Mùa mưa bão năm 2025 được dự báo tiếp tục có những diễn biến phức tạp, khó lường, cùng với các địa phương, đơn vị trong tỉnh, thành phố Phúc Yên đang tích cực triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm đảm bảo an toàn hồ đập, công trình thủy lợi, sẵn sàng ứng phó với các tình huống mưa bão, thiên tai có thể xảy ra.
Nhân viên Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên kiểm tra vận hành hệ thống điều tiết lũ cưỡng bức hồ Đại Lải.
Hồ Đại Lải là hệ thống hồ chứa liên hồ gồm các hồ Đại Lải, Thanh Cao và Đồng Câu được xây dựng từ những năm 1959-1960. Năm 2009 được đầu tư cải tạo nâng cấp tương đối toàn diện.
Hồ có nhiệm vụ cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp, cấp nước cho sinh hoạt và công nghiệp, nuôi trồng thuỷ sản, phát triển du lịch... Ngoài nhiệm vụ trên, hiện nay tại khu vực hồ còn có nhiều dự án đầu tư về du lịch, sân golf, đô thị, sinh thái, công nghiệp...
Trong hơn 10 năm trở lại đây, việc điều tiết hồ Đại Lải không còn theo quy luật, mỗi năm đều phải tiến hành xả lũ nhiều lần, thành phố Phúc Yên đã chủ động xây dựng phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCCT&TKCN) hồ Đại Lải năm 2025.
Trong đó, thành lập Ban chỉ huy PCTT&TKCN hồ Đại Lải và các Ban chỉ huy ở các địa phương, đơn vị nằm trên lưu vực hồ Đại Lải, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên.
Cùng với đó, tổ chức tập huấn phổ biến quy trình vận hành điều tiết hồ Đại Lải đã được phê duyệt; chuẩn bị đầy đủ vật tư, nhân lực, phương tiện theo phương châm 4 tại chỗ; tập huấn kỹ thuật và tập dượt phòng chống lũ.
Tổ chức báo động thử để tập dượt các phương án ứng phó với các tình huống như công trình hư hỏng sự cố tại thân đập, tràn sự cố, cống lấy nước và khi mưa lũ vượt tần suất thiết kế.
Cùng với hồ Đại Lải, hồ Lập Đinh và các hồ đập nhỏ khác trên địa bàn thành phố Phúc Yên cũng được UBND thành phố chỉ đạo các địa phương, đơn vị liên quan chủ động xây dựng phương án PCTT&TKCN, đảm bảo an toàn, trình UBND thành phố phê duyệt theo quy định.
Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên được giao quản lý vận hành 8 hồ chứa nước, 1 đập dâng; 4 trạm bơm tưới, 3 trạm bơm tiêu; 13 công trình cống đầu kênh, điều tiết; gần 23 km kênh tưới và 65 km kênh tiêu.
Trong đó, qua kiểm tra, Đập Tân An hiện tại thân đập bị rạn nứt rất nhiều, rò rỉ nước chảy qua kẽ đá, nguy cơ xảy ra sự cố trong mùa mưa bão rất lớn. UBND tỉnh đã phê duyệt Báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư dự án Cải tạo nâng cấp ngầm tràn, đập Tân An, thôn Thanh Lộc, xã Ngọc Thanh, thành phố Phúc Yên từ mùa mưa bão năm 2023 nhưng đến nay dự án chưa được thực hiện.
Ngoài ra, một số hệ thống kênh, mương trên địa bàn qua quá trình khai thác sử dụng cũng đã xuống cấp hư hỏng, như kênh xả trạm bơm tiêu Đầm Láng đang bị sạt lở khi trạm bơm vận hành bơm tiêu; sông Cà Lồ cụt, đoạn từ điều tiết Tiền Châu tới điều tiết Thịnh Kỷ có nhiều bèo và có lăng chắn cá gây cản trở dòng chảy; luồng tiêu Đầm Rượu - Tam Báo một số đoạn bị bèo tây, vật cản, cây cỏ bồi lấp…
Chủ động triển khai công tác ứng phó thiên tai, mưa bão năm 2025, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên thành lập Ban chỉ huy phòng chống lụt bão, ngập úng và phân công nhiệm vụ cho các thành viên.
Tổ chức kiểm tra, rà soát bảo dưỡng toàn bộ thiết bị, máy móc, điện, các trạm bơm tiêu, vận hành thử không tải các tổ máy bơm; phối hợp với các địa phương, đơn vị liên quan tổ chức nạo vét kênh mương, giải tỏa vật cản, khơi thông dòng chảy.
Chuẩn bị các loại vật tư, nhiên liệu, thiết bị… để sẵn sàng sửa chữa, thay thế và cung cấp khi cần thiết, đồng thời trang bị các vật dụng phục vụ sinh hoạt chống lụt bão cần thiết và các dụng cụ để phục vụ công tác phòng chống lụt bão xong trong tháng 5/2025.
Theo dõi chặt chẽ tình hình thời tiết và dự báo khí tượng thủy văn để có phương án phòng, chống, ứng phó với tình hình bất lợi, đảm bảo an toàn công trình thủy lợi. Tổ chức trực 24/24 giờ đảm bảo quân số 100% tại tất cả các vị trí đã quy định.
Cầu tràn hồ Đại Lải được các cơ quan chức năng cắm biển hạn chế tải trọng phương tiện qua lại để đảm bảo an toàn.
Để nâng cao hiệu quả công tác phòng chống lụt bão, thiên tai, cũng như an toàn hồ đập, công trình thủy lợi trên địa bàn, Công ty TNHH MTV Thủy lợi Phúc Yên mong muốn các cấp, các ngành quan tâm sớm trang bị, lắp đặt hệ thống thông báo xả lũ hồ Đại Lải; khẩn trương triển khai dự án Cải tạo nâng cấp ngầm tràn, đập Tân An; sửa chữa, bảo dưỡng các máy đóng mở, cánh cống qua đê…, nhất là cánh cống Cùa phường Nam Viêm.
Chỉ đạo các xã, phường ngăn chặn, giải tỏa các cây trồng phía trong lòng sông Cà Lồ và giải tỏa, xử lý triệt để các vi phạm trong phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi, trên mái đê sông để việc tiêu thoát nước khi mưa lũ được đảm bảo…
Bài, ảnh: Nguyễn Khánh