Phòng, chống đột quỵ ở người trẻ

Đột quỵ (tai biến mạch máu não) - căn bệnh tưởng chừng chỉ xảy ra với người cao tuổi đang có xu hướng trẻ hóa với tốc độ đáng báo động. Nâng cao nhận thức và chủ động phòng ngừa đột quỵ, nhất là ở người trẻ, cần duy trì lối sống lành mạnh, có chế độ ăn uống hợp lý, luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên...

Một trong những trường hợp đột quỵ được ghi nhận ở bệnh nhân còn rất trẻ đó là chị V.T.M.H, 24 tuổi (Tam Đảo) đến Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt để khám sức khỏe thông thường mà không hề có dấu hiệu báo trước. Khi đang trong quá trình kiểm tra sức khỏe, chị H bất ngờ xuất hiện tình trạng liệt nửa người bên trái kèm nói khó.

Nhận thấy đây là dấu hiệu của đột quỵ cấp, các bác sĩ lập tức tiến hành cấp cứu, đưa bệnh nhân vào Khoa Hồi sức tích cực, chụp cộng hưởng từ MRI 3.0. Với những biểu hiện ban đầu, các bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị dị dạng mạch não, tuy nhiên, kết quả chụp cộng hưởng từ cho thấy hệ thống mạch máu hoàn toàn bình thường. Sau khi hội chẩn, các bác sĩ kết luận bệnh nhân bị đột quỵ nhồi máu não diện rộng, xảy ra trong khoảng 2 giờ đầu tiên từ khi khởi phát triệu chứng.

Bệnh nhân được chỉ định tiêm tiêu sợi huyết ngay lập tức. May mắn được phát hiện và điều trị trong “thời gian vàng”, cơ lực ở chân đã phục hồi, nửa người bị liệt có thể cử động gần như bình thường, bệnh nhân đi lại và sinh hoạt độc lập chỉ sau một ngày điều trị.

Theo ghi nhận tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh, những năm gần đây, số ca bệnh đột quỵ ở người trẻ ngày càng tăng. Không ít bệnh nhân mới ngoài 30 tuổi đã phải nhập viện trong tình trạng nguy kịch.

Theo bác sĩ Trừ Văn Trưởng, Trưởng Khoa Đột quỵ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh, đột quỵ ở người trẻ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó phần lớn liên quan đến dinh dưỡng và lối sống không lành mạnh. Một số yếu tố nguy cơ phổ biến bao gồm dị dạng mạch máu não, hút thuốc lá, rối loạn chuyển hóa mỡ trong máu, lười vận động, béo phì…

Đáng chú ý, thói quen sử dụng rượu, bia thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu não; còn thuốc lá có thể làm tổn thương thành mạch máu, dẫn đến hình thành các cục máu đông.

Sự gia tăng của bệnh béo phì cũng là một nguyên nhân đáng báo động. Những người trẻ tuổi có chế độ ăn uống không cân đối, tiêu thụ quá nhiều chất béo bão hòa, thực phẩm chế biến sẵn nhưng lại ít vận động dễ mắc các bệnh tim mạch, làm tăng nguy cơ đột quỵ từ sớm.

Khi một người có dấu hiệu đột quỵ, thời gian là yếu tố quyết định sự sống. Thời gian vàng để điều trị đột quỵ não là 4,5 giờ nếu sử dụng thuốc tiêu huyết khối (làm tan cục máu đông) hoặc trong 6 - 8 giờ nếu sử dụng phương pháp lấy huyết khối cơ học trong trường hợp tắc động mạch lớn trong não.

Nếu người bệnh được điều trị trong khoảng thời gian này hoặc sớm hơn thì hoàn toàn có cơ hội hồi phục, hạn chế tối đa biến chứng. Ngược lại, nếu cấp cứu muộn hơn, việc điều trị sẽ trở nên rất khó khăn, cơ hội phục hồi sẽ thấp đi, khả năng tiên lượng xấu rất cao.

Những dấu hiệu ban đầu của đột quỵ có thể nhận biết qua các biểu hiện như tê hoặc yếu cơ, thường xảy ra ở một bên cơ thể; thay đổi thị lực ở một hoặc cả hai mắt; chóng mặt, mất thăng bằng, khó đi lại hoặc cử động; nói ngọng, nói khó, lưỡi bị tê cứng.

Nếu bản thân hoặc người thân xuất hiện những triệu chứng này, cần gọi cấp cứu ngay lập tức hoặc đưa đến bệnh viện nhanh nhất có thể. Bất kỳ sự trì hoãn nào cũng có thể khiến cơ hội phục hồi của bệnh nhân giảm đi đáng kể.

Trước thực trạng ngày càng nhiều người trẻ mắc đột quỵ, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần nâng cao nhận thức và chủ động phòng ngừa căn bệnh này. Trong đó, việc duy trì lối sống lành mạnh là yếu tố quan trọng để giảm thiểu nguy cơ đột quỵ.

Bên cạnh đó, cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý; giảm tiêu thụ thực phẩm nhiều cholesterol; tăng cường rau xanh, trái cây; rèn luyện thể dục, thể thao thường xuyên…

Đặc biệt, những người có bệnh lý nền như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu cần kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Không nên chủ quan với những dấu hiệu bất thường của cơ thể.

Nếu xuất hiện các triệu chứng như đau đầu kéo dài, chóng mặt, tê bì chân tay không rõ nguyên nhân, cần đến bệnh viện để kiểm tra và phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ, từ đó có biện pháp điều trị kịp thời.

Minh Nguyệt