Khởi đầu đúng hướng Từ một thị xã tỉnh lẻ “bị lãng quên”, nhiều thôn, xóm, khu dân cư ở các xã, phường như Định Trung, Thanh Trù, Khai Quang cách đây hơn 15 năm vẫn sống trong cảnh đèn dầu vì chưa có điện lưới, đến nay, Vĩnh Yên đã “cất cánh” khá ngoạn mục trên đường đô thị hóa, trở thành điểm nhấn khởi đầu cho sự phát triển đô thị bền vững đáp ứng yêu cầu chiến lược trong quá trình đô thị hóa của tỉnh. Những thành quả đáng nói ở trên đã phản ánh khá rõ nét những gì mà Đảng bộ và nhân dân Vĩnh Phúc sau hơn 16 năm tái thiết, với nhiều cách thức sáng tạo và đổi mới trong quá trình đô thị hóa phù hợp với xu thế, nguồn lực, quy luật phát triển chung và đặc trưng riêng biệt của vùng quê giàu bản sắc, luôn ẩn chứa những tiềm năng cần được đầu tư, khai thác. Trước khi Chương trình được ban hành, Vĩnh Yên đã trở thành thành phố, là động lực cho sự phát triển kinh tế, xã hội. Hệ thống hạ tầng đô thị phát triển khá bài bản đã tạo dựng được các yếu tố nền móng cho phát triển chung của tỉnh. Đó cũng là thành quả trong thực hiện các chương trình, nghị quyết của Đảng bộ tỉnh những nhiệm kỳ vừa qua, là những bài học kinh nghiệm về cả lý luận và thực tiễn để xây dựng hệ thống đô thị trên phạm vi toàn tỉnh thống nhất và đồng bộ, tạo động lực cho phát triển KT-XH. Trên cơ sở quy hoạch chi tiết và tổng thể, có tầm nhìn chiến lược, tạo không gian mở, có sự liên kết vùng và hội nhập quốc tế, Vĩnh Yên hôm nay cho thấy một môi trường sống có chất lượng cao với hình ảnh, đẹp trong không gian khá hoành tráng ngay từ những công trình đơn lẻ đến sự kết nối có bài bản các tiểu vùng đô thị và không gian văn hóa. Công viên quảng trường tỉnh, tọa lạc trên khu đất rộng hơn 36ha tại phường Khai Quang đã và đang được hoàn thiện. Không chỉ là biểu trưng tạo điểm nhấn cho cửa ngõ thành phố, với thiết kế quy hoạch đan xen và hài hòa giữa cây xanh, hồ nước, quảng trường, những công trình phụ trợ, đa dạng về công năng, Công viên quảng trưởng tỉnh còn được đánh giá là điểm nhấn văn hóa không gian xanh đô thị khá tiêu biểu của tỉnh và vùng Thủ đô Hà Nội. Cùng với công viên trung tâm thành phố, Khu du lịch sinh thái Sông Hồng Thủ đô bên hồ Đầm Vạc, Khu đô thị mới chùa Hà Tiên, Khu đô thị Nam Đầm Vạc và không xa nữa sẽ có thêm Khu đô thị Đại học tỉnh Vĩnh Phúc đã được quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 với diện tích 2.040 ha trên địa bàn bán sơn địa, thuộc thành phố Vĩnh Yên và huyện Tam Dương tạo nên sự kết nối cùng phát triển con người-văn hóa- tri thức-đô thị. Mặc dù còn không ít khó khăn, bất cập trong quá trình đô thị hóa, song những thành tựu Vĩnh Yên đang có trong chiến lược kết nối các trục và hướng tuyến, không gian với 24 đô thị, các vùng sinh thái, khu danh thắng, vùng di sản, lịch sử, khu văn hóa tâm linh trên phạm vi toàn tỉnh, đang là hướng đi đúng và cần thiết cho sự phát triển bền vững. Để phát triển đô thị bền vững Chương trình xây dựng, phát triển hoàn chỉnh hệ thống đô thị Vĩnh Phúc theo định hướng quy hoạch xây dựng vùng tỉnh đến năm 2030 bao gồm 21 đô thị, trong đó Vĩnh Phúc là đô thị loại I, 4 đô thị loại IV (Vĩnh Tường, Lập Thạch, Hợp Châu-Tây Thiên, Tam Hồng) và 16 thị trấn là đô thị loại V, đặt ra vấn đề cốt lõi là cần có sự phát triển đồng bộ, hài hòa và bền vững. Những năm qua, các chương trình, Nghị quyết của Tỉnh ủy đã bám sát các nội dung, yêu cầu và chủ trương, quan điểm chỉ đạo của Đảng và nhà nước, xác định phát triển đô thị bền vững là sự lãnh đạo nhất quán của Đảng và nhà nước, là sự can thiệp với nhiều cách thức sáng tạo và đổi mới, lấy quy hoạch đi trước một bước vào quá trình đô thị hóa phù hợp với xu thế, nguồn lực, quy luật phát triển chung và đặc trưng riêng biệt của tỉnh và các tiểu vùng. Trong đó, các lĩnh vực như kinh tế-xã hội, sử dụng tài nguyên thiên nhiên, bảo vệ môi trường và kiểm soát ô nhiễm được ưu tiên và lồng ghép cụ thể trong mỗi giai đoạn. Để nâng cao chất lượng đô thị hóa, nhất là phát triển đô thị bền vững, Thủ tướng Chính Phủ đã có Quyết định số 445/QĐ-TTg ngày 7-4-2009 phê duyệt “Điều chỉnh định hướng quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị Việt Nam đến năm 2025 và tầm nhìn đến năm 2050”, xác định mục tiêu chiến lược phát triển hệ thống đô thị quốc gia là “Từng bước xây dựng hoàn chỉnh hệ thống đô thị Việt Nam phát triển theo mô hình mạng lưới đô thị; có cơ sở hạ tầng kỹ thuật, xã hội phù hợp, đồng bộ, hiện đại; có môi trường và chất lượng sống đô thị tốt; có nền kiến trúc đô thị tiên tiến, giàu bản sắc; có mối quan hệ và vị thế xứng đáng, có tính cạnh tranh cao trong phát triển kinh tế, xã hội quốc gia, khu vực và quốc tế, góp phần thực hiện tốt hai nhiệm vụ chiến lược là xây dựng xã hội chủ nghĩa và bảo vệ Tổ quốc”. Đó cũng chính là những yêu cầu đặt ra trong quá trình đô thị hóa và phát triển hệ thống đô thị trong Chương trình tổng thể xây dựng và phát triển đô thị Vĩnh Phúc đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của tỉnh. Theo đó, cần có những giải pháp cụ thể từ quy hoạch, thiết kế đến huy động các nguồn lực đầu tư với tầm nhìn xa, đảm bảo các yếu tố phù hợp với sự phân bố và quá trình phát triển của lực lượng sản xuất, đáp ứng yêu cầu CNH-HĐH và xu thế hội nhập kinh tế quốc tế, tạo ra nguồn lực để phát triển kinh tế-xã hội của tỉnh. Đặng Quang Giới |