Từ đầu năm đến nay, mặc dù đối tượng khai thác cát trái phép có nhiều chiêu trò, thủ đoạn tinh vi, khó lường, song, bằng các biện pháp quyết liệt, Công an tỉnh đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc liên quan. Qua đó, góp phần đảm bảo an ninh trật tự, chống thất thu thuế, củng cố niềm tin của nhân dân vào chính quyền, lực lượng công an.
Do lợi nhuận kinh tế mang lại cao, tình trạng khai thác cát trái phép trên địa bàn tỉnh có lúc, có nơi vẫn diễn ra, gây thất thoát tài nguyên, thất thu thuế và làm tăng nguy cơ sạt lở đê, kè, ảnh hưởng tới tính mạng, cuộc sống của người dân.
Các đối tượng thường lợi dụng đêm tối, khi thời tiết xấu để bơm, hút cát với khối lượng lớn. Lúc hoạt động bố trí người canh gác, khi phát hiện có lực lượng chức năng tuần tra, kiểm soát sẽ thông báo cho nhau để rút vòi bơm, xả bỏ cát và chạy trốn.
Một số đối tượng bị bắt giữ sử dụng nhiều loại giấy tờ khác nhau để hợp thức hóa thành hợp đồng mua, bán nhỏ hoặc được thuê vận chuyển nhưng do xác định nhầm tọa độ nên khai thác sai vị trí.
Để ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép, Công an tỉnh đã tham mưu với UBND tỉnh chỉ đạo các lực lượng tăng cường nắm bắt tình hình địa bàn; lật tẩy chiêu trò, thủ đoạn của đối tượng trong việc khai thác, mua bán hóa đơn nhằm hợp thức nguồn gốc cát trái phép.

Đội Cảnh sát giao thông đường thủy, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các tuyến sông nhằm phát hiện, xử lý kịp thời hành vi khai thác cát trái phép.
Các đội nghiệp vụ tăng cường tuần tra, kiểm soát, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm hành vi khai thác, vận chuyển cát trái phép trên địa bàn; đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân nhận thức rõ hậu quả hành vi khai thác cát trái phép, từ đó, chủ động cung cấp thông tin có giá trị cho cơ quan công an.
Từ đầu năm đến nay, Công an tỉnh tổ chức hơn 200 ca tuần tra, kiểm soát với gần 2.000 lượt cán bộ, chiến sĩ chia làm 2 tổ tuần tra. Qua đó, đã phát hiện, bắt giữ 2 vụ vận chuyển cát không có nguồn gốc hợp pháp đi trên sông Hồng thuộc địa bàn tỉnh,tạm giữ 2 tàu chở cát và 1.600m3 cát đen không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc.
Đơn vị đã kiểm tra 22/47 bến kinh doanh cát, sỏi dọc tuyến sông Hồng, sông Lô, tạm giữ hơn 2.000m3 cát đen không có hóa đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc và phát hiện một số bến bãi không có giấy phép hoạt động bến thủy nội địa, giấy phép hoạt động bến thủy nội địa hết hạn; lập biên bản xử phạt 105 trường hợp với số tiền gần 80 triệu đồng; xử lý vi phạm hành chính và xử lý hình sự nhiều vụ việc...
Theo Điều 48, Nghị định số 36 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên nước và khoáng sản, mức phạt cao nhất đối với hành vi khai thác cát, sỏi lòng sông, suối, hồ mà không có giấy phép khai thác khoáng sản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền lên đến 200 triệu đồng, đồng thời, đối tượng vi phạm buộc phải nộp số tiền tương đương với khối lượng cát đã khai thác trái phép, tịch thu phương tiện sử dụng để thực hiện hành vi vi phạm.
Do lợi nhuận mang lại lớn, nên vẫn có nhiều đối tượng cố tình vi phạm, lén lút khai thác cát trái phép tại một số địa phương. Điều này dẫn đến tình trạng thất thoát tài nguyên, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bờ sông, thay đổi dòng chảy, tác động đến an ninh, an toàn xã hội.
Trước tình hình đó, Công an tỉnh chủ động xây dựng kế hoạch đấu tranh phù hợp với từng thời điểm. Nhiệm vụ trọng tâm được đề ra là đầu tư trang thiết bị, ứng dụng công nghệ số để phục vụ tuần tra, kiểm soát.
Phối hợp chặt chẽ với các đơn vị liên quan thành lập tổ kiểm tra trên toàn bộ tuyến đường thủy thuộc địa bàn tỉnh. Kiểm tra các bến, bãi, điểm tập kết kinh doanh cát sông nhằm kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm trường hợp vi phạm.
Tích cực phối hợp với chính quyền các địa phương đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân, nhất là chủ các cơ sở kinh doanh mua, bán, vận chuyển cát về chế tài xử phạt hành vi khai thác cát trái phép cũng như việc vận chuyển, tiêu thụ cát không có nguồn gốc hợp pháp; hậu quả của hoạt động khai thác cát trái phép…
Từ đó, giúp người dân chấp hành nghiêm quy định của pháp luật, đồng thời, chủ động, tích cực cung cấp cho cơ quan công an những tin báo tố giác có giá trị, góp phần phòng ngừa, ngăn chặn, xử lý hiệu quả hành vi liên quan đến khai thác cát trái phép, đảm bảo an ninh trật tự trên địa bàn.
Bài, ảnh: Lê Minh