Sau nửa năm đưa vào khai thác, sử dụng, Khu thiết chế văn hóa - thể thao (VHTT) của các Làng văn hóa kiểu mẫu (LVHKM) trên địa bàn tỉnh đã phát huy hiệu quả, trở thành địa điểm hội họp, sinh hoạt văn hóa-văn nghệ, thể dục-thể thao của nhân dân. Tuy nhiên, công tác quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng Khu thiết chế VHTT ở một số địa phương còn nhiều bất cập. Hiện các địa phương đang tìm cách tháo gỡ những khó khăn nhằm phát huy tối đa hiệu quả của Khu thiết chế VHTT.
Khu thiết chế văn hóa-thể thao LVHKM Chợ Nội, xã Tam Hợp thu hút các em học sinh đến vui chơi và luyện tập thể thao. Ảnh: Kim Ly
Tồn tại nhiều bất cập
Khu thiết chế VHTT tổ dân phố (TDP) Gò Nọi, phường Định Trung, thành phố Vĩnh Yên được xây dựng khang trang, hiện đại với đầy đủ các hạng mục gồm nhà văn hóa, nhà trưng bày sản phẩm, đường dạo, hệ thống dụng cụ thể dục-thể thao ngoài trời, sân bóng chuyền, sân cầu lông, thư viện… Ngay sau khi công trình hoàn thành và đi vào hoạt động, UBND phường Định Trung đã bàn giao cho TDP Gò Nọi trực tiếp quản lý, vận hành Khu thiết chế VHTT.
Tổ trưởng TDP Gò Nọi Nguyễn Xuân Vĩnh cho biết: "Thực tế trong quá trình khai thác, sử dụng Khu thiết chế VHTT nảy sinh nhiều bất cập. Khu thiết chế được trang bị nhiều thiết bị, dụng cụ tập luyện thể dục-thể thao, bàn ghế, loa đài, âm thanh, thiết bị điện, chậu hoa, cây cảnh…, trong khi đó, khu thiết chế có hệ thống tường rào mềm nên kẻ xấu dễ dàng đột nhập trộm cắp các đồ vật, tài sản có giá trị.
Chưa kể, gia súc, gia cầm thả rông có thể vào bên trong khuôn viên, phá hủy cây cối và nhiều vật dụng. Để khắc phục vấn đề này, TDP đã cử một người trông coi khu thiết chế, chi trả tiền thù lao bằng 0,3 mức lương cơ bản. Tuy nhiên, với mức thù lao ít ỏi, việc trông coi khu thiết chế không được duy trì 24/24h".
Hội trường nhà văn hóa rộng 500 m2 được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ hội họp, tổ chức các sự kiện. Tuy nhiên, những cuộc họp chi bộ, các đoàn thể trong thôn chỉ có từ 10 - 30 người dự, nếu sử dụng toàn bộ các thiết bị điện có trong hội trường (5 điều hòa cây, 3 điều hòa cục bộ, hệ thống quạt treo tường, bóng điện chiếu sáng, tăng âm, loa đài…) sẽ tiêu thụ lượng lớn điện năng, gây lãng phí.
Buổi tối, nhiều người dân có nhu cầu tập luyện thể thao, sinh hoạt, vui chơi không thể sử dụng được các thiết bị bởi toàn bộ hệ thống đèn điện chiếu sáng ở khu thiết chế phải tắt để tiết kiệm điện.
Thư viện nằm trong khuôn viên khu thiết chế được xây dựng khang trang, hiện đại với hàng nghìn đầu sách, có cả bàn ghế phục vụ bạn đọc, song từ khi đi vào hoạt động, chưa có ai đến đây đọc sách hay mượn sách.
Bảng quảng cáo, rao vặt miễn phí được lắp đặt ở vị trí thuận tiện bên ngoài cổng khu thiết chế, song nhiều tháng qua không có người sử dụng, trong khi đó, hàng trăm tờ rơi, biển quảng cáo rao vặt trái phép vẫn được dán tràn lan trên các cột điện, bờ tường nhà dân…
Cũng như Khu thiết chế VHTT TDP Gò Nọi, Khu thiết chế VHTT ở LVHKM Chợ Nội, xã Tam Hợp, huyện Bình Xuyên chưa được khai thác hết công năng.
Chủ tịch UBND xã Tam Hợp Nguyễn Trọng Thành cho biết: "Đến thời điểm hiện tại, UBND xã đã bàn giao cho thôn quản lý, sử dụng các hạng mục đã hoàn thành ở khu thiết chế gồm nhà văn hóa, sân thể thao đơn giản, vườn hoa, nhà vệ sinh; các hạng mục còn lại gồm đường dạo, sân bóng đá, sân cầu lông sẽ được xây dựng và hoàn thiện trong giai đoạn tới.
Bên trong nhà văn hóa chưa được trang bị các đồ dùng, thiết bị thiết yếu phục vụ hội họp, tổ chức các sự kiện, thôn phải tận dụng bàn ghế và các thiết bị của nhà văn hóa cũ để sử dụng.
Bên trong Khu thiết chế văn hóa-thể thao LVHKM Chợ Nội chưa được trang bị các đồ dùng, thiết bị thiết yếu phục vụ hội họp. Ảnh: Kim Ly
Thư viện nằm bên trong nhà văn hóa chưa thu hút được người dân và các em thiếu nhi tới đọc và mượn sách. Tiền điện và tiền wifi thôn chưa bố trí được nguồn kinh phí để chi trả hằng tháng. Khu thiết chế chưa được lắp đặt hệ thống camera an ninh giám sát, không có người trông coi, giám sát thường xuyên".
Cần cách làm sáng tạo
Để quản lý, vận hành hiệu quả Khu thiết chế VHTT ở các LVHKM, hầu hết các thôn, TDP đã thành lập Ban Quản lý khu thiết chế, do đồng chí trưởng thôn làm trưởng ban; ban hành quy chế hoạt động, niêm yết công khai tại khu thiết chế để người dân được biết và tuân thủ.
Việc trông coi, bảo vệ khu thiết chế cần có sự vào cuộc của cả cộng đồng dân cư; trang bị đầy đủ hệ thống camera an ninh để giám sát các hoạt động và bảo vệ tài sản.
Tổ trưởng TDP Gò Nọi, phường Định Trung Nguyễn Xuân Vĩnh cho biết: "Tới đây, TDP sẽ tổ chức họp, lấy ý kiến nhân dân về việc cho thuê sân bãi, hội trường khu thiết chế để các gia đình tổ chức tiệc cưới, hỏi; cho các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thuê địa điểm để tổ chức các chương trình, sự kiện hoặc cho thuê sân thể thao vào các khung giờ ít người sử dụng.
Từ việc cho thuê địa điểm, TDP sẽ có nguồn kinh phí chi trả tiền điện hằng tháng, tổ chức các hoạt động văn hóa-văn nghệ, thể dục-thể thao và duy tu, bảo dưỡng các dụng cụ, thiết bị hư hỏng.
Để khu thiết chế luôn sạch, đẹp, TDP tuyên truyền người dân nâng cao ý thức bảo vệ môi trường khi tham gia tập luyện, vui chơi tại khu thiết chế; tổ chức vệ sinh môi trường định kỳ hằng tuần, tạo thành nếp sinh hoạt chung cho toàn thể bà con nhân dân".
Đây cũng là cách làm của thôn Chợ Nội, xã Tam Hợp nhằm khắc phục tình trạng thiếu kinh phí chi trả tiền điện và wifi hằng tháng cũng như tổ chức các hoạt động chung của thôn. Ban Quản lý khu thiết chế có trách nhiệm thống kê, báo cáo, công khai, minh bạch các khoản thu, chi tài chính, quản lý, sử dụng các nguồn lực huy động đảm bảo công khai dân chủ theo phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”; kiểm kê, theo dõi tình hình hoạt động và cơ sở vật chất, trang thiết bị của khu thiết chế, đảm bảo sử dụng đúng mục đích, phát huy hiệu quả.
Với những cách làm sáng tạo, hy vọng thời gian tới, các địa phương sẽ khắc phục được những khó khăn trong công tác quản lý, vận hành khu thiết chế VHTT của LVHKM; phục vụ tốt nhu cầu hội họp, vui chơi, giải trí, tập luyện thể dục-thể thao của nhân dân, từ đó, góp phần nâng cao đời sống văn hóa, tinh thần cho người dân.
Bạch Nga