Sự kiện Festival Phở 2024 vừa khép lại nhưng dư âm hương vị các loại phở vẫn còn đọng lại nguyên vẹn trong mỗi người. Dù không được đến thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định để thưởng thức chương trình Festival Phở 2024 nhưng đối với người dân Vĩnh Phúc thì món phở Nam Định trứ danh đã quá đỗi thân quen, thậm chí, với không ít người còn có thể ăn dền phở vào mỗi buổi sáng vì … nghiện hương vị hấp dẫn của món ăn này.
Phở bò Nam Định phủ sóng nhiều làng quê
Không phải ngẫu nhiên mà phở được ví như món ăn mang quốc hồn, quốc túy của ẩm thực Việt Nam. Trong số các loại phở, ngon nổi tiếng có phở bò làng Vân Cù, tỉnh Nam Định - đây cũng là cái nôi của nghề phở nổi tiếng cả nước nên Nam Định được chọn là địa điểm tổ chức Festival Phở 2024.
Từ những năm 2000, phở bò Nam Định đã có mặt tại thành phố Vĩnh Yên. Dù là thành phố lớn nhưng bấy giờ, hàng ăn không nhiều nên quán phở bò Nam Định nào cũng đông khách. Trải qua 20 năm, dù đã xuất hiện thêm nhiều thương hiệu lớn như phở Thìn, Lý Quốc Sư… nhưng phở bò Nam Định vẫn duy trì được một lượng khách nhất định bởi hương vị thơm ngon, giá cả phải chăng.
Về xã Lý Nhân, huyện Vĩnh Tường, tôi ngạc nhiên khi gặp một quán phở bò Nam Định. Dù nằm khá xa trung tâm huyện, nhưng sự hiện hữu của quán ăn cho thấy độ phủ sóng của món phở bò này khá rộng.
Từ xa, mùi nước dùng quen thuộc của món phở bò Nam Định đã dậy lên thơm phức. Điều này khẳng định, chủ quán đích thị là người Nam Định, chứ không phải kinh doanh hàng ăn sáng theo hình thức “treo đầu dê bán thịt chó”.
Phở bò Nam Định ngon có tiếng với hương vị riêng rất đặc biệt.
Anh Vũ Thế Chiến (sinh năm 1993), chủ quán phở bò Nam Định ở xã Lý Nhân, huyện Vĩnh Tường cho biết: “Năm nay tôi hơn 30 tuổi nhưng có thâm niên bán phở hơn 10 năm. Khi đang học lớp 9, tôi rời làng Vân Cù, xã Đồng Sơn, huyện Nam Trực, tỉnh Nam Định - cái nôi của phở bò Nam Định theo chị gái lên thành phố Hà Nội bán hàng. Khi trưởng thành cũng là lúc tay nghề vững vàng, tôi lập gia đình và mở quán phở riêng.
Nói về cơ duyên lên Vĩnh Phúc lập nghiệp, anh Chiến cho biết, do có người anh em đồng hao ở đây nên theo về mở quán bán hàng tại xã Lý Nhân được 3 năm. Trước đó, anh Chiến có thời gian bán phở ở thành phố Bắc Ninh.
Thấy tôi gật gù khen nước phở thơm ngon, đúng chất phở bò Nam Định, anh Chiến vội xua tay bảo: “Thực sự mà nói, hương vị phở bò Nam Định thì đúng, nhưng để khẳng định nước phở chuẩn, ngon thì chưa. Bởi, chị thông cảm, bà con ở quê mình vẫn tiết kiệm lắm. Chỉ dám ăn bát phở 20.000 - 25.000 đồng thôi nên tôi cũng phải cân đối nguyên liệu để làm không bị lỗ. Còn nếu ăn bát phở 30.000 - 40.000 đồng như ở thành phố thì chắc chắn sẽ ngon, chuẩn hơn nữa”.
Khởi nghiệp từ phở
Cũng theo lời anh Chiến, làng Vân Cù quê anh từ người trẻ đến già ai cũng biết nấu phở bò. Thậm chí, nấu phở gần như trở thành "bản năng" trong mỗi người làng Vân Cù. Người trẻ học của người già, nhà nọ học hỏi nhà kia để thành nghề. Ở làng Vân Cù, có đến 60-70% số gia đình có con em đi các tỉnh, thành phố khắp nơi trên cả nước để bán phở, nhiều nhất phải kể đến thành phố Hà Nội và các tỉnh phát triển các khu công nghiệp như Bắc Ninh, Bắc Giang hay Vĩnh Phúc.
Dù cả làng đi bán phở, nhưng ở làng Vân Cù, cứ độ dăm mét lại có 1 quán phở và quán nào cũng đông khách. Bởi, món phở dễ ăn, điều kiện kinh tế của các gia đình ngày nay cũng khấm khá hơn trước do có con cái đi làm ăn xa, có điều kiện gửi tiền về nên người dân rủng rỉnh tiền ăn quà sáng.
Anh Chiến chia sẻ: “Từ thời Pháp thuộc, ông tổ làng nghề phở Vân Cù là cụ Cồ Như Đát đã gánh phở ra Hà Nội bán. Cụ có công thức nấu, chế biến khá đặc biệt, nhưng trải qua các thế hệ sau này có sự điều chỉnh để phù hợp khẩu vị của thực khách, song về cơ bản, một số công thức vẫn phải giữ nguyên.
Không riêng xã Lý Nhân, nhiều khu vực ở huyện Vĩnh Tường như xã Vũ Di, thị trấn Vĩnh Tường rải rác đều có quán phở bò Nam Định. Thương hiệu này phát triển mỗi ngày và len lỏi đến cả những vùng quê.
Từ gánh phở nhỏ, đến nay, thương hiệu "Phở Cường" Nam Định có 2 cơ sở kinh doanh ở thành phố Vĩnh Yên.
Còn ở thành phố Vĩnh Yên, nói đến món phở bò Nam Định không thể bỏ qua quán “Phở Cường” do ông Vũ Văn Cường, thành phố Nam Định làm chủ. Thời điểm cuối những năm 2000, ông Cường đưa vợ con lên Vĩnh Phúc lập nghiệp với 2 bàn tay trắng, phải đi thuê mặt bằng mở quán bán hàng. Sau 20 năm kinh doanh, đến nay, ông Cường có điều kiện mua đất, cất nhà cao tầng, mở 2 quán “Phở Cường” ở phường Ngô Quyền và Đồng Tâm, thành phố Vĩnh Yên.
Do tuổi cao nên ông Vũ Văn Cường hiện không trực tiếp đứng bán phở nhưng vẫn tích cực phụ giúp các con. Là một trong những người tiên phong đưa phở bò Nam Định lên đất Vĩnh Phúc, cũng giống như nhiều người trong làng Vân Cù, ông Cường may mắn đạt được những thành quả khi xây dựng được cơ ngơi vững chãi từ nghề gia truyền.
Đây cũng là điều khiến ông tâm đắc, tự hào nhất, bởi từ gánh phở nhỏ, đến nay, các con, cháu của ông có được điều kiện kinh tế ổn định. Dù không phải quê hương nhưng đất lành chim đậu, cả 3 thế hệ trong gia đình ông xác định sẽ gắn bó với Vĩnh Phúc. Đây là động lực to lớn để gia đình ông Cường quyết tâm bám nghề.
Nhiều người thành danh, tạo lập kinh tế vững chắc nhờ nghề bán phở.
Mặc dù phở bò Nam Định rất ngon, nhưng có một điểm chung mà mọi người dễ dàng nhận ra đó là các hàng quán dù ở thành phố hay nông thôn, miền núi đều không được chủ cơ sở chú trọng đầu tư không gian, bàn ghế.
Quán nào cũng bình dân, thậm chí có chút xuyềnh xoàng như bản tính thật thà, chất phác của người dân miền biển Nam Định. Cũng bởi bản tính hào sảng, dân dã ấy nên phở bò Nam Định ở khu vực nông thôn mới có mức giá 20.000 - 25.000 đồng dù chất lượng được đánh giá "một chín, một mười".
Việc đưa thương hiệu “Phở bò Nam Định” đi khắp muôn nơi không chỉ mang lại kinh tế khấm khá cho người dân làng Vân Cù mà còn làm phong phú tinh hoa ẩm thực cho các địa phương. Qua đó, thực khách có điều kiện khám phá, thưởng thức những món ngon, hấp dẫn của các vùng miền ngay tại nơi mình sinh sống; có thêm sự lựa chọn những món ăn yêu thích, hợp khẩu vị để làm phong phú hơn hương vị cuộc sống.
Bài, ảnh: Hà Trần