Những năm trước đây, nông dân huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận đã truyền nhau kinh nghiệm tăng năng suất trái thanh long từ việc dùng đèn sợi tóc để chiếu sáng. Đến năm 2007, công nghệ tiên tiến hơn ra đời, các bóng đèn sợi đốt mới được thay thế bằng các bóng Compact 20W.
Nhiều nhà vườn tại tỉnh Bình Thuận sử dụng đèn LED trồng thanh long.
Tuy nhiên, nhiều gia đình chưa mạnh dạn chuyển đổi mà phải đến khi các nhà khoa học đưa ra kết quả thí nghiệm dùng đèn Compact chiếu sáng cho cây thanh long mang lại hiệu quả cao hơn đèn sợi đốt, từ đó nhiều nông dân mới bắt đầu chuyển đổi mạnh mẽ.
Giảm phát thải, tăng lợi nhuận
Khoảng năm 2018 bóng đèn LED 9W ra đời, tiết kiệm điện hơn 50% so với bóng đèn Compact. Thời điểm đó, bóng đèn LED 9W được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) công nhận là tiến bộ kỹ thuật lĩnh vực trồng trọt tại Quyết định số 150/QĐ-TT-CCN ngày 4/8/2020. Điểm đáng nói là bóng đèn LED không phải sản phẩm chiếu sáng thông thường mà được Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông nghiên cứu, chế tạo phục vụ cho sản xuất nông nghiệp.
Mới đây, Hội Nông dân tỉnh Bình Thuận phối hợp Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông triển khai thực hiện mô hình khảo nghiệm đèn LED 5W chuyên dụng để kích thích cây thanh long ra hoa. Hội đã triển khai 20 mô hình vào mùa nghịch (mùa trái vụ, cây thanh long chủ yếu ra trái nhờ chong đèn) với kết quả đèn LED 5W (ánh sáng đỏ) mắc theo quy cách 2m/bóng, với mật độ 1.785 bóng/ha có khả năng kích thích ra hoa thanh long giống như đèn LED 9W (ánh sáng vàng) mắc 1,5m/bóng, mật độ 2.380 bóng/ha. Qua đó, đèn LED 5W (ánh sáng đỏ) tiết kiệm 48% chi phí điện so với đèn LED 9W, giảm 10,25% tổng chi phí sản xuất.
Vừa thu hoạch thanh long, ông Trần Đình Trung, Giám đốc Hợp tác xã Thanh long Thuận Tiến (huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận) vừa vui vẻ cho chúng tôi biết: Sau khi dùng hệ thống bóng đèn LED 5W thay cho đèn LED 9W chiếu sáng, công suất tiêu thụ điện năng cho mỗi héc-ta trồng thanh long giảm đi rõ rệt, sản lượng và chất lượng quả tăng lên, lợi nhuận cũng tăng từ 200-300 đồng/kg. Hiện Hợp tác xã Thanh Long Thuận Tiến có 10 thành viên với 20 ha trồng thanh long, trung bình mỗi héc-ta thu hoạch được 15 tấn.
Tiếp tục nghiên cứu đèn tiết kiệm điện
Phó Giám đốc Chi nhánh Công ty cổ phần Bóng đèn Phích nước Rạng Đông, chi nhánh Đồng Nai (phụ trách tỉnh Bình Thuận), tiết kiệm điện năng đồng nghĩa với việc giảm lượng khí thải từ các nhà máy điện, góp phần ứng phó biến đổi khí hậu. Công ty cũng đang thực hiện chiến lược “xanh hóa sản xuất” với mục tiêu giảm 30% lượng khí thải carbon vào năm 2030 và hướng tới phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đèn LED có tuổi thọ cao cho nên giảm số lượng bóng đèn cần sản xuất, vận chuyển và thải bỏ, từ đó giảm ô nhiễm rác điện tử.
Hiện nay, công ty đang tiếp tục nghiên cứu đèn chiếu sáng chuyên dụng, thay vì chiếu sáng cho thanh long 8 tiếng chỉ còn 5 tiếng với hiệu suất cao hơn, tích hợp các công nghệ chiếu sáng thông minh. Ngoài ra, đèn không phát tia cực tím (UV), không gây hại cho côn trùng có ích, hệ sinh thái vườn trồng và con người. Công ty sẽ mở rộng các mô hình hợp tác với các địa phương, tổ chức để nhân rộng giải pháp chiếu sáng hiệu quả này trên cả nước. “Trong tương lai, đèn LED Rạng Đông trở thành một phần không thể thiếu trong nền nông nghiệp công nghệ cao của Việt Nam, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị nông sản, đồng thời hướng đến một nền nông nghiệp xanh và bền vững”, ông Đặng Ngọc Anh chia sẻ.
Theo thống kê của Công ty Điện lực tỉnh Bình Thuận, đến nay toàn tỉnh có 100% diện tích thanh long đã áp dụng xử lý ra hoa trái vụ và sử dụng toàn bộ bóng đèn tiết kiệm điện. Qua tính toán, việc sử dụng đèn compact 20W, đèn LED 9W cho toàn bộ diện tích thanh long trên địa bàn tỉnh thay vì sử dụng đèn sợi đốt 60W như trước mỗi năm sẽ tiết kiệm khoảng 837 triệu kWh điện, tương đương 1.354 tỷ đồng/năm, chi phí đầu tư ước giảm hơn 1.000 tỷ đồng. Bên cạnh việc chiếu sáng cho cây thanh long, đèn LED còn được ứng dụng trong lĩnh vực khai thác thủy sản xa bờ (ánh sáng LED giúp dẫn dụ cá, mực…) giúp nâng cao sản lượng đánh bắt, đồng thời tiết kiệm nhiên liệu chạy máy phát điện trên tàu.
Phó Gám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bình Thuận Phan Văn Tấn cho biết: Thời gian qua, các nhà khoa học phối hợp với nhiều nông dân nghiên cứu khoa học kỹ thuật đối với cây thanh long. Ánh sáng đèn LED chiếu sáng cho thanh long có bước sóng tương tự với ánh sáng tự nhiên, giúp kích thích cây trồng tăng trưởng và phát triển mạnh mẽ, đồng thời cho năng suất và chất lượng, đáp ứng yêu cầu về sản xuất nông nghiệp hiện đại và bền vững. Bên cạnh đó, việc sử dụng đèn LED cho thanh long đã góp phần giảm lượng phát thải từ sử dụng điện năng, bảo vệ môi trường, sản xuất bền vững, đồng thời nâng cao giá trị và tiết kiệm được nguồn năng lượng quốc gia.
Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bình Thuận tiếp tục phối hợp các đơn vị tăng cường thông tin, tuyên tuyền vai trò, lợi ích của việc ứng dụng công nghệ số trong quản lý, sản xuất và tiêu thụ nông sản. Từ đó, các doanh nghiệp, hợp tác xã và nhất là nông dân hiểu được vai trò, tầm quan trọng của việc ứng dụng kỹ thuật số vào sản xuất; góp phần định hướng phát triển nông nghiệp công nghệ cao theo hướng thông minh, chú trọng truy xuất nguồn gốc, tăng tỷ trọng của nông nghiệp trong nền kinh tế.
Văn Cường (Theo nhandan.vn)