Nhận thức rõ vai trò quan trọng của công tác quản lý, bảo vệ môi trường với hoạt động sản xuất kinh doanh và sự phát triển ổn định, bền vững của các khu công nghiệp (KCN), thời gian qua, Ban Quản lý các KCN tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, từng bước đưa hoạt động bảo vệ môi trường trong các KCN đi vào nền nếp, đạt hiệu quả cao.
Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh hiện có 17 KCN đã được thành lập và cấp giấy chứng nhận đầu tư, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Trong đó, 9 KCN đã đi vào hoạt động, 3 KCN đang triển khai xây dựng và 5 KCN đang thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB), với tổng diện tích đất sử dụng gần 3.150 ha, tỷ lệ lấp đầy các KCN toàn tỉnh đạt gần 45%.
Tính đến hết tháng 5/2025, các KCN trên địa bàn tỉnh đã thu hút 525 dự án đầu tư còn hiệu lực, bao gồm 132 dự án đầu tư trong nước (DDI) với tổng vốn đầu tư gần 41 nghìn tỷ đồng và 393 dự án FDI với tổng vốn đầu tư trên 7 tỷ USD.
Theo báo cáo của Ban Quản lý các KCN tỉnh, hiện 9 khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đi vào hoạt động đều bảo đảm đầy đủ hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường theo quy định, gồm: Hệ thống quan trắc nước thải tự động; hệ thống xử lý nước thải tập trung; hệ thống thoát nước mưa, khu vực lưu giữ chất thải rắn và các công trình hạ tầng kỹ thuật bảo vệ môi trường khác.
Hệ thống xử lý nước thải tập trung tại Khu công nghiệp Khai Quang (Vĩnh Yên) với công suất 25 nghìn m3/ngày, đêm đáp ứng tốt yêu cầu xử lý nước thải cho các doanh nghiệp trong KCN.
Điển hình là KCN Thăng Long Vĩnh Phúc, ngoài hệ thống hạ tầng bảo vệ môi trường được đầu tư bài bản theo quy định, ngay khi đầu tư xây dựng, chủ đầu tư là Tập đoàn Sumitomo Nhật Bản đã dành 20% diện tích toàn khu cho hệ thống cây xanh, mặt nước và đường giao thông, đưa KCN Thăng Long Vĩnh Phúc trở thành một trong những KCN kiểu mẫu về bảo vệ môi trường trong hệ thống các KCN của tỉnh.
Xác định hoạt động sản xuất công nghiệp luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ tác động đến môi trường và vấn đề bảo vệ môi trường vừa là trách nhiệm quản lý nhà nước vừa là yêu cầu cấp thiết đặt ra cho quá trình phát triển bền vững các KCN.
Trên cơ sở tình hình thực tiễn và chức năng, nhiệm vụ được giao, Ban Quản lý các KCN tỉnh đã tập trung phối hợp với các sở, ngành, địa phương tham mưu UBND tỉnh ban hành quy chế phối hợp trong công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại các KCN trên địa bàn tỉnh.
Đẩy mạnh công tác xúc tiến thu hút đầu tư, theo hướng thu hút đầu tư có chọn lọc và lựa chọn các dự án có quy mô lớn, sử dụng công nghệ sạch, tiên tiến, các sản phẩm có giá trị sản xuất cao, đến từ các nhà đầu tư lớn, uy tín trong và ngoài nước.
Cùng với đó, tích cực tuyên truyền, phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường cho các doanh nghiệp trong KCN; các quy định quốc tế về môi trường, lưu thông hàng hóa, xuất nhập khẩu theo hướng bền vững cho các doanh nghiệp theo quy định của pháp luật và trong hoạt động hóa chất đối với các doanh nghiệp trong các KCN.
Giám sát, đôn đốc, yêu cầu chủ đầu tư hạ tầng và các doanh nghiệp trong KCN thực hiện nghiêm công tác bảo vệ môi trường, công tác quản lý chất thải; đôn đốc thực hiện lắp đặt thiết bị quan trắc tự động đối với các doanh nghiệp thuộc đối tượng theo quy định.
Thường xuyên phối hợp với các chủ đầu tư xây dựng hạ tầng, các cơ quan chuyên môn và chính quyền địa phương để kiểm tra, giám sát hoạt động bảo vệ môi trường của các doanh nghiệp hoạt động trong KCN, nhất là các doanh nghiệp thuộc đối tượng phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, đề án bảo vệ môi trường.
Chủ động xây dựng, ban hành kế hoạch về tăng cường công tác quản lý chất thải trong KCN trên địa bàn tỉnh và yêu cầu các doanh nghiệp ký cam kết thực hiện nghiêm công tác quản lý, chuyển giao chất thải.
Tăng cường trao đổi thông tin, hướng dẫn các doanh nghiệp, chủ đầu tư các KCN xây dựng, triển khai phương án ứng phó với sự cố môi trường trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.
Làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra định kỳ, đột xuất, kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, kịp thời xử lý nghiêm các doanh nghiệp cố tình vi phạm các quy định bảo vệ môi trường, kiên quyết không đánh đổi môi trường lấy phát triển sản xuất, tăng trưởng kinh tế…
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh