Thanh toán điện tử ngày càng trở thành phương thức được nhiều người tiêu dùng Việt Nam lựa chọn. Việc sử dụng các nền tảng và ứng dụng thanh toán trực tuyến mang lại nhiều lợi ích cho cá nhân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, đi cùng với những lợi ích đó là không ít rủi ro.
Tiện ích lớn
Xã hội ngày càng phát triển, việc thanh toán bằng tiền mặt không còn phổ biến. Bởi sử dụng tiền mặt gây bất tiện khi giao dịch với số lượng lớn, độ an toàn không cao cũng như khó khăn, hạn chế trong việc bảo quản...
Thanh toán điện tử trở thành phương thức được nhiều người tiêu dùng lựa chọn với những tiện ích vượt trội.
Chị Nguyễn Thu Hương, phường Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên chia sẻ: "Hình thức thanh toán qua mã QR, bằng thẻ, ví điện tử ngày càng phổ biến nhờ tính nhanh chóng, thuận tiện. Nếu như trước đây, tôi luôn phải mang theo tiền mặt khi đi ra ngoài thì hiện tại, chỉ cần mang theo một tấm thẻ hay điện thoại di động là xong.
Không chỉ thanh toán các dịch vụ tiện ích như tiền điện, tiền nước, điện thoại... các cửa hàng, quán cafe, nhà hàng giờ đây đã sắm sửa những thiết bị cần thiết để người tiêu dùng có thể thanh toán bằng nhiều phương thức khác nhau nên rất tiện ích cho cả người bán và người mua".
Những ngày cuối tháng 4/2024, ông Nguyễn Văn Hùng, xã Đồng Ích, huyện Lập Thạch thường phải đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh thăm khám, điều trị bệnh.
“Trước đây, mỗi lần đi viện, tôi luôn phải mang theo tiền mặt để thanh toán viện phí. Cầm nhiều tiền mặt, tôi rất lo lắng bởi sợ rơi, mất trộm…
Tuy nhiên, với việc lập tài khoản, sử dụng giao dịch thanh toán điện tử, nỗi lo ấy của tôi giờ không còn. Việc sử dụng hình thức thanh toán điện tử rất thuận tiện, an toàn và chính xác. Không chỉ nộp tiền viện phí, tôi còn thường xuyên nộp tiền điện, nước... qua app. Chỉ cần có tiền trong tài khoản ngân hàng thì sẽ không phải lo lắng nếu không mang theo tiền mặt”, ông Hùng chia sẻ.
Những lợi ích mà thanh toán không dùng tiền mặt mang đến cho người dùng và xã hội là không thể phủ nhận. Dù có thể nhiều năm nữa, Việt Nam mới tiến tới xã hội phi tiền mặt, nhưng hình thức này hứa hẹn sẽ ngày càng phát triển và được sử dụng rộng rãi trong thời đại công nghệ số hiện nay.
Rủi ro nhiều
Bên cạnh những tiện ích, sử dụng phương thức thanh toán điện tử, người dùng cũng gặp không ít rủi ro.
Chị Nguyễn Thị Hường, phường Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên là một tiểu thương, thường xuyên sử dụng các lệnh chuyển tiền qua app trong các giao dịch. Bởi vậy, không thể tránh được nhầm lẫn.
Chuyển tiền nhầm là một trong những rủi ro có thể gặp phải trong thanh toán điện tử.
"Cuối năm 2023, tôi chuyển nhầm gần 10 triệu đồng vào tài khoản của một người lạ. Phải mất rất nhiều thời gian tôi mới nhận lại được số tiền đã chuyển nhầm, bởi người được chuyển nhầm cũng sợ là nạn nhân của chiêu trò lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền trong tài khoản. Cuối cùng, họ kiên quyết cả hai phải cùng tới ngân hàng để thông báo và giải quyết”, chị Hường chia sẻ.
Chuyển khoản nhầm và mất nhiều thời gian mới được trả lại tiền như chị Hường là chuyện không hiếm trong giao dịch trực tuyến hiện nay.
Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng tự giác trả lại tiền chuyển nhầm. Nhiều trường hợp vì lòng tham, kiên quyết không trả lại số tiền được chuyển nhầm mà không biết đó là hành vi vi phạm pháp luật.
Ngày 28/2/2024, Nguyễn Tâm Duy bị Công an quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh bắt tạm giam về hành vi chiếm giữ trái phép tài sản.
Trước đó, Duy đến một chi nhánh ngân hàng trên đường Tây Thạnh, quận Tân Phú nộp 1,5 triệu đồng vào tài khoản cá nhân. Tuy nhiên, nhân viên ngân hàng sơ suất khi thao tác nên đã chuyển nhầm 1,5 tỷ đồng vào tài khoản của Duy.
Theo điều tra, khi về nhà, Duy kiểm tra tài khoản, thấy số dư có thêm 1,5 tỷ đồng nên biết là nhân viên ngân hàng nhầm lẫn. Nổi lòng tham, Duy chuyển khoản cho bạn 50 triệu đồng, nhờ rút tiền mặt đưa lại cho mình để chi tiêu.
Ngân hàng sau khi phát hiện sự việc đã làm thủ tục hủy bỏ giao dịch, song chỉ thu hồi được 1 tỷ 450 triệu đồng. Ngân hàng mời Duy lên, giải thích việc nhầm lẫn và đề nghị trả lại 50 triệu đồng nhưng Duy không đồng ý, bỏ về. Do không thể thu hồi số tiền trên, ngân hàng đã trình báo Công an...
Sự thuận tiện của thanh toán điện tử là không thể phủ nhận nhưng người dùng cần tỉnh táo với các rủi ro tiềm ẩn trong thanh toán trực tuyến.
Lực lượng chức năng khuyến cáo người tiêu dùng cần cẩn trọng bằng cách thiết lập các biện pháp phòng ngừa để bảo mật thông tin cá nhân; kiểm tra kỹ mọi trường thông tin trước khi bấm lệnh chuyển tiền.
Bên cạnh đó, khi nhận được tiền do người khác chuyển nhầm vào tài khoản của mình (được lợi về tài sản mà không có căn cứ pháp luật, làm cho người khác bị thiệt hại) thì người đó phải có nghĩa vụ hoàn trả toàn bộ số tiền theo quy định tại Điều 579, 580 Bộ luật Dân sự 2015.
Trường hợp người được chuyển nhầm đã rút hết tiền và cố ý không hoàn trả hoặc không còn khả năng hoàn trả, phía ngân hàng sẽ phải liên hệ với chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng để thu hồi.
Việc không trả lại số tiền chuyển nhầm, rút tiền để sử dụng bị coi là chiếm giữ tài sản của người khác và sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Bài, ảnh: Thiệu Vũ