Cô giáo của những đứa trẻ “đặc biệt”

Dạy trẻ bình thường đã vất vả, dạy trẻ tự kỷ thì nỗi vất vả khó khăn tăng lên gấp bội. Bằng tình yêu thương và trách nhiệm, cô giáo Nguyễn Thị Việt Hà, sinh năm 1986, Giám đốc Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Khai Trí (Vĩnh Yên) đã giúp nhiều em nhỏ tự kỷ có cơ hội hòa nhập cuộc sống.

Sinh ra và lớn lên ở huyện Tam Dương, ngay từ nhỏ, Nguyễn Thị Việt Hà đã chứng kiến nhiều em nhỏ kém may mắn trong cuộc sống, mắc những chứng bệnh như tự kỷ, thiểu năng... trong đó có cả chị (con của bác ruột) cô Hà cũng bị khuyết tật nặng, từ bé không được đến trường, chỉ thu mình không giao tiếp với mọi người.

Thấu hiểu nỗi khổ, vất vả của những người làm cha, làm mẹ có con tự kỷ, cô Hà đã chủ động tìm hiểu về khoa Giáo dục đặc biệt và nuôi dưỡng ước mơ trở thành cô giáo dạy trẻ tự kỷ với hy vọng lan tỏa yêu thương, giúp các gia đình có trẻ tự kỷ bớt áp lực, lo âu, bớt đơn độc trên hành trình cùng con hòa nhập cộng đồng và mang lại những giá trị tốt đẹp cho đời.

Là người năng động, ham học hỏi, ngay năm thứ 2 học ở Trường đại học Sư phạm Hà Nội khoa Giáo dục đặc biệt, hằng ngày sau giờ học Hà đã đi dạy thêm cho một số gia đình có con tự kỷ ở Hà Hội để bổ trợ kiến thức chuyên môn và có thêm kinh nghiệm.

Sau khi tốt nghiệp, Hà đặt mục tiêu lập nghiệp ở Hà Nội và càng tiếp xúc với nhiều em nhỏ kém may mắn trong cuộc sống, Hà càng thấm lời dạy của các thầy cô, rằng: “Niềm hạnh phúc nhất của những người trong ngành giáo dục đặc biệt này chính là việc chia sẻ, giúp đỡ được những số phận không may”.

Đặc biệt, Hà thường xuyên chứng kiến một số gia đình ở Vĩnh Phúc vất vả, tốn kém hằng tuần phải đưa con về Hà Nội tham gia các lớp giáo dục dành cho trẻ tự kỷ và chờ các con học xong rồi lại trở về Vĩnh Phúc. Sau nhiều đêm suy nghĩ, Hà quyết định trở về quê hương mở lớp dạy, gắn bó với những đứa trẻ đặc biệt này.

Bước đầu, Hà thuê một căn nhà nhỏ ở thành phố Vĩnh Yên để làm cơ sở giáo dục. Hà dành dụm số tiền ít ỏi tích lũy được trong quá trình đi làm mua một vài đồ dùng cần thiết phục vụ việc dạy trẻ.

Với kiến thức được học, kinh nghiệm từ thực tế, cùng tình yêu thương dành cho những em nhỏ khuyết tật, kém may mắn trong cuộc sống, Hà đã dìu dắt các em tiến bộ từng ngày và ngày càng có nhiều phụ huynh có con tự kỷ trong và ngoài địa bàn thành phố Vĩnh Yên tìm đến cơ sở giáo dục trẻ tự kỷ của Hà.

Năm 2012, Trung tâm can thiệp sớm Khai Trí do Hà thành lập đã đặt những viên gạch đầu tiên cho ngành giáo dục đặc biệt này tại Vĩnh Phúc. Năm 2016, trung tâm đổi tên thành Trung tâm Hỗ trợ và phát triển giáo dục hòa nhập Khai Trí và từng bước mở rộng quy mô hoạt động, đặt 6 cơ sở tại thành phố Vĩnh Yên, thành phố Phúc Yên và các huyện Bình Xuyên, Lập Thạch, Tam Đảo, với 40 giáo viên, dạy cho khoảng 250 trẻ mắc các dạng tật: Khiếm thính, khiếm thị, tự kỷ, chậm nói, trẻ mắc hội chứng down...

Cô giáo Hà cho biết: Tự kỷ được xếp vào một dạng bệnh rối loạn phát triển, ảnh hưởng nhiều đến quá trình trưởng thành của trẻ, chủ yếu là gây ra các bất thường về ngôn ngữ và hành vi.

Theo số liệu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ năm 2023, cứ 36 trẻ thì có 1 bé được xác định mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. Đặc biệt, các bé trai có nguy cơ được chẩn đoán mắc chứng tự kỷ cao hơn 4 lần so với các bé gái.

Tuy chưa có phương pháp điều trị nào có thể chữa lành hoàn toàn, nhưng bằng cách can thiệp hành vi và giáo dục sớm có thể cải thiện khả năng phát triển của trẻ. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh đưa con đến trung tâm nhưng chưa từng đưa con đi khám trước đó, thậm chí có trẻ qua 6 tuổi - độ tuổi khó can thiệp hiệu quả.

Để các em có thể hòa nhập cộng đồng, tất cả trẻ đến với Trung tâm Hỗ trợ và phát triển giáo dục hòa nhập Khai Trí đều được đánh giá sàng lọc, chuyên sâu, từ đó nhận biết mức độ trẻ mắc phải để phân loại, bố trí giáo viên, có giáo trình riêng để can thiệp, hỗ trợ các kỹ năng trẻ còn thiếu và lồng ghép giáo trình vào sinh hoạt hằng ngày.

Việc chăm sóc trẻ tự kỷ được tuân thủ nghiêm theo tiêu chuẩn chăm sóc, can thiệp trẻ tự kỷ, đó là 1 giáo viên sẽ kèm cặp 1 trẻ hoặc 1 giáo viên có thể kèm 3 trẻ ở thể nhẹ.

Hiện nay, phần lớn trẻ đến trung tâm học theo tiết cá nhân và và theo nhu cầu nên bảo đảm 1 giáo viên kèm 1 trẻ. Nếu trẻ tiến triển tốt thì khoảng từ 1-3 tháng học sẽ có những dấu hiệu thay đổi và khi trẻ phát triển tốt, cần nhiều kỹ năng về giao tiếp cộng đồng, trung tâm sẽ tư vấn cho phụ huynh có các biện pháp phù hợp hơn…

Với phương pháp dạy trẻ như vậy, tháng 6/2019, đề tài “Điều kỳ diệu cho con” của Hà đã vinh dự vượt qua 20 ý tưởng khác để giành giải Nhất cuộc thi “Phụ nữ khởi nghiệp” do Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức.

Trước đó, năm 2018, Hà được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen vì thành tích xuất sắc trong công tác giáo dục học sinh khuyết tật; Ủy ban Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam tặng Bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong sự nghiệp bồi dưỡng giáo dục thế hệ trẻ.

Hiện nay, Thạc sĩ Nguyễn Thị Việt Hà là thành viên tích cực của Mạng lưới liên kết giáo dục đặc biệt Việt Nam với các hoạt động đánh giá sàng lọc, đánh giá chuyên sâu, tư vấn phụ huynh, lập chương trình can thiệp cho trẻ, hướng dẫn phụ huynh, giáo viên trong công tác chăm sóc, giúp đỡ trẻ theo các mức độ khác nhau...

Hiện nay, Trung tâm Hỗ trợ và phát triển giáo dục hòa nhập Khai Trí của cô giáo Nguyễn Thị Việt Hà là một địa chỉ tin cậy đem yêu thương đến cho những trẻ em “kém may mắn” có cuộc sống tốt đẹp và hạnh phúc hơn.

Dự kiến thời gian tới, cô Hà tích cực phối hợp với các đơn vị, địa phương mở các lớp tập huấn, hướng dẫn các bậc cha mẹ cách nhận biết sớm trẻ tự kỷ để có biện pháp can thiệp phù hợp, giúp trẻ tiến bộ từng ngày và hòa nhập cộng đồng.

Bài, ảnh: Mai Liên