm nghiệp. Dữ liệu số được trao đổi thông qua môi trường mạng sử dụng trên nền tảng WebGIS cho công tác quản lý nói chung và ứng dụng trên smartphone cho công tác kiểm tra, xác minh thông tin ngoài hiện trường nói riêng.
Khi có các thông tin cảnh báo về cháy rừng, mất rừng… hệ thống FMS sẽ tự động gửi email/sms đính kèm file excel tọa độ cho người dùng đã đăng ký, từ đó, người dùng sẽ tiến hành xác minh thông tin hiện trường bằng flycam hoặc smartphone, GPS để tiết kiệm thời gian đi lại. Đây là công cụ đắc lực hỗ trợ cho lực lượng kiểm lâm tỉnh trong công tác quản lý, bảo vệ, phát triển rừng.
Thời gian tới, Chi cục Kiểm lâm tỉnh tiếp tục chỉ đạo các Hạt Kiểm lâm trên địa bàn tăng cường ứng dụng CNTT, đặc biệt sử dụng thành thạo, có hiệu quả các phầm mềm ứng dụng, thiết bị công nghệ cao… nhằm theo dõi diễn biến rừng, phát hiện các vụ vi phạm pháp luật về rừng, PCCC rừng để bảo vệ, phát triển rừng bền vững.
Bài, ảnh: Huyền Linh