Quyết tâm đổi mới, đảm bảo tín dụng chính sách trở thành “trụ cột” của các chính sách an sinh xã hội trong tình hình mới, Ban Bí thư đã cụ thể hóa bằng Chỉ thị số 39, ngày 30/10/2024, trong đó định hướng mở rộng phạm vi, quy mô, đối tượng, nâng mức cho vay, thời hạn vay phù hợp với điều kiện thực tế. Đây là động lực mới giúp “cởi trói” cho các chương trình tín dụng chính sách hoạt động hiệu quả hơn.
Hoạt động tín dụng chính sách xã hội cần có sự đổi mới khi tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh còn dưới 1%, đối tượng và phạm vi cho vay ngày càng bị thu hẹp.
Sau 10 năm triển khai thực hiện Chỉ thị số 40/2014 của Ban Bí thư khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội (CSXH), công tác tín dụng CSXH đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.
Nhận thức của các cấp ủy, tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội về vai trò, tầm quan trọng của tín dụng chính sách đã được nâng lên, tạo sự thống nhất trong hành động.
Tín dụng CSXH đã góp phần thực hiện hiệu quả các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, góp phần giảm nghèo nhanh và bền vững, xây dựng nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, tạo việc làm, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đảm bảo an sinh xã hội, thu hẹp khoảng cách giàu, nghèo giữa các khu vực kinh tế, củng cố niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước. Đây là điểm sáng, một trong những “trụ cột” của hệ thống các chính sách an sinh xã hội.
Đến hết năm 2024, tổng nguồn vốn tín dụng chính sách toàn tỉnh đạt hơn 4.500 tỷ đồng, tăng gần 50% so với cuối năm 2014. Thông qua các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác và các Tổ tiết kiệm và vay vốn, toàn tỉnh có gần 254 nghìn lượt hộ nghèo, hộ cận nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn để phát triển kinh tế, tạo việc làm.
Tín dụng chính sách đã thực sự trở thành điểm tựa an sinh, giúp hơn 28,3 nghìn hộ vượt qua ngưỡng nghèo; hơn 62 nghìn lao động có việc làm ổn định; 3.440 học sinh, sinh viên (HSSV) có hoàn cảnh khó khăn được vay vốn học tập; gần 730 HSSV có hoàn cảnh khó khăn được vay tiền mua máy tính, thiết bị phục vụ học tập trực tuyến.
Ngoài ra, 65 cơ sở giáo dục mầm non ngoài công lập bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 được vay vốn khắc phục khó khăn; hơn 260 hộ nghèo, hộ gia đình chính sách được xây nhà ở mới; gần 600 hộ thu nhập thấp được vay tiền mua nhà ở; 251 nghìn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường được xây dựng, góp phần cải thiện môi trường, bảo vệ sức khỏe cộng đồng dân cư.
Các hộ làng nghề trên địa bàn huyện Yên Lạc mong muốn được nâng hạn mức chương trình vay vốn giải quyết việc làm, đáp ứng nhu cầu đầu tư máy móc để phát triển sản xuất.
Nhờ đó, đến nay tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn 0,44%, hoàn thành mục tiêu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, nhiệm kỳ 2020-2025.
Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác tín dụng chính sách vẫn còn những hạn chế, nguồn vốn chưa thực sự đa dạng, nhiều chương trình không còn phù hợp với tình hình thực tế.
Giám đốc Phòng Giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Yên Lạc Vũ Thị Hồng Khuyên chia sẻ: Tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, còn dưới 1%, đối tượng cho vay bị thu hẹp khiến công tác triển khai các hoạt động cho vay vốn chính sách gặp không ít khó khăn.
Quy mô đầu tư còn nhỏ lẻ do hạn mức vay thấp, mang tính hộ gia đình, chưa gắn kết với mô hình, liên kết theo chuỗi, đầu ra thiếu ổn định, bền vững. Nhất là những hộ đang ở mức sống trung bình hiện nay có nhu cầu vay vốn cao, song chưa thuộc đối tượng vay vốn. Để duy trì đà tăng trưởng trong giai đoạn hiện nay là rất khó khăn với các đơn vị thực hiện.
Những cơ chế, chính sách mới trong hoạt động tín dụng là điều kiện cần thiết giúp tín dụng chính sách tiếp tục phát huy vai trò chủ lực, đảm bảo an sinh xã hội.
Điển hình như chính sách cho vay đối với người chấp hành xong án phạt tù mới được triển khai từ ngày 14/5/2024 do Công an tỉnh và Chi nhánh ngân hàng CSXH tỉnh phối hợp triển khai.
Sau hơn một năm thực hiện, chương trình đã đạt được nhiều kết quả khả quan, huy động được nguồn lực lớn, doanh số cho vay đạt 37,82 tỷ đồng, với 401 đối tượng chấp hành xong án phạt tù được vay vốn tại 109 xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh.
Đây là một trong số các chương trình tín dụng chính sách mới được áp dụng nhằm mở rộng phạm vi, quy mô và đối tượng vay vốn. Vì vậy, chỉ sau một thời gian ngắn đã phát huy tốt vai trò đảm bảo an sinh xã hội trong tình hình mới, thể hiện ý nghĩa nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước với người chấp hành xong án phạt tù, giúp họ có điều kiện phát triển kinh tế, tái hòa nhập cộng đồng.
Trong bối cảnh tình hình mới, nhất là những tác động phức tạp, khó lường của suy thoái kinh tế, Chỉ thị số 39/2024 của Ban Bí thư sẽ là kim chỉ nam để các địa phương xây dựng thêm các cơ chế, chính sách nhằm đổi mới hoạt động tín dụng CSXH, từ đó phát huy vai trò chủ lực trong công tác giảm nghèo, đảm bảo an sinh xã hội.
Qua đó khẳng định tín dụng CSXH là giải pháp sáng tạo, giàu tính nhân văn, tác động tích cực đến đời sống của nhân dân, thể hiện quan điểm của Đảng về phát triển bền vững, bao trùm, phát triển kinh tế gắn với phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế đi đôi với thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, lấy con người làm trung tâm, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Bài, ảnh: Chu Kiều