Theo văn bản số 6555 ngày 28/12/2012 của UBND tỉnh về tổ chức thực hiện thu, nộp, quản lý và sử dụng phí bảo trì đường bộ đối với xe mô tô, mức thu phí sử dụng đường bộ theo đầu phương tiện trên địa bàn được áp dụng như sau: 50.000 đồng/năm đối với xe mô tô có dung tích xy lanh dưới 100cm3; 100.000 đồng/năm đối với xe có dung tích trên 100cm3; 2,16 triệu đồng/năm đối với xe chở hàng 4 bánh có gắn động cơ 1 xy lanh. Công tác kê khai, thu phí sẽ chính thức bắt đầu từ tháng 9/2013. Chủ phương tiện nộp phí theo quy định sau: Đối với xe mô tô phát sinh trước ngày 1/1/2013 thực hiện khai, nộp phí cả năm 2013. Năm 2013, thời hạn kê khai, nộp phí chậm nhất là ngày 30/9/2013. Thời hạn kê khai nộp phí các năm tiếp theo chậm nhất là ngày 30/1 hàng năm. Đối với xe mô tô phát sinh từ ngày 1/1/2013 trở đi thì việc khai nộp như sau: thời điểm phát sinh từ ngày 1/1 đến 30/6, thì chủ phương tiện khai, nộp phí với mức thu bằng 1/2 năm (thời điểm khai nộp chậm nhất là ngày 30/7 hàng năm, riêng năm 2013 thời điểm chậm nhất là 30/9); Thời điểm phát sinh từ 1/7 đến 31/12 hàng năm, chủ phương tiện nộp phí vào tháng 1 năm sau (chậm nhất là ngày 30/1) và không phải nộp phí đối với thời gian còn lại của năm phát sinh. Theo ông Hoàng Văn Bản, Phó Chánh Văn phòng Quỹ bảo trì đường bộ tỉnh, để việc triển khai thu phí đường bộ đối với xe mô tô đạt được mục tiêu đề ra, Quỹ đã tổ chức nhiều buổi tập huấn công tác kê khai đầu xe, phương pháp thu phí đối với những cán bộ trực tiếp làm nhiệm vụ. Trước thời điểm diễn ra thu phí, các phương tiện thông tin đại chúng của Trung ương và địa phương cũng đã tuyên truyền hết sức sâu rộng về chủ trương này của Nhà nước. Việc thu phí được miễn đối với xe của lực lượng vũ trang (công an, quân đội) và các hộ nghèo. Đối với các đơn vị trực tiếp làm nhiệm vụ thu phí, các phường, thị trấn được trích lại 10%, các xã được trích lại 20% trên tổng số phí thu được để trang trải chi phí trước khi nộp vào tài khoản của Quỹ bảo trì đường bộ tỉnh... Đây là những thuận lợi đáng kể để việc thu phí diễn ra đúng theo lộ trình. Tuy nhiên, theo tìm hiểu của chúng tôi, vẫn còn một bộ phận người dân băn khoăn trước chủ trương thu phí đường bộ đối với xe mô tô. Cụ thể như có người cho rằng khi mua xe, chủ phương tiện đã phải chịu một khoản thuế giá trị gia tăng, thuế trước bạ khá cao, trong khi đó, chất lượng đường giao thông còn thấp, giá xăng quá cao so với mặt bằng thu nhập chung... Thậm chí, có ý kiến còn cho rằng, chủ trương này...chưa thực sự phù hợp với thực tế, chưa...hợp lòng dân. Bằng chứng là hầu hết các địa phương trong cả nước đều chưa triển khai thu phí. Đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh, đô thị lớn nhất nước dù đã có kế hoạch nhưng lại quyết định lùi thời điểm thu phí để “nghiên cứu lại cho thấu đáo”...Đây là một số yếu tố chủ quan của đối tượng trực tiếp thực hiện (chủ phương tiện), bên cạnh đó, dự kiến sẽ phát sinh vô số yếu tố khách quan gây khó dễ cho công tác thu phí bảo trì đường bộ xe mô tô trên địa bàn như: Do việc thu phí được giao cho UBND cấp xã, điều này đồng nghĩa với trách nhiệm và nghĩa vụ của các tổ trưởng dân phố. Tuy nhiên, tổ trưởng tổ dân phố không thể gõ cửa từng nhà, bởi họ không phải là cán bộ công quyền, nên không chịu trách nhiệm việc thu phí…; các trường hợp xe không chính chủ thì khai nộp ra sao; những trường hợp người điều khiển phương tiện mất giấy tờ, hoặc mất đăng ký, thì sẽ căn cứ vào đâu để thu; Nếu cử người đến thu mà người dân không chịu nộp phí, hay “đôi co” về dung tích phân khối của xe thì xử lý thế nào. Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, một tổ trưởng dân phố của Phường Liên Bảo (Vĩnh Yên) cho biết "Trước nay cán bộ tổ dân phố chỉ chủ yếu đi thu tiền theo kiểu vận động, dựa trên tinh thần tự nguyện. Bây giờ phải đi thu phí sử dụng đường bộ kiểu này e là sẽ gặp khó khăn. Chưa kể, nếu họ không muốn tiếp mà đóng cửa hoặc nói chưa có tiền thì chúng tôi chưa biết tính sao?". Tuy nhiên, theo Hướng dẫn số 01 của Quỹ bảo trì đường bộ tỉnh về triển khai thực hiện thu, nộp, quản lý và sử dụng phí đường bộ đối với xe mô tô, cơ quan công an sẽ kiểm tra, xử phạt vi phạm quy định nộp phí theo điều 33-Nghị định 34 năm 2010 của Chính phủ Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ đã sửa đổi, bổ sung theo Nghị định 71 của Chính Phủ ngày 19/9/2012: “Phạt tiền từ 800 ngàn đồng đến 1,2 triệu đồng đối với chủ xe mô tô...vi phạm hành vi không mua hoặc nộp phí cho phương tiện khi tham gia giao thông theo quy định”. Theo đánh giá của nhiều người, thực tế, số tiền “thuế đường” áp dụng đối với xe mô tô không lớn, nên nếu tuyên truyền tốt người dân cũng sẽ chấp hành. Nhưng, để đảm bảo tính khả thi trong việc thu phí này, cơ quan chức năng cần phải có những hướng dẫn cụ thể rõ ràng chi tiết. Mặt khác, số % trích lại trong tổng số tiền thu được, sẽ sử dụng thế nào? Cần phải có văn bản hướng dẫn rõ ràng, cụ thể, công khai minh bạch để tránh thất thoát. Có một tin vui cho Vĩnh Phúc nói riêng, những địa phương khác trong cả nước nói chung có kế hoạch triển khai thu phí đường bộ đối với xe mô tô trong thời gian tới, đó là việc Hà Tĩnh, tỉnh đầu tiên trong cả nước triển khai công tác này đã thu được nhiều kết quả khả quan. Cụ thể, chỉ sau 3 ngày đầu triển khai, toàn tỉnh đã thu được hơn 300 triệu đồng. Theo đánh giá của cơ quan chức năng Hà Tĩnh, tỉ lệ trích lại 10%-20% là động lực lớn để các phường, xã, thị trấn tích cực tổ chức thu phí. Thậm chí, kể cả các ngày thứ bảy và chủ nhật, nhân viên một số phường, xã trên địa bàn cũng túc trực để thu phí xe máy. Ngoài việc phát tờ rơi, tuyên truyền trên loa phát thanh, các nhân viên còn đến tận nhà, phòng trọ để vận động người dân nộp phí. Nhiều nơi còn tổ chức cho cán bộ kê khai, nộp phí trước để làm gương. Có phường, xã vừa phát tờ khai vừa thu phí luôn. Nhìn chung đa phần người dân cho rằng mức phí phù hợp. Một người dân ở Hà Tĩnh cho biết: “Nghe phải nộp phí tôi cũng xót tiền. Nhưng khi biết chỉ nộp tối đa 100.000 đồng/xe, đa phần mọi người chấp nhận nộp phí”. Có một chi tiết khiến người nộp phí chưa an tâm là biên lai nộp phí hơi mỏng, khó bảo quản tốt trong một năm. “Lỡ bị rách, chúng tôi có thể bị phạt oan” – người dân này phản ánh. Các chi cục Thuế cho biết sẽ kiến nghị Cục Thuế Hà Tĩnh in biên lai dày hơn để người dân yên tâm. Quang Nam |