Những năm gần đây, hoạt động chăn nuôi trên địa bàn tỉnh đã có sự chuyển dịch mạnh mẽ, giảm tỷ lệ chăn nuôi nông hộ và chuyển dần sang chăn nuôi tập trung, quy mô trang trại. Điều này không chỉ giúp nâng cao hiệu quả kinh tế mà còn góp phần thúc đẩy chăn nuôi trong tỉnh phát triển theo hướng bền vững.
Ở xã trọng điểm về chăn nuôi gà của tỉnh, anh Nguyễn Văn Thiều, xã Thanh Vân (Tam Dương) bước vào nghề chăn nuôi gà chuyên đẻ từ khá sớm. Tuy vậy, nhiều năm về trước, gia đình anh chủ yếu chăn nuôi nhỏ lẻ, tổng đàn lúc cao điểm nhất cũng chỉ lên đến 10 nghìn con.
Từ năm 2007 đến nay, anh Thiều mạnh dạn đầu tư, áp dụng tiến bộ khoa học công nghệ vào sản xuất. Đến nay, trang trại của anh đã có 6 chuồng nuôi gà đẻ khép kín được lắp đặt hệ thống làm mát, máng ăn uống tự động… với chi phí đầu tư lên đến hàng tỷ đồng mỗi chuồng.
Xây dựng chuồng nuôi gà đẻ hiện đại, khép kín, gia đình anh Bùi Văn Bình, xã Thanh Vân (Tam Dương) có nguồn thu ổn định, không gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: Thế Hùng
Anh Thiều cho biết: “Phương thức chăn nuôi hiện đại giúp nâng cao hiệu quả sản xuất đáng kể. Không chỉ tăng được quy mô đàn trên cùng một diện tích, giảm nhân công lao động mà còn giúp giảm nguy cơ mầm bệnh, nâng cao tỷ lệ đẻ, kéo dài thời gian khai thác trứng…”.
Hiện, trang trại của anh Thiều duy trì quy mô 7 vạn con gà với tỷ lệ đẻ trứng đạt từ 93 - 94% tổng đàn. Thời gian khai thác trứng cũng được kéo dài lên tới 2 năm (trong khi thời gian khai thác trứng khi chăn nuôi theo kiểu truyền thống chỉ từ 12 -18 tháng).
Đây cũng là hướng đi chung của khá nhiều cơ sở chăn nuôi ở xã Thanh Vân hiện nay. Theo Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Vân Nguyễn Văn Biên: Những năm gần đây, chăn nuôi nông hộ trên địa bàn xã có sự sụt giảm đáng kể. Thay vào đó là chăn nuôi quy mô trang trại, gia trại theo hướng hiện đại ngày càng phát triển.
Nguyên nhân là do các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ gặp khó khăn trong việc tối ưu chi phí, việc kiểm soát dịch bệnh không được đảm bảo dẫn tới hiệu quả kinh tế thấp, rủi ro cao. Đặc biệt trong bối cảnh giá cả thị trường bấp bênh và dịch bệnh ngày càng phức tạp, các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ càng khó “đứng vững”.
Với tổng đàn gà đẻ lên tới 680 nghìn con, xã hiện chỉ còn 380 hộ chăn nuôi quy mô nông hộ, còn lại là 170 trang trại và gia trại với tổng đàn chiếm 70% tổng đàn gà đẻ của xã.
Không chỉ riêng ở "thủ phủ" gà đẻ của tỉnh, những năm gần đây, chăn nuôi quy mô trang trại trên địa bàn tỉnh ngày càng phát triển. Đến nay, trong tỉnh đã có 583 trang trại chăn nuôi bò sữa, chiếm 36% số cơ sở chăn nuôi và chiếm 70% tổng đàn bò sữa; 1.369 trang trại chăn nuôi lợn, chiếm 4,61% số cơ sở chăn nuôi và chiếm 46,68% tổng số đàn lợn; 1.372 trang trại chăn nuôi gia cầm, chiếm 2,28% số cơ sở chăn nuôi và chiếm 55,43% tổng số đàn gia cầm của tỉnh.
Trong tỉnh đã từng bước hình thành chăn nuôi chuyên con, tập trung theo vùng như chăn nuôi bò sữa tại các xã thuộc huyện Lập Thạch, Tam Đảo, Vĩnh Tường; nuôi lợn tại các xã thuộc huyện Lập Thạch, Yên Lạc và nuôi gia cầm chuyên trứng, chuyên thịt tại các xã thuộc huyện Tam Dương, Tam Đảo.
Cùng với đó, phương thức chăn nuôi công nghiệp, hiện đại ngày càng phát triển mạnh. Các trang trại quy mô lớn đã áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới, công nghệ tiên tiến vào sản xuất, góp phần nâng cao năng suất, hạ giá thành, tăng khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường.
Trong tỉnh đã có mô hình liên kết sản xuất chăn nuôi lợn theo chuỗi khép kín từ chăn nuôi - giết mổ công nghiệp - chế biến - tiêu thụ sản phẩm và mô hình áp dụng chuyển đổi số trong chăn nuôi lợn thịt.
Với sự chuyển dịch tích cực, sản xuất chăn nuôi trong tỉnh đã có bước phát triển khá, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng chung của ngành. Tổng giá trị sản xuất của ngành chăn nuôi năm 2024 đạt gần 6,7 nghìn tỷ đồng, tăng 5,03% so với năm 2023.
Trong tương lai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, giá thành sản xuất cao cùng với giá đầu ra của sản phẩm bấp bênh, không ổn định vẫn sẽ là những thách thức lớn đối với người chăn nuôi.
Việc chuyển dịch chăn nuôi từ quy mô nhỏ lẻ sang tập trung, quy mô lớn là giải pháp tối ưu để khắc phục khó khăn và là hướng đi tất yếu để thúc đẩy chăn nuôi trên địa bàn tỉnh phát triển bền vững.
Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục chuyển đổi phương thức chăn nuôi theo hướng tập trung, an toàn sinh học, tăng tỷ trọng chăn nuôi trang trại quy mô vừa và lớn, tạo ra khối lượng hàng hóa lớn, năng suất cao, chất lượng tốt, sức cạnh tranh cao.
Phát triển chăn nuôi gắn với xây dựng vùng an toàn dịch bệnh, cơ sở an toàn dịch bệnh. Phát triển mở rộng các cơ sở chế biến sản phẩm chăn nuôi theo hướng tập trung hiện đại. Thành lập các HTX, tổ hợp tác, tạo được các chuỗi liên kết trong sản xuất chăn nuôi, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu cho sản phẩm các loại vật nuôi có lợi thế của địa phương.
Nguyễn Hường