Văn hóa là yếu tố cốt lõi để tạo nên bản sắc dân tộc, kết nối cộng đồng, tạo động lực thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển. Để phát huy sức mạnh của văn hóa trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, Vĩnh Phúc tập trung thực hiện các giải pháp: Xây dựng và thực hiện các chính sách phát triển văn hóa, tạo ra môi trường văn hóa lành mạnh, đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp văn hóa…
Vĩnh Phúc là vùng đất có truyền thống lịch sử - văn hóa lâu đời, là một trong những cái nôi của người Việt cổ gắn với nền văn hóa, văn minh sông Hồng rực rỡ. Tiến trình lịch sử hàng nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc đã bồi đắp, kết tinh nên những giá trị văn hóa đặc sắc, không chỉ được thể hiện qua các hình thức nghệ thuật, lễ hội, phong tục, tập quán mà còn là tổng hòa của những giá trị tinh thần, đạo đức, lối ứng xử của con người trong cộng đồng.

Phong trào văn hóa, văn nghệ quần chúng ở cơ sở, góp phần làm phong phú, sinh động thêm đời sống tinh thần của người dân. Ảnh Kim Ly
Trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay, văn hóa đóng vai trò là sợi dây kết nối mọi tầng lớp trong xã hội, giúp mọi người cùng hướng đến một mục tiêu chung, đó là sự phát triển thịnh vượng của quốc gia, dân tộc. Đồng thời các ngành công nghiệp sáng tạo như du lịch văn hóa, điện ảnh, xuất bản, âm nhạc… tạo ra những sản phẩm văn hóa có giá trị kinh tế lớn, góp phần nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân.
Trong bối cảnh hiện nay, khi đất nước đang trong giai đoạn “vươn mình” mạnh mẽ để hội nhập sâu rộng vào cộng đồng quốc tế, việc xây dựng một nền văn hóa mới trở thành nhiệm vụ cấp bách và cần thiết. Nền văn hóa mới vừa kế thừa các giá trị văn hóa truyền thống, vừa tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại, thể hiện sự sáng tạo, đổi mới và có khả năng thích ứng với những biến chuyển của thời đại.
Để hướng tới nền văn hóa mới trong kỷ nguyên vươn mình, trước tiên, cần có sự nhận thức đúng đắn về vai trò và vị trí của văn hóa trong phát triển kinh tế - xã hội. Nghị quyết 15 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Vĩnh Phúc đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững xác định: “Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là mục tiêu, động lực phát triển bền vững. Văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội”.

Nhiều sản phẩm độc đáo của người dân tộc Cao Lan, xã Quang Yên được gìn giữ, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa của địa phương. Ảnh Kim Ly
Trên cơ sở xác định được vai trò, tầm quan trọng của văn hóa đối với sự phát triển kinh tế - xã hội, Vĩnh Phúc đã ban hành nhiều chính sách phát triển văn hóa, con người trong thời kỳ mới, đạt được nhiều kết quả quan trọng. Nhiều di tích lịch sử - văn hóa được tu bổ, tôn tạo; một số lễ hội truyền thống được khôi phục, duy trì tổ chức hằng năm; các loại hình diễn xướng nghệ thuật, các phong tục, tập quán, làn điệu dân ca, dân vũ của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh được gìn giữ, phát huy trong đời sống hiện đại.
Các hoạt động giáo dục truyền thống hiếu học, lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và ý chí, khát vọng vươn lên cho thế hệ trẻ, hướng con người tới những giá trị chân - thiện - mỹ được các cấp, ngành, địa phương tổ chức thường xuyên. Các phong trào xây dựng “Gia đình văn hóa”, “Thôn, làng, tổ dân phố văn hóa”, “Cơ quan văn hóa”… được triển khai sâu rộng, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong gia đình, dòng họ, làng, xã và từng cơ quan, đơn vị.
Hệ thống thiết chế văn hóa - thể thao từ cấp tỉnh đến cơ sở được đầu tư xây dựng, nâng cấp khang trang, hiện đại, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, luyện tập thể dục, thể thao của quần chúng nhân dân.
Bên cạnh việc bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống, tỉnh tăng cường tổ chức các hoạt động giao lưu, quảng bá văn hóa, con người Vĩnh Phúc đến các tỉnh, các vùng miền trong cả nước và các quốc gia, lãnh thổ có quan hệ kết nghĩa, hợp tác trên các lĩnh vực với tỉnh; tiếp thu những tinh hoa và các giá trị tiến bộ của văn hóa nhân loại để bồi đắp và xây dựng nền văn hóa dân tộc.

Nhiều hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức thu hút đông đảo người dân tham gia. Ảnh Kim Ly
Để văn hóa thực sự phát huy vai trò, sức mạnh trong kỷ nguyên mới, thời gian tới, tỉnh tập trung đầu tư các nguồn lực cho công tác bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống, nghiên cứu, lưu trữ và phục hồi những di sản có nguy cơ mai một.
Xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh và bền vững, tạo không gian cho sáng tạo, giao lưu và phát triển văn hóa; quan tâm giáo dục văn hóa, nghệ thuật cho thế hệ trẻ nhằm hình thành những thế hệ công dân yêu thích văn hóa, có ý thức trách nhiệm trong việc bảo vệ và phát huy giá trị văn hóa của dân tộc.
Xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ phát triển các ngành công nghiệp văn hóa; quan tâm phát triển văn hóa số thông qua việc số hóa di sản văn hóa, phát triển nội dung văn hóa số và thúc đẩy không gian văn hóa trực tuyến; tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành văn hóa.
Xây dựng các chương trình hợp tác quốc tế về văn hóa nhằm tăng cường sự hiểu biết và mối quan hệ giữa các nền văn hóa, tiếp thu các giá trị tiến bộ từ các nền văn hóa khác.
Bạch Nga