Thực hiện Chỉ thị số 11 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về "Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, tổ chức các ngày kỷ niệm, không uống rượu, bia trong giờ làm việc và không hút thuốc lá nơi công sở", cấp ủy, chính quyền xã Yên Dương (Tam Đảo) đã có cách làm phù hợp. Qua đó tạo chuyển biến rõ nét trong nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên và nhân dân, từng bước hình thành nếp sống mới văn minh, tiết kiệm, góp phần xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư.
Cán bộ xã Yên Dương (Tam Đảo) tuyên truyền, vận động người dân thực hiện nếp sống văn minh. Ảnh: Trường Khanh
Yên Dương là xã miền núi, với hơn 53% dân số là người dân tộc Sán Dìu. Trước đây, do điều kiện địa lý, nhận thức của người dân chưa đồng đều nên việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, tổ chức các ngày lễ, kỷ niệm, các quy định nơi công sở còn nhiều hạn chế.
Một số hủ tục, thói quen lạc hậu như tổ chức ma chay dài ngày, sử dụng âm thanh công suất lớn trong đám cưới, đám tang, tụ tập ăn uống linh đình... vẫn tồn tại, gây tốn kém về kinh tế, khiến cuộc sống của người dân vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Ngay sau khi Chỉ thị số 11 được ban hành, Đảng ủy, UBND xã Yên Dương đã quán triệt đến toàn thể cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân thông qua các buổi sinh hoạt chi bộ, hội nghị của các tổ chức đoàn thể, thôn dân cư và các phương tiện truyền thông ở cơ sở.
Các tổ chức đoàn thể như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên... đều đưa nội dung Chỉ thị số 11 vào chương trình công tác hàng năm, gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới, xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư kiểu mẫu.
Đồng chí Trương Đức Thọ, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Yên Dương cho biết: Việc thực hiện Chỉ thị số 11 không chỉ góp phần xây dựng lối sống văn hóa, văn minh mà còn là tiêu chí để đánh giá, xếp loại, bình xét thi đua, khen thưởng hằng năm của cán bộ, đảng viên. Chúng tôi luôn xác định đây là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì tuyên truyền và giám sát chặt chẽ.
Nhờ nỗ lực, kiên trì tuyên truyền, vận động, nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân, nhất là đồng bào dân tộc Sán Dìu trên địa bàn xã về xây dựng nếp sống mới được nâng lên rõ rệt. Trong việc cưới, nhiều gia đình đã tổ chức đơn giản, gọn nhẹ, không mời khách tràn lan, không mở nhạc công suất lớn, không sử dụng thuốc lá, hạn chế sử dụng rượu bia.
Việc tang cũng được tổ chức theo hướng văn minh, tiết kiệm, phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục tập quán. Tình trạng rắc tiền trần, vàng mã trên đường đưa tang đã giảm hẳn so với trước đây.
Nhiều hủ tục trong đám tang được cắt giảm; các gia đình có người quá cố sử dụng hình thức hỏa táng. Theo thống kê của UBND xã Yên Dương, năm 2024, 100% đám cưới trên địa bàn xã được tổ chức theo nếp sống mới; số người qua đời được gia đình sử dụng hình thức hỏa táng đạt gần 58%.
Cùng với việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, xã Yên Dương triển khai thực hiện “4 không” ở công sở, gồm: không hút thuốc, không uống rượu bia trong giờ làm việc và buổi trưa các ngày làm việc, không tổ chức tiệc tùng lãng phí, không chậm trễ trong xử lý công việc.
Đến nay, 100% cơ quan, đơn vị trên địa bàn xã đều treo biển "Cấm hút thuốc" tại nơi làm việc; cán bộ, công chức chấp hành nghiêm túc giờ giấc, lễ tiết, tác phong khi tiếp dân và xử lý công việc.
Các thôn dân cư trên địa bàn xã tích cực đưa nội dung thực hiện Chỉ thị số 11 vào hương ước, quy ước, làm cơ sở để tuyên truyền, vận động và giám sát trong cộng đồng. Thôn Yên Phú là một trong những điển hình trong phong trào này.
Ông Bàng Văn Dũng, Bí thư Chi bộ thôn Yên Phú chia sẻ: Là thôn có 56% dân số là người dân tộc Sán Dìu nên việc thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang, các ngày kỷ niệm có phần khó khăn hơn các địa phương khác. Bởi lẽ, đồng bào dân tộc thiểu số còn một số phong tục, tập quán lạc hậu, rườm rà.
Sau hơn 13 năm thực hiện Chỉ thị số 11, người dân trong thôn đã quen với việc tổ chức đám cưới không thuốc lá, hạn chế rượu bia, không ăn uống linh đình, nhiều ngày. Tang lễ được tổ chức theo nếp sống mới, gọn nhẹ, tiết kiệm; những hành vi mê tín dị đoan được loại bỏ.
Sự thay đổi cả về nhận thức, hành động của cán bộ, đảng viên và người dân xã Yên Dương trong xây dựng nếp sống văn minh đã góp phần tích cực vào việc phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Phát huy những kết quả đạt được, xã Yên Dương tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện nếp sống mới gắn với các phong trào thi đua yêu nước, xây dựng đời sống văn hóa cơ sở.
Nêu cao vai trò, trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là người đứng đầu để tạo động lực thúc đẩy nhân dân hưởng ứng tham gia xây dựng đời sống văn hóa, thực hiện nếp sống văn minh. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện ở cơ sở, kịp thời biểu dương, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu, nhân rộng các mô hình hiệu quả.
Thanh Huyền